W kieleckim BWA do 7.06.24 można oglądać wystawę zbiorową fotografii w technikach dawnych i alternatywnych.
Fundacja im. Kieleckiej Szkoły Krajobrazu i Biuro Wystaw Artystycznych w Kielcach, które cztery lata temu podjęły się organizacji „Przeglądu fotografii w technikach dawnych i alternatywnych”, przedstawiają jego kolejną edycję.
Już trzeci raz jest on stałą częścią zainicjowanego w 2022 roku Festiwalu Fotograficznego Fotoperyferie i, jak dotąd, jedyną wystawą zbiorową wchodzącą w jego skład. Nieustannie patronują mu jego śląscy pomysłodawcy i wieloletni organizatorzy: Janusz Drobisz i Damian Ganszczyk, włączający się, wraz z Przewodniczącą Rady Fundacji im. KSK Małgorzatą Sajkiewicz-Kręt, w prace komisji oceniających nadesłane dzieła.
Na pewno miarą sukcesu Przeglądu jest jego rosnąca popularność i coraz większa liczba uczestników: w 2022 było ich 68, 2023 – 66, a w obecnym roku już 78 osób. Wielce satysfakcjonująca jest obecność wśród nich wielu takich, którzy brali udział we wszystkich edycjach – również w tych organizowanych w okresie „przedkieleckim”, na Śląsku.
Znaczy to, że Przegląd osiągnął cenną wartość ważnej platformy konfrontacji dla artystów zajmujących się fotografią unikatową i eksplorowaniem możliwości dawnych technik fotograficznych. Stał się dla nich również coroczną przyjemnością dzielenia się swoimi najnowszymi osiągnięciami z publicznością, okazją do wejrzenia w twórczość innych twórców, miłych „branżowych” spotkań i wymiany doświadczeń.
Z każdą kolejną edycją pojawiają się również nowe nazwiska – zarówno znanych fotografików, których zapewne przekonuje do wzięcia udziału w Przeglądzie jego rosnący poziom artystyczny, ale i tych początkujących, którzy, być może nim zainspirowani, skierowali swoją uwagę na taki rodzaj wypowiedzi twórczej.
Różnorodność postaw twórczych, technik, ich twórczego i często odkrywczego wykorzystania, osiągniętych zaskakujących wizualnych i estetycznych efektów, tematów i interpretacji jest bogactwem „Przeglądu fotografii w technikach dawnych i alternatywnych”.
Ale też niezwykle ważną, dodatkową wartością dla Przeglądu stał się kontekst tworzony przez formułę Festiwalu Fotograficznego Fotoperyferie. Szczególnie istotna tu jest, wykreowana przez jego ideowe założenia, przestrzeń kontrastu tradycyjnie pojmowanej fotografii ze sztuką nowoczesną i sposobami implantowania w niej różnych, nowoczesnych jej form.
Obie te postawy twórcze: posługiwanie się dawnymi technikami fotograficznymi, jak i wykorzystanie fotografii i jej unikatowych możliwości bezpośredniego dotykania rzeczywistości w nowoczesnych kreacjach artystycznych, cechuje rezygnacja z jednego z podstawowych atutów tej techniki: jej powtarzalności i możliwości powielania identycznych odbitek. Bowiem i tu, i tu, istotną cechą dzieł jest ich unikatowość i niepowtarzalność. Również i tu, i tu, artyści, poprzez długi proces tworzenia oparty na dialogu z materią, zagłębiając się w trakcie jego trwania w pokłady własnych podświadomych i świadomych odczuć i doznań, szczególnie intensywnie eksplorują osobiste doświadczenia i emocje.
I w jednym, i w drugim przypadku powstaje sztuka głęboko osobista i nasycona wieloma sensami i znaczeniami. Może dlatego właśnie głównymi tematami – i tu, i tu – jest przede wszystkim człowiek, również przestrzeń przez człowieka naznaczona: architekturą czy infrastrukturą, a także abstrakcyjne kompozycje odnoszące się do jego wewnętrznych przeżyć.
W tegorocznych Fotoperyferiach te tematy zdecydowanie dominują. Zarówno w samym Przeglądzie, gdzie można znaleźć wiele znakomitych, pogłębionych psychologicznie portretów, aktów, kompozycji z postaciami ludzi i przestrzeniami, w których funkcjonuje człowiek, jak i w innych wystawach współtworzących Festiwal.
