banner

… czyli „za ołtarze i ogniska domowe”  ginęli autochtoniczni obrońcy rodzimej ziemi, uznawani za patriotów i bohaterów narodowych. Czy z tego samego powodu giną terroryści Daesh?


teoria-partyzantaW ciekawej analizie Teoria partyzanta, która po raz pierwszy została wydana prawie pół wieku temu (1963) Carl Schmitt śledzi figurę partyzanta i wyzwania, jakie rzuca ona klasycznemu prawu międzynarodowemu: pojęciom wojny i pokoju, żołnierza i cywila. Był to czas zimnej wojny i antykolonialnych wojen partyzanckich.

Eksperci od bezpieczeństwa i prawa wojny w tamtych czasach niemal zignorowali pracę niemieckiego prawnika, nazywanego „jurystą Hitlera”. A jest to dogłębna analiza partyzantki jako nowej figury politycznej nowoczesności. Poznajemy z niej historię walki partyzanckiej, od czasów Clausewitza, przez Lenina, aż po Mao Tse-tunga.

W czasach  wojny, jaką wypowiedziało Zachodowi  tzw. Państwo Islamskie  warto ją przeczytać na nowo. Pojęcia  opisane w Teorii partyzanta  pozwalają lepiej zrozumieć świat, w jakim żyjemy. Świat, w którym wyzwaniem dla międzynarodowego porządku i określających go norm prawnych nie jest partyzantka antykolonialna Ho Chi Minha, lecz tzw. Państwo Islamskie.

Autor w swoich wywodach powraca do  pokoju  westfalskiego.  Podpisany w roku 1648 wielostronny układ kończący wojnę trzydziestoletnią (1618 – 1648) uznaje się za początek  narodzin współczesnej Europy jako kontynentu suwerennych państw. Te państwa toczyły między sobą wojny, ale były one regulowane określonymi konwencjami, a kończyły się pokonaniem wroga i zawarciem z nim pokoju.

Tak było do wojen napoleońskich. Wtedy na arenie dziejów pojawia się partyzant. I jak pisze Schmitt: „W momencie, gdy konwencjonalna armia jego ojczyzny ponosi porażkę, partyzant sięga po broń, by kontynuować walkę. (…) Działa poza marginesem klasycznego prawa wojny, pozbawia się jego ochrony, prowadzi walkę w nieregularny sposób, nie respektując jego regulacji” . I ginie „za ołtarze i ogniska domowe”.

Historia zatoczyła koło – zamachowcy Daesh też giną „za ołtarze i ogniska domowe”. 

Barbara Janiszewska

 

 

Teoria partyzanta. Uwagi na marginesie pojęcia polityczności, Carl Schmitt,  Wydawnictwo  Krytyki Politycznej w serii „Idee” Warszawa 2016, wyd. I, s. 112,  cena 29,90 zł