|
O pielęgnowaniu urody i polszczyzny
Autor: Małgorzata Milewska-Stawiany
CzÅ‚owiek zawsze pragnÄ…Å‚ być atrakcyjny, zdrowy i silny. Od dawna szukaÅ‚ sposobów na to, aby jak najdÅ‚użej zachować urodÄ™ i mÅ‚odość. Jak wiadomo, królowa Egiptu Kleopatra kÄ…paÅ‚a siÄ™ regularnie w kozim mleku, a starożytni Grecy znali i wykonywali wiele zabiegów kosmetycznych. Wciąż poszukuje siÄ™ eliksiru mÅ‚odoÅ›ci.
W polskim sÅ‚ownictwie zwiÄ…zanym z kosmetykÄ…, czyli zabiegami sÅ‚użącymi do pielÄ™gnacji ciaÅ‚a, podkreÅ›lania, utrzymywania urody, dominowaÅ‚y dÅ‚ugo tradycyjne zapożyczenia francuskie, np. makijaż, masaż, manicure, pedicure. (Zadomowione wyrazy manicure i pedicure można zapisywać już dziÅ› także w spolszczonej wersji: manikiur, pedikiur). Francuskiego pochodzenia sÄ… także nazwy wielu kosmetyków, miÄ™dzy innymi krem, perfumy (te perfumy, nie: ta perfuma, nie: ten perfum), pomada ‘substancja sÅ‚użąca do smarowania wÅ‚osów w celu nadania im poÅ‚ysku’.
W latach osiemdziesiÄ…tych i dziewięćdziesiÄ…tych minionego wieku sÅ‚ownictwo zwiÄ…zane z pielÄ™gnowaniem urody (gimnastyka, zabiegi i preparaty kosmetyczne) zaczęło w polszczyźnie gwaÅ‚townie rosnąć. Najwyraźniejsze sÄ… tu wpÅ‚ywy angielskie, ekspansja anglicyzmów do polszczyzny nie ominęła także tej strefy jÄ™zyka, np. aerobik, eye-liner, callanetics, jogging, lifting, lotion, make-up, peeling, tonik. PojawiÅ‚y siÄ™ też w tym czasie zapożyczenia z innych jÄ™zyków, w tym francuskiego: balejaż / balayage, demakijaż, wizażysta, hiszpaÅ„skiego: mascara.
PrzeglÄ…danie jakiekolwiek pisma kobiecego pozwala jednak zauważyć, że liczba nowych jednostek jÄ™zykowych z tego zakresu jest znacznie wiÄ™ksza. Wiąże siÄ™ to w dużym stopniu z rozwojem interdyscyplinarnej dziedziny wiedzy medycznej – kosmetologii. Specjalistyczne sÅ‚ownictwo z tej dyscypliny przenika bardzo szybko do polszczyzny ogólnej.
WspóÅ‚czesna kobieta, dbajÄ…ca o swe zdrowie i urodÄ™ musi znać bogate sÅ‚ownictwo kosmetyczne po to, aby mieć rozeznanie w różnych typach kosmetyków odpowiednich dla swego wieku: kremach, balsamach, tonikach, szamponach, odżywkach itd., np. bloker, balsam biolipidowy, technoperfumy, serum, faktor ochronny, kompakt, ponadto musi orientować siÄ™ w różnych rodzajach usÅ‚ug proponowanych przez salony kosmetyczne, np. dermabrazja, brushing, minilifting.
PrzenikajÄ…ca z kosmetologii do polszczyzny ogólnej terminologia wymaga od użytkowników jÄ™zyka ciÄ…gÅ‚ej aktywnoÅ›ci, trzeba przecież nowe sÅ‚owa przyswoić i wÅ‚aÅ›ciwie siÄ™ nimi posÅ‚ugiwać. Nie jest to zadanie Å‚atwe, nazwy te stwarzajÄ… różne problemy natury jÄ™zykowej, w tym gÅ‚ównie ortograficzne oraz dotyczÄ…ce odmiany. PielÄ™gnujÄ…c urodÄ™, dbajmy wiÄ™c o polszczyznÄ™, nawet jeÅ›li nie brzmi ona zbyt swojsko.
|
