Statek badawczy dla nauki

Utworzono: wtorek, 03 luty 2009 red. Drukuj E-mail

Do naszej redakcji wpÅ‚ynęło stanowisko prof. StanisÅ‚awa Rakusy-Suszczewskiego wystosowane 16.01.09. do prof. Andrzeja Legockiego, przewodniczÄ…cego II WydziaÅ‚u Nauk Biologicznych PAN w sprawie statku badawczo - transportowego do badaÅ„ naukowych. Publikujemy je w caÅ‚oÅ›ci liczÄ…c na dyskusjÄ™ czytelników na ten temat.          

  Wielce Szanowny Panie Profesorze,

Jak  wiadomo, oceanologia to jest kierunek nauki inspirujÄ…cy rozwój wielu dyscyplin od badaÅ„ molekularnych, biologicznych  przez wszelkie odmiany badaÅ„ Å›rodowiskowych, geologicznych, geofizycznych, poszukiwawczych etc. z wykorzystaniem najnowszych technologii badaÅ„ morskich i podwodnych. Ten kierunek Å›wiadczy o rozwoju kraju i jego możliwoÅ›ciach. Polska, która ma 500 km wybrzeża powinna mieć statek badawczy z prawdziwego zdarzenia,  by być widoczna na morzach Europy i Å›wiata. Rozumiano to już w latach 20. XX wieku.

PrzykÅ‚adem współczesnym jest Hiszpania. W poÅ‚owie lat 80.  pomagaliÅ›my zbudować Hiszpanii  stacjÄ™ Juan Carlos I w Antarktyce, Hiszpanie uczestniczyli w wyprawach na statku r/v Profesor Siedlecki. Dwa lata później zbudowali wÅ‚asny statek badawczy m/s Hespedides i stali siÄ™ jednym z liderów badaÅ„ w Europie, ich statki też  Å‚owiÄ… w Antarktyce a Polacy u  nich pracujÄ….

Badania oceanologiczne prowadzone sÄ… w Polsce głównie na BaÅ‚tyku (MIR-IMGW, MW, AM), w Arktyce (IO PAN) na stacji im S. Siedleckiego PAN (IG PAN)  i w Antarktyce na stacji H.Arctowskiego (ZBA PAN) - stacjÄ™ tÄ™ zaÅ‚ożyliÅ›my w roku 1977. Znam statki USA, Niemiec, Japonii, Peru, ZSRR i Rosji, na których pracowaÅ‚em. KierowaÅ‚em wyprawami na statku r/v Profesor Siedlecki. Mamy również dziaÅ‚kÄ™ na Pacyfiku, która powinna być w sferze naszych zainteresowaÅ„ naukowych z perspektywÄ… na korzyÅ›ci ekonomiczne w przyszÅ‚oÅ›ci, to samo dotyczy Antarktyki (gaz ropa, zasoby żywe  - to nie jest nierealne).  PragnÄ™ zwrócić uwagÄ™ jeszcze na sprawy aktualne- limity poÅ‚owów ryb można negocjować, jak siÄ™ ma wÅ‚asne wyniki ocen zasobów (np.dorsza), a obecny statek MIR-u ma z tym  problemy. Sprawa „północnej rury gazowej" wymaga wÅ‚asnych pomiarów i badaÅ„, by używać je z sensem w negocjacjach- a do tego też potrzebna jest jednostka badawcza.

    Blisko 15 lat transportu z Polski na AntarktydÄ™ zapewniaÅ‚y nam statki rosyjskie, za co pÅ‚acimy  coraz wiÄ™cej (300 tys. euro w 2008 r.). Nasza stacja zależy od tej współpracy, która zmienia siÄ™ wraz z nastrojami politycznymi. Stacja w Hornsundzie i pozostaÅ‚e stacje polskie na Spitzbergenie również majÄ…  problemy z transportem.

Należy zbudować w niedalekiej przyszÅ‚oÅ›ci statek  wÅ‚asny,  który powinien peÅ‚nić dwie funkcje: badawczÄ… i transportowÄ…. Poparcie wÅ‚adz PAN, Prezydium PAN (wystÄ…pienie prof. L. Kuźnickiego), ministrów, zainteresowanie stoczni  - uzyskiwaÅ‚em wielokrotnie i... nic. Ludzie na szczycie wÅ‚adzy powinni  sÅ‚uchać argumentów z wizjÄ… i podejmować decyzje z perspektywÄ…, jak to siÄ™ lansuje.