Największą z nich w obecnej edycji jest prezentowana w Galerii Górnej prezentacja zatytułowana „Chwile”. To przejmująca, malarsko-fotograficzna opowieść Doroty Świdzińskiej o starości, schyłkowości życia, bolesnym etapie powolnego odchodzenia i umierania. Wielkoformatowe portrety i akty starej kobiety namalowane zostały z surową precyzją realizmu – ale i ogromną czułością. Pomarszczona skóra ciała i sieć zmarszczek na twarzy rozświetlonej jasnymi, szeroko otwartymi oczami, emanują pięknem prawdy naturalnego zapisu upływającego czasu, wieloletnich przeżyć i trudów życia.
Sposób ich kadrowania i charakterystyczna deformacja obrazu zdradza użycie przez artystkę fotograficznej „notatki” rejestrującej chwilę jako elementu wyjściowego do tych poruszających kompozycji.
Tematowi samotności i oswajania utraty bliskiej osoby artystka poświęciła cykl zdjęć przedstawiających stare kobiety sfotografowane obok powieszonych na wieszakach ubrań ich zmarłych mężów. Wydrukowane na tkaninach, zdjęcia te są częścią instalacji i efemerycznych działań plastycznych. Wystawę dopełniają prace dotykające problemu starości także w inny sposób, np. kompozycja złożona z zużytych modlitewników, czy zestaw fotografii z cyklu „Sąsiadka”.
„Another vision of a woman” to tytuł wystawy Edwarda Hartwiga (1909 – 2003), przedstawiającej wizerunki kobiet w konwencji, jak ją określił sam Artysta, „fotografii zbliżonych do grafiki”. To efektowne wizualnie kompozycje, odsłaniające mniej znaną część twórczości tego znakomitego fotografika (Galeria Mała BWA).
Kolejna wystawa Festiwalu zajmuje galerię Domu Środowisk Twórczych. To złożona i wielowątkowa prezentacja Maria|Balbina|Maria|Magdalena autorstwa Magdaleny Wdowicz-Wierzbowskiej – i kolejne, głęboko emocjonalne i osobiste, plastyczno-fotograficzne rozważania na temat kobiecości, rodzinnych relacji i ich zależności od upływu czasu.
Natomiast do przestrzeni – ale też przestrzeni naznaczonej obecnością człowieka – odnosi się wystawa zewnętrzna na Placu Artystów, przygotowana we współpracy z Muzeum Historii Kielc. „Świętokrzyskie drogi w fotografii artystów Kieleckiej Szkoły Krajobrazu” przypominają najcenniejsze zjawisko artystyczne kieleckiego środowiska plastycznego, jakie stworzył Paweł Pierściński (1938 – 2017) wraz z grupą kieleckich fotografików.
Niespodzianką – i znakomitym wydarzeniem – zarówno dla uczestników tegorocznych Fotoperyferii jak i dla ich publiczności, jest obszerna wystawa oryginalnych fotografii Ryszarda Horowitza zatytułowana „Fotokompozycje”. Jej otwarcie oraz spotkanie ze znakomitym i słynnym Artystą to niezapomniane przeżycie – tak jak i możliwość wejrzenia w jego twórczość, która również, już w swoich początkach przełamując tradycyjne konwencje fotograficzne, zawiera się w swoistej twórczej „osobności” i „peryferyjności”. „Peryferyjności”, zdefiniowanej jako „obrzeża” głównego nurtu fotografii artystycznej, penetrowanej przez organizatorów kieleckiego foto-festiwalu, w której zawierają się zarówno dzieła tworzone w technikach dawnych i alternatywnych, jak i te z dziedziny sztuki współczesnej, w których fotografia pełni rolę jednego z istotnych środków wyrazu.
Kolejna bogata oferta już trzeciego Festiwalu Fotograficznego Fotoperyferie dowodzi, że te „peryferie” są bardzo pojemne i zasobne w szereg twórczości znakomitych i oryginalnych artystów. Artystów, których kreatywność przełamuje konwencje i rozwija pojęcie fotografii artystycznej w kierunkach często nieoczywistych. A to właśnie jest w każdej sztuce najcenniejsze.
Stanisława Zacharko-Łagowska –Kurator Festiwalu Fotograficznego Fotoperyferie
Więcej - https://www.bwakielce.art.pl/event/przeglad-fotografii-w-technikach-dawnych-i-alternatywnych-2024