Kozacy gotowi byli za niego oddać życie. Duchowieństwo prawosławne witając go u pamiętających czasy świetności Rusi Złotych Wrót widziało w nim od Boga danego wyzwoliciela. Dla szlacheckiego społeczeństwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów był on uosobieniem zła, istnym Antychrystem, choć byli i tacy, którzy widzieli w nim karzącą rękę Stwórcy. Tak pisze o Bohdanie Zenobiuszu Chmielnickim Janusz Kaczmarczyk w uaktualnionej biografii kozackiego wodza - Bohdan Chmielnicki wydanej przez Ossolineum, zawierającej bogate faktograficzne przypisy wraz z indeksem nazwisk . Postać atamana kozackiego oraz jego czasy są przedmiotem wielu rozpraw naukowych oraz powieści historycznych. Wiedza na ten temat ciągle się poszerza, gdyż historycy docierają do nieznanych wcześniej dokumentów. Zamierzeniem autora tej biografii było m.in. zrozumienie motywów, jakim się kierował Chmielnicki w przełomowych momentach swojego życia. Wartość tej biografii polega również na tym, że powstanie Chmielnickiego ma i dzisiaj znaczenie polityczne. I choć tego autor biografii nie wypowiada wprost - historii najnowszej Ukrainy, pomarańczowej rewolucji i dnia dzisiejszego nie można zrozumieć, jeśli nie zna się czasów Chmielnickiego. Dodatkowym walorem tej książki jest barwność i potoczystość narracji, czyniącej z dzieła naukowego znakomitą powieść historyczną.
Janusz Kaczmarczyk, Bohdan Chmielnicki, Ossolineum, Wrocław 2007, s.285