Do czego ma służyć statek badawczo-transportowy:

 

Statek ma sÅ‚użyć do: badaÅ„ naukowych oceanobiologicznych, biologiczno-rybackich, geologicznych, geofizycznych, geograficznych - po drodze do lub w rejonie docelowym, w trakcie transportu z Polski do Antarktyki, lub Arktyki. W zasiÄ™gu tych głównych tras sÄ… rejony badaÅ„ BaÅ‚tyku, Atlantyku z jego poÅ‚udniowym i północnym rejonem. DziaÅ‚ka na Pacyfiku musi być  w sferze naszych zainteresowaÅ„ z perspektywÄ… korzyÅ›ci ekonomicznych. Statek, dziÄ™ki swoim możliwoÅ›ciom transportowym: dźwigi, Å‚adownia, paliwo,  miejsce dla ludzi, może również odpÅ‚atnie wykonywać usÅ‚ugi miÄ™dzynarodowe w ramach współpracy zarówno w Antarktyce jak i Arktyce. Jest zapotrzebowanie na taki statek w tym od: Czech, Ukrainy, PÅ‚d. Korei, Hiszpanii, BuÅ‚garii, Estonii - posiadajÄ…cych lub budujÄ…cych stacje naukowe w obu rejonach polarnych. Wtedy jest realna współpraca. Statek powinien mieć statut jednostki paÅ„stwowej i kiedy trzeba - peÅ‚nić funkcje reprezentacyjne.

Koszty utrzymania takiej jednostki na rok 2008.

 

WedÅ‚ug wyliczeÅ„ specjalisty konstruktora, któremu zleciÅ‚em zrobienie projektu, koszty budowy wynoszÄ…  69.475 mln zÅ‚,   koszty utrzymania  rocznie  - 9.6 mln zÅ‚, z czego  1.2 mln zÅ‚ rocznie  - wnosi ZakÅ‚ad Biologii Antarktyki PAN (100 dni rejsu do stacji Arctowskiego),  0.5 mln zÅ‚ wnosi IG PAN (30 dni rejsu do stacji Siedleckiego),  0.5 mln zÅ‚ lub wiÄ™cej wnoszone jest przez innych użytkowników,  resztÄ™ pÅ‚aci MNiSW. Statek to wiÄ™cej niż instytut, a kapitan to wiÄ™cej niż dyrektor, bo odpowiada za życie ludzi i sprzÄ™t.

 

Najważniejsze jest zarządzanie

 

Statek paÅ„stwowy/rzÄ…dowy powinien być zarzÄ…dzany przez niezależne, utworzone konsorcjum fachowców umiejÄ…cych liczyć koszty, majÄ…cych doÅ›wiadczenie i kontakty zagraniczne. Konsorcjum zbiera zamówienia od instytutów  polskich i zagranicznych na wykonanie okreÅ›lonych usÅ‚ug i zbiera pieniÄ…dze. Część podstawowa powinna być zagwarantowana tak, jak gwarantuje siÄ™ istnienie instytutów naukowych przez MNiSW. Statek powinien pracować w morzu, a nie stać w porcie. Rejs do Antarktyki trwa 100 dni,  do Arktyki - 30 dni. 150 dni sÄ… na inne badania np. na BaÅ‚tyku.  50 dni remonty przeglÄ…dy etc.

To nie powinien być statek PAN a statek paÅ„stwowy. Konsorcjum zarzÄ…dzajÄ…ce nim musi mieć radÄ™ naukowÄ… zÅ‚ożonÄ… z przedstawicieli PAN, MNiSW, MON, etc... To nie może być jednostka należąca do jednego instytutu - tego dowodzi praktyka i nasze (WydziaÅ‚u II)  starania i spory od 1975 roku. Polska Akademia Nauk powinna być inicjatorem tego przedsiÄ™wziÄ™cia z myÅ›lÄ… -  Foresight.  

Stanisław Rakusa-Suszczewski

oem software

Odsłony: 6709
Our website is protected by DMC Firewall!