banner


Do 31 stycznia 2016 w Galerii Międzynarodowego Centrum Kultury

w Krakowie można oglądać wystawę prac Mikalojusa Konstantinasa Čiurlionisa.

 


mck-1Jest to jeden z najważniejszych twórców litewskich, którego dorobek jest zestawiany z artystami tej miary, co Wassily Kandinsky, Arnold Böcklin, Edvard Munch czy Odilon Redon.

W Polsce twórczość Čiurlionisa jest jednak mało znana, choć związki artysty z polskim środowiskiem twórczym przełomu XIX i XX wieku były niezwykle silne.
Wystawa w Galerii MCK przybliża sylwetkę niezwykłego artysty-wizjonera, w którego twórczości można odnaleźć zarówno elementy symbolizmu, ekspresjonizmu, jak i początki poszukiwań abstrakcyjnych.

 

Čiurlionis był artystą niezwykle wszechstronnym – komponował muzykę, uprawiał malarstwo i grafikę, pisał poezje. Do ekspozycji włączono także kilka nagrań kompozycji muzycznych Čiurlionisa. Element muzyczny był niezwykle ważny w jego pracach malarskich – poczynając od inspiracji tytułów przez stosowane rozwiązania kompozycyjne, strukturę obrazu, znaczenie parametru czasowego.mck-2


Wystawa Čiurlionisa jest nie tylko okazją do przybliżenia artystycznego dorobku przedwcześnie zmarłego twórcy, ale równocześnie odsyła do kwestii fenomenu pogranicza, przenikania się kultur, narodowej tożsamości i złożonych relacji polsko-litewskich.

 

Na wystawie pokazano blisko 100 prac – obrazów, grafik, rysunków, a także szkicowniki artysty. Wśród pokazywanych prac  jest m.in. słynny cykl 8 obrazów pt. Zima (1907) – jedno z ważniejszych osiągnięć twórcy, które poprzez zastosowane rozwiązania formalne bywa rozpatrywane w kontekście jego prekursorskiego wkładu w rozwój tendencji abstrakcyjnych.


Wystawa akcentuje również związek twórczości Čiurlionisa z kulturą rodzimą – poczynając od inspiracji artysty litewskim krajobrazem, mitologią i folklorem – a kończąc na zaangażowaniu twórcy w budowanie litewskiego życia kulturalnego.  Prezentację dopełniają elementy zaczerpnięte z prywatnego życia artysty – osób i miejsc szczególnie mu bliskich. 

 

Ekspozycja jest przygotowana we współpracy z Narodowym Muzeum Sztuki M. K. Čiurlionisa w Kownie, a kuratorkami wystawy są: Natalia Żak, i Vaiva Laukaitiene (Litwa).

 

mck3Mikalojus Konstantinas Čiurlionis ur. 22 września 1875 w Oranach, zm. 10 kwietnia 1911 w podwarszawskim sanatorium Pustelniku (dziś Marki). Był uzdolniony muzycznie, uczył się grając w nadwornej orkiestrze księcia M. Ogińskiego. Dzięki jego pomocy finansowej kształcił się w Instytucie Muzycznym w Warszawie, m.in. u Antoniego Sygietyńskiego i Zygmunta Noskowskiego. Później kontynuował studia w konserwatorium w Lipsku w klasie Karla Reinecke.
W 1902 wrócił do Warszawy i podjął naukę w klasie rysunkowej, a w latach 1904–1906 studia w Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem m.in. Ferdynanda Ruszczyca i Konrada Krzyżanowskiego. Zaprzyjaźnił się wtedy z Eugeniuszem Morawskim, podobnie jak on kompozytorem i malarzem.
W 1907 r. wyjechał do Wilna. Włączył się w działalność Litewskiego Towarzystwa Artystycznego, zakładając w nim sekcję muzyczną. Zorganizował 2. Wystawę malarstwa litewskiego oraz 1. Konkurs Kompozytorów Litewskich. Rozpoczął naukę języka litewskiego.
W 1908 r. wyjechał do Petersburga, gdzie nawiązał kontakt z grupą malarską Świat Sztuki. Rok później ożenił się z litewską poetką Sofiją Kymantaitė.

Szczególnie upodobał sobie technikę tempery. Jako grafik tworzył fluoroforty, plakaty, ilustracje do książek.

Od ok. 1905 r. tworzył na pół abstrakcyjne obrazy malowane techniką tempery o muzycznych tytułach (np. dyptyk Preludium i Fuga).

Namalował ok. 300 obrazów, z których wiele wystawionych jest muzeum Čiurlionisa w Kownie. Ulegał wpływom Arnolda Böcklina, A.V. Beardsleya i swego nauczyciela Ferdynanda Ruszczyca.

W abstrakcyjnych układach kompozycji zawierał impresje muzyczne. Trzyczęściowe prace malowane temperą układał w cykle niejednokrotnie wzorowane na cyklach muzycznych. Są więc cykle sonat: Sonata węża, Sonata morza, Sonata piramid, Sonata słońca, Sonata wiosenna, Sonata letnia, Sonata jesienna, dyptyki Preludium i fuga i Symfonia żałobna.

(na podstawie danych z http://pl.wikipedia.org)

 

 

Więcej -  http://mck.krakow.pl/wystawy/litewska-opowiesc