Pod względem nakładów przypadających na 1 mieszkańca w 2010 r. Polska znajdowała się z kwotą 68,3 Euro/mieszkańca, na 22. pozycji wśród krajów UE-27, w której średnia wartość nakładów wynosiła 491,8 Euro/mieszkańca.
Jak podaje GUS, w latach 2007-2011 odnotowano w Polsce wzrost nakładów wewnętrznych na badania naukowe oraz prace rozwojowe (B+R) w cenach bieżących o 75,1% (w latach 2001-2006 wzrost o 21,3%), przy czym wartość tych nakładów w 2011 roku osiągnęła poziom blisko 11,7 mld zł. Jednocześnie odnotowano wzrost tzw. Intensywności prac B+R, czyli udziału nakładów wewnętrznych na działalność badawczo-rozwojową w PKB, który dla lat 2007--2011 wyniósł 0,2 p.proc., wobec spadku o 0,07 p.proc. w latach 2001-2006.
Według danych prezentowanych przez Eurostat, nakłady wewnętrzne na badania naukowe i prace rozwojowe (B+R) w Polsce w 2010 r. stanowiły 1,06% nakładów wszystkich krajów UE, zaś w 2011 r. – 1,10%.
W 2010 r. Polska zajmowała 20. pozycję wśród krajów Unii pod względem wielkości wskaźnika intensywności prac B+R, który był dla Polski 2,7 razy niższy niż dla całej Unii.
Ze wstępnych danych za 2011 r. wynika, iż intensywność prac B+R w Polsce w stosunku do UE-27 jest niższa o 1,26 p.proc. W 2010 r. podobnie jak w Polsce, wskaźnik ten nie przekroczył poziomu 1% w Rumunii, na Cyprze, Łotwie, w Bułgarii, Słowacji, na Malcie i Litwie. Podobnie jak przed rokiem, określony dla tego wskaźnika 3% próg osiągnęły jedynie Finlandia, Szwecja i Dania.
(W komunikacie Komisji Europejskiej “EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” wśród nadrzędnych wymiernych celów UE wymieniono wartość wskaźnika intensywności prac B+R na poziomie 3% PKB. Cel krajowy dla Polski ustanowiono na poziomie 1,7% PKB.)
Największym średniorocznym tempem wzrostu nakładów wewnętrznych na badania naukowe oraz prace rozwojowe w latach 2007-2011 charakteryzowała się Estonia. W analizowanych latach w krajach europejskich, o intensywności prac B+R niższej niż przeciętna dla UE, zaobserwowano przeważnie szybsze tempo wzrostu nakładów wewnętrznych niż średnio dla wszystkich krajów Unii (wyjątek stanowiły Włochy, Hiszpania, Luksemburg, Rumunia, Chorwacja i Wielka Brytania).
Polska w latach 2007-2011 odnotowała średnie tempo wzrostu wskaźnika GERD na poziomie 12,6% i uplasowała się na czwartym miejscu wśród krajów o najwyższym tempie zmian nakładów na B+R.
Główne kategorie nakładów na B+R
W Polsce udział nakładów wewnętrznych na badania i prace rozwojowe w poszczególnych sektorach w nakładach krajowych ogółem kształtował się w 2011 r. następująco: sektor przedsiębiorstw – 30,1% (BERD=3,52 mld zł), sektor rządowy – 34,6% (GOVERD=4,04 mld zł), sektor szkolnictwa wyższego – 35,1% (HERD=4,10 mld zł), sektor prywatnych instytucji niekomercyjnych – 0,2% (PNP=0,03 mld zł). Intensywność prac B+R, mierzona wielkością nakładów sektora w stosunku do PKB, wynosiła w 2011 r. odpowiednio:
• BERD/PKB – 0,23% (wobec 0,20% w 2010 r. oraz 0,17% w 2007 r.),
• GOVERD/PKB – 0,26% (wobec 0,26% i 0,20%),
• HERD/PKB – 0,27% (wobec 0,27% i 0,19%),
• PNP/PKB – 0,002% (wobec 0,002% i 0,002%).
Nakłady bieżące na badania i prace rozwojowe w Polsce w 2011 r. wyniosły 8,5 mld zł (72,9% GERD). W kwocie tej największy udział stanowiły nakłady na prace rozwojowe – 39,6% (3,4 mld zł) oraz na badania podstawowe – 36,4% (3,1 mld zł). Udział nakładów na badania podstawowe w PKB wyniósł 0,20%. W latach 2007-2011 nakłady na prace rozwojowe wśród wszystkich rodzajów badań charakteryzowały się największym
przeciętnym wzrostem, który sięgał średniorocznie 14,2%.
Nakłady inwestycyjne na prace B+R stanowiły 27,1% (3,2 mld zł) nakładów wewnętrznych na B+R ogółem. Największy udział w tych nakładach miały zakupy maszyn i urządzeń technicznych (65,8%), z czego 60,5% stanowiły zakupy aparatury badawczej. Wartość brutto aparatury badawczej na koniec 2011 r. wynosiła 10,5 mld zł, a stopień jej zużycia oceniono na 71,5%. Najniższe zużycie aparatury odnotowano w sektorze prywatnych instytucji niekomercyjnych (42,2%) oraz w przedsiębiorstwach (54,3%).