W Sejmie obyło się 8.11.12 spotkanie dotyczące odbudowy dawnego obserwatorium astronomiczno-meteorologicznego im. Józefa Piłsudskiego na górze Pop Iwan na Ukrainie.
Jak podaje źródło sejmowe - idea rewitalizacji tego obiektu i uruchomienia ośrodka naukowo-dydaktycznego służącego współpracy polsko-ukraińskiej wpisuje się w rozwój relacji dwustronnych pomiędzy obydwoma krajami.
Jest to inicjatywa polityczna, gdyż w realizacji tej inicjatywy biorą udział posłowie polscy i ukraińscy, a także członkowie polskiego rządu (z MSZ, MKiDN, MRR) i przedstawiciele Prezydenta RP. Naukę reprezentują przedstawiciele Uniwersytetu Warszawskiego oraz Przykarpackiego Uniwersytetu w Iwano-Frankowsku im. W. Stepanyka.
Na spotkaniu omawiano stan renowacji obserwatorium oraz wskazano na konieczność opracowania strategii dalszych działań i współpracy resortów w tej sprawie.
Koncepcja odbudowy tego obiektu jest elementem projektu Polsko-Ukraińskiego Centrum Spotkań Młodzieży Akademickiej, który ruszył w 2006 r. jako wspólna inicjatywa Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego i Przykarpackiego Uniwersytetu w Iwano-Frankowsku im. W. Stepanyka. Wspomniany projekt otrzymał patronat Prezydenta RP i Prezydenta Ukrainy i został umieszczony w „Mapie Drogowej Współpracy Rzeczypospolitej Polski i Ukrainy w latach 2011 - 2012”.
Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne im. Józefa Piłsudskiego na szczycie Pop Iwan powstało w 1938 r. z inicjatywy Ligii Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, Państwowego Instytutu Meteorologicznego i Uniwersytetu Warszawskiego. W tamtym okresie ośrodek uchodził za najnowocześniejszy w Polsce i jeden z dwóch tej klasy obiektów w Europie. W 1939 r. obserwatorium zostało zajęte przez Rosjan, następnie przez Niemców, a potem Węgrów. Po 1941 r. wyposażenie obiektu rozgrabiono, zaś sam budynek popadł w ruinę. Obecnie obserwatorium uznawane jest za unikalny przykład dziedzictwa kulturowego i naukowego Polski z okresu 20-lecia międzywojennego.
Na spotkaniu w Sejmie nie zabrakło przedstawiciela Towarzystwa Karpackiego, który zadał kilka trudnych dla zgromadzonych pytań dotyczących racjonalności tej inwestycji z punktu widzenia państwa polskiego oraz jej skutków dla przyrody Karpat. Niestety, nie otrzymał jasnych odpowiedzi, co wskazywałoby, że pomysł odbudowy zrujnowanego obserwatorium jest z kategorii „jakoś to będzie”.
Pomysł odbudowy obserwatorium będzie też przedmiotem dyskusji na kolejnym ze Spotkań Karpackich w Muzeum Ziemi PAN w Warszawie 16 listopada 2012 o godzinie 18.00. Organizatorzy spotkania będą się zastanawiać nie tylko nad sensem odbudowy budynku, ale i nad tym: kto będzie go utrzymywać, czy schronisko turystyczne o takiej kubaturze jest potrzebne na trzecim co do wysokości szczycie Czarnohory, czy jego budowa nie będzie wyrokiem śmierci dla tego fragmentu Czarnohory i czy na fali sentymentów i nostalgii za II RP nie został zagubiony zdrowy rozsądek?
O Pop Iwanie w Sejmie - http://www.sejm.gov.pl/sejm7.nsf/komunikat.xsp?documentId=1C5E3F457128D18BC1257AAF005D4C6C
i w Towarzystwie Karpackim - http://karpaccy.pl/