Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Federacji Rosyjskiej poinformowało, że od 1 września 2026 wszystkie uniwersytety w Federacji Rosyjskiej przejdą na zaktualizowany system szkolnictwa wyższego.
Do tego czasu powstaną odpowiednie regulacyjne akty prawne.
Ministerstwo wyjaśniło, że uczniowie zapisani na obecne programy edukacyjne będą mogli ukończyć program, na który zostali zapisani.
Obecnie trwa wdrażanie dekretu Prezydenta Rosji w sprawie usprawnienia krajowego systemu szkolnictwa wyższego. W maju 2023 r. ruszył projekt pilotażowy, w którym uczestniczy sześć wiodących uczelni (Moskiewski Instytut Lotnictwa, Uniwersytet Naukowo-Technologiczny MISIS, Moskiewski Państwowy Uniwersytet Pedagogiczny, Bałtycki Uniwersytet Federalny, Uniwersytet Górniczy w Petersburgu i Uniwersytet Państwowy w Tomsku).* W ramach pilotażu studenci otrzymują wykształcenie wyższe podstawowe, wyższe specjalistyczne na studiach magisterskich oraz wyższe zawodowe na studiach podyplomowych.
Należy zauważyć, że jednolity egzamin państwowy pozostanie. Czas trwania studiów dla studentów pierwszego stopnia będzie wynosić od pięciu do sześciu lat, drugiego - od jednego do trzech lat. Po ukończeniu obu poziomów studiów studenci będą mogli rozpocząć studia na poziomie trzecim. Jednocześnie w celu popularyzacji studiów magisterskich planuje się bezpłatne szkolnictwo wyższe specjalistyczne. Ministerstwo podkreśliło, że przyczyną takich zmian jest fakt, że w ciągu czterech lat studiów licencjackich nie da się przygotować wykwalifikowanych specjalistów.
Zdaniem Jarosława Niłowa, przewodniczącego Komisji Pracy, Polityki Społecznej i Spraw Weteranów Dumy Państwowej, zniesienie tytułu licencjata umożliwi powrót do sowieckiego systemu edukacji. Podkreślił, że większą uwagę należy zwracać nie na nazwę konkretnego poziomu kształcenia, ale na wiedzę, jaką zdobywają uczniowie.
Rozwój nowego systemu szkolnictwa wyższego w Rosji wynikał z decyzji kraju w 2022 r. o odejściu od bolońskiego systemu edukacji, który wprowadził europejskie standardy na uniwersytetach. Zgodnie z nim w rosyjskich szkołach wyższych studenci studiują przez trzy do czterech lat na poziomie licencjackim, dwa lata na magisterskim, mając możliwość wyboru kierunku różniącego się od specjalizacji na studiach licencjackich i od trzech do czterech lat na studiach licencjackich. szkoła wyższa – studia doktoranckie.
Ministerstwo dodało, że odrzucenie systemu wynikało z jego nieefektywności dla rosyjskiego modelu edukacji, mimo że rosyjskie uczelnie są od 20 lat zintegrowane z systemem europejskim. W związku z tym zdecydowano się na powrót do poprzedniego, ale zmodernizowanego systemu edukacji. Do 2003 roku w Rosji obowiązywał model radziecki, zgodnie z którym studenci kształcili się wyłącznie w ramach programu specjalistycznego przez pięć do sześciu lat.
Część ekspertów uważa, że proces przejścia do nowego systemu szkolnictwa wyższego w Rosji będzie trudny. Na przykład główna badaczka Instytutu Rozwoju Edukacji Wyższej Szkoły Ekonomicznej (HSE), kandydatka nauk ekonomicznych, profesor Irina Abankina, przypomniała, że rosyjskie uniwersytety pracują według federalnych standardów edukacyjnych i przeprowadzenie szeroko zakrojonych prac nad ich aktualizacją będzie dość trudne.
Z kolei poseł Dumy Państwowej Oleg Smolin uważa, że rosyjskie uniwersytety nie będą w stanie szybko dostosować się do pięcioletnich programów szkoleniowych, gdyż „w edukacji nic nie dzieje się szybko. Edukacja to system wysoce inercyjny”.
Jednocześnie system boloński, jego zdaniem, ma swoje zalety, jednak tytuł licencjata zapewnia kształcenie o znacznie niższej jakości niż wykształcenie specjalistyczne.
„Zawsze byliśmy przeciwnikami wymuszonego procesu bolońskiego w Rosji. Uznajemy, że Deklaracja Bolońska ma swoje zalety. Na przykład uznaje edukację za dobro publiczne, a nie usługę. Deklaracja Bolońska zakłada także autonomię uniwersytetów. Jednocześnie jednak uważamy, że kształcenie na poziomie licencjackim jest znacznie gorszej jakości niż kształcenie specjalistyczne. Bakałarz ma o 40% mniej zajęć specjalnych niż specjalista. Licencjat to szeroka, ale płytka edukacja. Dlatego poziom kształcenia licencjackiego jest znacznie niższy” – wyjaśnił Smolin.
*p. SN 6-7/23 – Rosja odeszła od systemu bolońskiego - https://www.sprawynauki.edu.pl/4925-rosja-odeszla-od-systemu-bolonskiego
Za: https://antifashist.com/item/v-rossii-vvodyat-novuyu-sistemu-obrazovaniya-bez-bakalavriata.html