banner

Wydawnictwo TRIO wydało ostatnio książkę pt. Przygoda z archeologią, czyli najstarsze dzieje Krajny Złotowskiej (do czasów lokacji miasta Złotowa) autorstwa archeologa Andrzeja Kokowskiego, złotowianina.

przygoda z...Jak podaje Wikipedia – Krajna to kraina historyczna w Polsce, pierwotnie zamieszkana przez plemiona germańskie. Jej nazwa pochodzi od historycznego położenia tego regionu, na krańcu kraju Polan.
Początkowo stanowiąca część Pomorza, w I połowie XII w. przyłączona do państwa Polan, następnie – do zakonu krzyżackiego. Od 1314 r. przynależąca do województwa kaliskiego i stąd uznawana za część Wielkopolski. W czasie zaboru pruskiego była częścią Prus Zachodnich, a w okresie międzywojennym została administracyjnie wręcz poszatkowana: Krajna wschodnia znalazła się w Polsce (woj. pomorskie i poznańskie), zachodnia – w Niemczech. Po wojnie obszar Krajny należy do trzech województw: kujawsko-pomorskiego, pomorskiego oraz wielkopolskiego.

Pewnie z racji swojego skomplikowanego administracyjnie i historycznie położenia, Krajna to najbardziej zapomniany archeologicznie region, wiecznie białych plam. Dopiero gruntowne poszukiwania w archiwach i w dawnej prasie pokazały bogactwo dokonywanych tutaj odkryć.

Książka opowiada o przygodzie z archeologią, z jaką mierzyli się duchowni, nauczyciele, urzędnicy i przygodni odkrywcy. Opisuje handlarzy zabytkami i szlachetnych ich opiekunów. Pokazuje, jak rodziły się tamtejsze muzea oraz przypomina zapomniane postaci wspaniałych regionalistów (Otto Goerke) i tych obdarzonych nadmiarem archeologicznego szczęścia (Friedrich Holter). Przytacza anegdoty związane z wykopaliskami i dramaty niszczonych stanowisk. Jest też pierwszą rekonstrukcją, zatraconych w trakcie wojny, pradziejowych i średniowiecznych zasobów Krajny.

Wielkimi walorami książki – kompendium wiadomości archeologicznych o tej ziemi - są niezwykle bogate przypisy (po zakończeniu każdego rozdziału) oraz liczba ilustracji (zdjęcia, mapy, rysunki, tabele), które wzbogacają wszystkie rozdziały, a zwłaszcza katalog cennych archeologicznie miejsc Krajny Złotowskiej ujęty od paleolitu. To kompendium Andrzeja Kokowskiego (także zawarta w nim imponująca bibliografia tematu) pokazuje jednak, że Krajna wcale nie jest dla archeologów na skraju, otwiera też drogę do dalszych badań, które zapewne autor podejmie, m.in. dotyczących tajemnicy końca epoki kamienia i początku brązu, kultury pomorskiej czy osadnictwa słowiańskiego.(al)

Andrzej Kokowski, Przygoda z archeologią, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2011, s.487, cena – 56 zł.