Kazania Skargi

Autor: al
Sztuka czytania to sztuka odnajdywania prawd miÄ™dzy wierszami - piszÄ… autorzy serii I Biblioteki Narodowej wydawnictwa Ossolineum - i dlatego oddajemy w rÄ™ce czytelników peÅ‚ne teksty wraz z opracowaniami tak, aby umożliwić swobodne poruszanie siÄ™ w Å›wiecie literatury minionych wieków i historii.
Jednym z ostatnio wydanych takich tekstów sÄ… Kazania sejmowe Piotra Skargi w opracowaniu Janusza Tazbira przy wspóÅ‚udziale MirosÅ‚awa Korolki. Jest to już wydanie siódme, oparte na publikacji z 1995 r.
Piotr Skarga napisaÅ‚ sÅ‚ynne Kazania sejmowe, których jest osiem, prawdopodobnie pod wrażeniem przebiegu sejmu z 1597 r., w czasie kryzysu Rzeczypospolitej i przed zbliżajÄ…cym siÄ™ niebezpieczeÅ„stwem tureckim. WyraziÅ‚ w nich poglÄ…d, iż pomyÅ›lny rozwój paÅ„stwa może zapewnić tylko przywrócenie jednoÅ›ci wiary, wzmocnienie wÅ‚adzy królewskiej oraz odbudowa cnót obywatelskich, choć myÅ›li te nie we wszystkich kazaniach zostaÅ‚y wyÅ‚ożone jasno i przejrzyÅ›cie.
Jak podaje prof. Tazbir - "karierÄ™ poÅ›miertnÄ… zarówno samego Skargi, jak i KazaÅ„ sejmowych bÄ™dÄ…cych w XIX w. jego najgÅ‚oÅ›niejszym utworem, należy przypisać wyÅ‚Ä…cznie rozbiorom oraz niewoli narodowej". Odkrycie w koÅ„cu XVIII w. zapomnianego wczeÅ›niej utworu Skargi przyczyniÅ‚o siÄ™ do uformowania legendy o nim - jako o proroku, w czasach rozbiorów otoczonego kultem, a w XX w. nawet kandydata do beatyfikacji - poza i ponad literaturÄ…. Aureoli proroctwa pozbawiÅ‚y SkargÄ™ dopiero krytyczne dzieÅ‚a monograficzne opublikowane w latach 20. XX w.
Literaturoznawcy okreÅ›lajÄ… Kazania sejmowe za duży traktat polityczny, a SkargÄ™ - nie tylko za wyksztaÅ‚conego retora, ale pisarza koÅ›cielnego i kaznodziejÄ™ królewskiego, przekazujÄ…cego na kartach swojego dzieÅ‚a stanowisko instytucji, które reprezentowaÅ‚.(al)

Piotr Skarga, Kazania sejmowe, Ossolineum, Wrocław 2008, s.182