banner

Organizacja Narodów Zjednoczonych w grudniu 2008 roku podjęła decyzję o ustanowieniu roku 2011 Międzynarodowym Rokiem Chemii (IYC). Wybrano rok 2011, gdyż wypada w nim 100 rocznica przyznania Nagrody Nobla w dziedzinie chemii Marii Skłodowskiej Curie.

Starania o taką decyzję podjęła kilka lat wcześniej Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC), starania w ONZ zostały bardzo mocno wsparte przez UNESCO, której to organizacji bardzo przypadły do gustu i przekonania argumenty i priorytety opracowane przez IUPAC. Przystąpiono zatem do przygotowań i w styczniu 2011 roku, w siedzibie UNESCO w Paryżu, doszło do oficjalnego otwarcia obchodów IYC, zaś bezpośrednio potem, 29 stycznia na Sorbonie odbyła się uroczysta inauguracja obchodów 100-lecia uzyskania Nagrody Nobla w dziedzinie chemii przez Marię Skłodowską-Curie. Należy wyraźnie podkreślić, że IYC jest imprezą globalną, zaś MSC100 ma charakter francusko-polski, jakkolwiek jest, co oczywiste, zbiorem imprez w pełni otwartych dla uczestników z całego świata.

Narodowym reprezentantem Polski w Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej jest Polska Akademia Nauk, a jej odpowiednią agendą w tej sprawie jest Komitet Chemii PAN. Komitet jest samorządną jednostką organizacyjną (ustawa o PAN gwarantuje komitetom autonomiczność i niezależność), co jest niezwykle ważne, gdyż reprezentuje wszystkich chemików w kraju, nie jest zaś jednym z biur Akademii. Komitet Chemii jest ponadto wyjątkowy w tym sensie, że oprócz przedstawicieli instytucji naukowych, mających uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dziedzinie chemii, oraz członków PAN aktywnych w tej dziedzinie nauki, ma w swoim składzie przedstawicieli przemysłu chemicznego w Polsce. Członkowie prezydium Komitetu Chemii są prezesami Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemysłu Chemicznego, a więc społecznych organizacji naukowych, które odgrywają kluczową rolę w życiu naukowym w kraju w zakresie chemii. Zatem Komitet Chemii jest optymalnym adresem, pod którym można znaleźć najważniejsze, aktualne informacje o tym, co w ramach IYC i MSC100 się dzieje i co jest przygotowywane.

Istotny jest powszechny charakter działań związanych z IYC i MSC100: żadna organizacja w kraju, także Komitet Chemii, nie rości sobie pretensji do nadzorowania przedsięwzięć podejmowanych w tych ramach. Chętnie jednak podejmuje się koordynacji działań wtedy, gdy ich organizatorzy sobie tego życzą, oraz zamieszcza odpowiednie informacje o imprezach na swojej stronie internetowej. Wszystko to odbywa się w ścisłej kooperacji z Polskim Towarzystwem Chemicznym, które ma ponadto szczególną rolę do spełnienia w związku z tym, że w jego siedzibie w Warszawie, przy ul. Freta 16, w miejscu urodzenia Marii Skłodowskiej, znajduje się znakomite Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie zarządzane przez PTChem właśnie. Muzeum aktywnie organizuje wystawy i imprezy objazdowe, w ramach IYC ma z nimi dotrzeć m.in. do polskiego Sejmu* i Parlamentu Europejskiego.

W całym kraju odbywają się obchody IYC i MSC100, niedawno (2-3 czerwca) w Warszawie, na terenie wolskiego kampusu instytutów chemicznych PAN odbyły się dwudniowe imprezy naukowe i popularyzatorskie z udziałem ogromnej rzeszy dzieci i młodzieży (piknik naukowy) – piękna impreza świadcząca o widocznej zmianie społecznego nastawienia do chemii – nauki centralnej i kluczowej w rozwoju nowoczesnej gospodarki i w rozwiązywaniu problemów ekologicznych.

Wyjątkowy charakter będzie mieć zakończenie MSC100. Starania Komitetu Chemii o to, by zakończenie odbyło się w Warszawie, uzyskały aprobatę IUPAC-u. Wybrano datę 25 listopada 2011, taką, by uroczyste zakończenie MSC100 odbyło się przed formalnym zamknięciem IYC zaplanowanym na 1 grudnia w Brukseli.

W powiązaniu z oficjalną sesją zamykającą obchody MSC100 organizowane są sympozja naukowe ściśle powiązane z tematyką Międzynarodowego Roku Chemii, a więc:

- Nauczanie chemii, przemysł i biznes, ze szczególnym uwzględnieniem mniej uprzywilejowanych krajów (Towarzystwo Naukowe Warszawskie), 22-23 listopada;

- Rola chemii w zrównoważonym rozwoju (Politechnika Warszawska), 23-24 listopada;

- Kobiety w nauce (PAN), 25 listopada na Zamku Królewskim

- Chemia XXI wieku – supramolekularna? (Uniwersytet Warszawski), 26-27 listopada.

Udział w tych konferencjach potwierdziło wiele znakomitości ze świata nauki, w tym laureaci nagrody Nobla: Ada Yonath, Yuan Tseh Lee i Jean-Marie Lehn. Zapraszamy do zainteresowania się tymi imprezami, informacje są dostępne na stronie internetowej Komitetu Chemii PAN, pomysłodawcy i współorganizatora wymienionych wyżej imprez.

* Rok 2011 Sejm RP ogłosił Rokiem Marii Skłodowskiej-Curie

http://www.komchem.pan.pl/