Gdyby patrzeć na liczne wznowienia książek przez różne oficyny wydawnicze, pierwszeństwo zapewne miałyby poradniki i literatura piękna. Jednak książka Richarda Ogorkiewicza Czołgi. Sto lat historii – temu stwierdzeniu przeczy - Wydawnictwo RM właśnie wydało ją po raz szósty! I pewnie nie jest to skutek politycznych wezwań do militaryzacji społeczeństwa, ani zwiększonego zainteresowania studiami technicznymi (bo takiego nie ma) – popularności książki należy chyba upatrywać w jej wysokim poziomie merytorycznym – dziś rzadko spotykanym, chyba że w dobrej literaturze naukowej (której coraz mniej) oraz … świetnym piórze i talencie popularyzatorskim.
Jak wielką pracę w napisanie historii czołgów włożył autor czytamy na wstępie: „Książka ta stanowi owoc kilkuletnich studiów nad ewolucją czołgów, w trakcie których korzystałem z pomocy i moralnego wsparcia wielu osób”. Jak wielu i o jakiej wiedzy przedmiotu – widać z długiej listy nazwisk ludzi którzy przyczynili się do rozwoju techniki, co stanowi znakomitą rekomendację jakości dzieła, nie wspominając o kwalifikacjach samego autora - znanego na świecie specjalisty od broni pancernej, profesora w Royal Military College of Science. (Richard Ogorkiewicz, rodem z Bydgoszczy, był m.in. członkiem Rady Naukowej ds. Obronności w brytyjskim ministerstwie obrony w latach 1872-2006).
W książce pokazany jest proces powstawania czołgu oraz jego debiut bojowy podczas I wojny światowej, okres utraty zainteresowania te bronią oraz jej renesans w miarę rozwoju techniki uzbrojenia. Coraz większe możliwości czołgów sprawiły – pisze autor – że stały się one najważniejszym elementem zmechanizowanych formacji wojskowych. Taka sytuacja trwała do końca II wojny światowej, kiedy wojska pancerne miały decydujący wpływ na zwycięstwa w bitwach. Czołgi były wówczas podstawą sił zbrojnych wszystkich państw, a Związek Radziecki, USA, Wielka Brytania i Niemcy były ich głównymi producentami.
Opowieść dokumentalna o czołgach nie kończy się jednak na latach wojennych – autor pokazuje rozwój czołgów w okresie zimnej wojny, także poza Europą i USA, a dalej prowadzi czytelnika do czasów współczesnych. W „Dodatku” zamieszczonym na końcu książki przedstawia ogólny opis rozwoju dział czołgowych i napędów, mobilności pojazdów, a także kwestii bezpieczeństwa załóg czołgów. Dla entuzjastów techniki wojskowej szczególnie ciekawe mogą też być obszerne przypisy oraz ilustracje.
Sam autor tak charakteryzuje swoje dzieło: „W tej książce poruszyłem wiele tematów, a jednak nie pretendowałem do stworzenia wyczerpującego kompendium. W związku z tym w istocie zająłem się tylko najważniejszymi i najciekawszymi typami czołgów, jakie do tej pory skonstruowano. Podobnie ograniczyłem się do zaledwie napomknienia o wielkich bitwach i operacjach militarnych z udziałem czołgów, gdyż szczegółowy opis tych batalii wykraczałby poza ramy tego opracowania”.(al)
Czołgi. 100 lat historii, Richard Ogorkiewicz, Wydawnictwo RM, wyd. VI, 2025, s. 360, cena 59,99 zł.