Ukazał się piąty tom rozważań prof. Witolda Modzelewskiego z serii „Polska – Rosja”. Najnowsza książka nosi tytuł: Myśli o Rosji i bolszewizmie w 100-lecie niepodległości. Jej wydawcą – jak i poprzednich tomów – jest Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy.
Autor już w poprzednich czterech tomach rozważań dotyczących historii Polski i Rosji, ich wzajemnych stosunków, i ich europejskich oraz globalnych uwarunkowań pokazał, iż na te tematy można mieć inne poglądy niż obecnie głoszone. Nie wtapiające się w obowiązującą narrację, wprost przeciwnie – będące oryginalnym, niezależnym spojrzeniem na wiele faktów z historii Polski i prowadzoną przez Polskę politykę wschodnią.
Można uznać, iż jest to przysłowiowy kij włożony w mrowisko, acz nie wiadomo, czy mrówki nań zareagują, czy zlekceważą np. takie stwierdzenia autora jak:
„Boimy się zrozumieć Rosję. Boimy się o niej mówić jako odstępcy od narzuconej nam, Polakom, poprawności. To, co dziś, czyli w roku stulecia naszej niepodległości, wygaduje się na temat Rosji, Putina, Związku Radzieckiego i naszych stosunków z tym państwem, przekracza wszelkie granice absurdu i głupoty.
Stoczyliśmy się w jakąś niepojętą otchłań nonsensu, a jednocześnie pilnujemy, żeby nikt nie zdołał się z niej wydostać (nawet po cichu). Musimy strzec swojej głupoty, która dla potomnych będzie przykładem naszej umysłowej degradacji.
Rządzący prześcigają się w antyrosyjskiej retoryce, bo są zakładnikami opozycji, która szuka dowodów, że Polska obecnie dryfuje na wschód w kierunku „Azji”, którą dla każdego rasowego liberała jest Rosja. Ów klincz nie tylko niszczy wszelkie możliwości ułożenia stosunków gospodarczych z Rosją, lecz eliminuje nas z jakiejkolwiek polityki międzynarodowej, której stroną jest to państwo; w końcu nikt nie chce mieć w swoim gronie nieobliczalnych wariatów”.
Rzeczowości argumentacji autora trudno jednak zarzucić jakąkolwiek stronniczość. To, co uwodzi czytelnika w tej argumentacji to logika i pragmatyzm, co jest w naszej historii towarem z reguły deficytowym. Z pewnością dlatego nie toczą się dyskusje publiczne na tematy poruszane przez prof. Modzelewskiego i nie prowadzi się „ryzykownych” badań naukowych odnośnie stosunków polsko-rosyjskich, o czym pisze w tym numerze SN prof. Stanisław Bieleń.
Niekonwencjonalne, oryginalne i odważne tezy, jakie stawia autor, poparte ogromną wiedzą historyczną, gospodarczą, politologiczną, zapewne okażą się trudne do zbicia przez potencjalnych adwersarzy. Niemniej właśnie z tego powodu dyskusja nad tą książką może być niezmiernie inspirująca intelektualnie. Ułatwia ją ponadto forma wypowiedzi autora na poruszane tematy – są to krótkie, treściwe i celnie spuentowane felietony, napisane barwną polszczyzną, a to jest trudną sztuką.
Anna Leszkowska
Polska – Rosja. Myśli o Rosji i bolszewizmie w 100-lecie niepodległości, Witold Modzelewski, Wydawnictwo Instytutu Studiów Podatkowych, Warszawa 2018, s. 256, cena 64 zł.