Rozstrzygnięto czwartą edycję konkursu SYMFONIA na międzydziedzinowe projekty badawcze. Eksperci NCN wskazali 5 projektów, które otrzymają łącznie 22,5 mln zł.
SYMFONIA 4 to konkurs skierowany do doświadczonych naukowców, chcących prowadzić badania przekraczające granice między różnymi dziedzinami nauki. Projekty mogły zgłaszać osoby posiadające co najmniej stopień doktora, które kierowały wcześniej realizacją minimum dwóch projektów badawczych finansowanych w ramach krajowych lub międzynarodowych konkursów. Proponowane badania musiały obejmować przynajmniej dwa z trzech obszarów badawczych: nauki humanistyczne, społeczne i o sztuce, nauki ścisłe i techniczne albo nauki o życiu.
- Badania interdyscyplinarne na naprawdę wysokim poziomie, wnoszące istotny wkład w każdą z dziedzin, których dotyczą, to wbrew pozorom duże wyzwanie i niezbyt częste zjawisko w dzisiejszej nauce – wyjaśnia prof. Zbigniew Błocki, dyrektor NCN. – Międzydziedzinowe projekty mogą być oczywiście zgłaszane do regularnych konkursów Centrum, ale dotychczasowe doświadczenie pokazuje, że nie jest łatwo przekonać ekspertów do finansowania takich badań z puli ich dziedzin. Konkurs SYMFONIA jest za to przeznaczony tylko na potrzeby dużych, prawdziwie interdyscyplinarnych projektów na wysokim poziomie. To najlepsza okazja na finansowanie dla osób, które planują takie badania.
Od beneficjentów konkursu SYMFONIA oczekuje się więcej niż tylko wykorzystania narzędzi czy danych z jednej dziedziny nauki do rozwoju drugiej. Zgłaszane projekty powinny przyczyniać się do rozwoju obu obszarów, w których osadzone jest badanie.
Wysokie wymagania przekładają się na niewielką liczbę zgłoszeń – do konkursu nadesłano 38 projektów, spośród których wyłoniono 5 zwycięskich propozycji. Na ich realizację NCN przeznaczy łącznie 22,5 mln zł. Planowane badania łączą nauki humanistyczne i o sztuce z naukami o życiu oraz nauki o życiu – z naukami ścisłym i technicznymi.
Zespół z Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierownictwem prof. Jonathana Heddle’a zbada geometryczne zasady rządzące formowaniem się struktur białkowych. Odkrycia badaczy mogą w przyszłości posłużyć do tworzenia nanoobiektów pozwalających na dostarczenie leków bezpośrednio do wnętrza komórki.
Z kolei dr Agnieszka Szumna pokieruje zespołem z konsorcjum naukowego złożonego z Instytutu Chemii Organicznej PAN oraz Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN. Naukowcy spróbują skonstruować trójwymiarowe szkielety supramolekularne, ułatwiające otrzymywanie kryształów białka, które potrzebne są w procesie projektowania nowych leków.
Prof. Przemysław Urbańczyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie zajmie się badaniem dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego polskiej części Puszczy Białowieskiej. Do tego celu zostaną wykorzystane między innymi nowe, nieinwazyjne metody prowadzenia prac archeologicznych, takie jak lotnicze skanowanie laserowe. Połączenie doświadczenia archeologów i przedstawicieli nauk przyrodniczych pozwoli na pełniejsze zrozumienie dziejów Puszczy.
Prof. Robert Moszyński poprowadzi zespół z konsorcjum złożonego z Uniwersytetu Warszawskiego i Jagiellońskiego. Badacze będą pracować nad metodami tworzenia „zdjęć” reakcji chemicznych w skali niższej niż femtosekundowa, czyli poniżej jednej tysięcznej jednej milionowej jednej milionowej części sekundy. Poprawi to możliwości obserwacji niezliczonych zjawisk grających rolę w procesach chemicznych, bio-fotonicznych czy biologicznych.
Ostatnim zespołem, złożonym z badaczy z aż trzech instytucji – Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego oraz Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu – pokieruje prof. Andrzej Cichocki. Naukowcy będą dążyć do lepszego zrozumienia sygnału EEG i sposobu, w jaki reprezentuje on aktywność konkretnych części mózgu. Uzyskane w projekcie nowe narzędzia analityczne mogą pozwolić na bardziej efektywne wykorzystanie elektroencefalografii.
Lista rankingowa oraz popularnonaukowe opisy zwycięskich projektów dostępne są na stronie Narodowego Centrum Nauki.