W 2009 r. do krajów o najwyższym poziomie wydatków na badania i rozwój (B+R) należały: USA (tj. 41% całości wydatków ponoszonych przez wszystkie kraje OECD ), Japonia (15%), Chiny (12%)122, a następnie Niemcy (8%) i Wielka Brytania (4%).
Polska przeznaczyła na ten cel zaledwie 0,4% wydatków poniesionych przez wszystkie kraje OECD. Wysokość nakładów w Polsce na B+R w 2009 r. wyniosła 9.070,0 mln zł.
Przeciętna wartość nakładów państw OECD na B+R w relacji do PKB wynosiła 2,3%. Najwyższą jej wartość osiągnęły takie państwa jak: Izrael (4,28%), Finlandia (3,96%), Szwecja (3,62%), Japonia (3,33%), Stany Zjednoczone (2,79%), Niemcy (2,78%) i Wielka Brytania (1,85%).
Wydatki Chin na B+R w relacji do PKB zwiększyły się ponad dwukrotnie w ciągu 10 lat, tj. z 0,76% PKB w 1999 r. do 1,70% w 2009 r.
W Polsce wysokość wydatków na badania i rozwój w relacji do PKB wyniosła 0,68% w 2009 r. W porównaniu do 1999 r. odnotowano spadek tego wskaźnika o 0,01% PKB .
Z krajów UE mniej na B+R w relacji do PKB wydatkowały tylko Grecja – 0,59% (2007 r.) i Słowacja – 0,48%. Natomiast Republika Czeska osiągnęła poziom 1,53%, a Węgry – 1,15124. W krajach OECD największy udział w nakładach na B+R dotyczył sektora gospodarki (średnio ok. 70%).
Wyjątkiem są takie kraje jak: Polska, Grecja i Turcja, gdzie szkoły wyższe ponoszą większe nakłady na B+R niż sektor gospodarki. W krajach OECD przeciętna wielkość wydatków szkół wyższych na B+R wynosiła 17% całości nakładów. W 2009 r.
W Polsce nakłady szkół wyższych na B+R wyniosły 37,1%, a nakłady sektora gospodarki – 28,5%.
Wyróżniającą się, na tle międzynarodowym, właściwością finansowania nauki w Polsce jest wysoki (najwyższy wśród krajów OECD i UE) udział wydatków z budżetu państwa w finansowaniu B+R, który wynosił w latach 2008-2009 ok. 60% całości wydatków na B+R.
Średnia dla państw UE w powyższym zakresie wynosiła 35%, a państw OECD 30%. Dla porównania, udział bezpośrednich wydatków z budżetu państwa na B+R stanowił: w Niemczech i Wielkiej Brytanii ok. 30%.
Jednocześnie należy podkreślić, iż znaczące współfinansowanie sektora B+R środkami publicznymi ma miejsce w wielu państwach, w tym poprzez bezpośrednie finansowanie przedsięwzięć gospodarczych o charakterze B+R lub zachęty podatkowe. Na przykład: w USA nakłady publiczne na finansowanie działalności gospodarczej B+R wyniosły 0,23%
PKB (2008 r.), w Niemczech 0,09% PKB (2008 r.), w Wielkiej Brytanii 0,17% PKB (2009 r.).
W 2009 r. w Polsce nakłady publiczne na działalność gospodarczą w sektorze B+R wyniosły 0,03% PKB , w tym finansowanie działalności badawczo-rozwojowej przez zachęty i ulgi podatkowe stanowiło w 2009 r. ok. 0,01% PKB.
W latach 2008–2009 najwyższy poziom wydatków publicznych na działalność gospodarczą w sektorze B+R (wraz z zachętami podatkowymi) w relacji do PKB miał miejsce w następujących państwach: w Federacji Rosyjskiej (0,45% PKB ), Francji (38% PKB ) oraz Korei Południowej (33% PKB ).
W Raporcie OECD z 2011 r. wskazano, iż wśród państw ponoszących znaczne wydatki na działalność gospodarczą w sektorze B+R podejście oparte na bezpośrednim finansowaniu publicznym dominowało m. in. w USA i Hiszpanii, a finansowanie oparte na ulgach
podatkowych m. in. w: Kanadzie, Holandii i Portugalii.
W badanym okresie efekty działalności naukowej i wdrożeniowej w Polsce były zdecydowanie niższe w porównaniu do innych krajów UE. W 2009 r. opublikowano w Polsce ogółem 23.309 artykułów naukowych, a liczba cytowań publikacji wyniosła 24.823.
W 2009 r. Polska zajmowała 32 miejsce pod względem liczby publikacji naukowych na 1 mln mieszkańców.
Pierwsze miejsce zajmowała Szwajcaria – 3553, drugie Dania - 2683, a trzecie Szwecja - 2639. Większą liczbę publikacji od Polski na 1 milion mieszkańców w 2009 r. miały również Republika Czeska – 1111 i Węgry - 727128.
W Polsce liczba cytowań przypadających na publikację wyniosła 1,06 w 2009 r.
Dla porównania: wartość tego wskaźnika dla Niemiec wyniosła 2,02, a dla Wielkiej Brytanii – 2,08. Wyższy od Polski wskaźnik cytowań na publikację miały również m.in.: Grecja – 1,41, Hiszpania – 1,64, Austria – 2, Francja – 1,78, Szwecja – 2,36, Norwegia – 1,78, Finlandia – 1,97.
W 2009 r. Polska zgłosiła 6,8 wynalazków na 1 milion mieszkańców do ochrony w Europejskim Urzędzie Patentowym (EPO). Dla porównania: Niemcy – 294,5, Francja – 134,3, Wielka Brytania – 83,4, a Republika Czeska – 22,6.
Należy jednak wskazać, iż w ciągu ostatniej dekady (2000-2009) nastąpił sześciokrotny wzrost liczby polskich zgłoszeń patentowych do EPO z 43,4 w 2000 r., poprzez 123
w 2005 r., do 260,2 w 2009 r.
W 2009 r. w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej dokonano 2899 zgłoszeń krajowych wynalazków (tj. o 16,5% więcej w stosunku do roku poprzedniego) oraz udzielono 1536 patentów na wynalazki krajowe (tj. o 5,9% więcej niż przed rokiem wobec spadku o 2,5% w porównaniu z 2007 r.).
* Z raportu NIK dot. wykorzystania środków publicznych na naukę w latach 2009-2011- www.nik.gov.pl