Sprawozdanie Komisji Europejskiej z postępów w działaniach UE mających na celu ochronę owadów zapylających pokazuje, że sytuacja jest alarmująca.
W dniu 27.05.21 Komisja opublikowała sprawozdanie na temat realizacji pierwszej w historii inicjatywy UE na rzecz owadów zapylających, którą Komisja przyjęła w 2018 r., aby przeciwdziałać spadkowi liczebności dzikich owadów zapylających.
Owady zapylające mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania ekosystemów, naszego bezpieczeństwa żywnościowego, leków i naszego dobrostanu. Jednak co dziesiąty gatunek pszczół i motyli w Europie znajduje się na skraju wyginięcia, a jedna trzecia ich populacji maleje. Opublikowany przegląd pokazuje, że poczyniono znaczne postępy we wdrażaniu działań w ramach inicjatywy, ale wciąż istnieją problemy związane z przeciwdziałaniem różnym czynnikom wpływającym na wspomniane zjawisko.
Ze sprawozdania wynika, że inicjatywa pozostaje użytecznym narzędziem polityki, które pozwala UE, państwom członkowskim i zainteresowanym stronom przeciwdziałać spadkowi liczebności owadów zapylających. Do końca 2020 r. zrealizowano ponad trzydzieści działań w trzech obszarach priorytetowych: poszerzanie wiedzy na temat spadku liczebności owadów zapylających; przeciwdziałanie przyczynom spadku liczebności owadów zapylających; angażowanie opinii publicznej i promowanie współpracy w celu zahamowania spadku liczebności owadów zapylających.
Komisja zainicjowała między innymi Park owadów zapylających – interaktywne narzędzie cyfrowe służące podnoszeniu świadomości na temat niebezpiecznego spadku liczebności owadów zapylających i mobilizowaniu działań na poziomie globalnym w celu rozwiązania tego problemu. Park owadów zapylających to doświadczenie z rzeczywistości wirtualnej przedstawiające świat w 2050 r., w którym wszystkie owady zapylające praktycznie wyginęły. Różnorodność działań na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i unijnym pokazała, że opinia publiczna uznaje istnienie tego problemu i jest gotowa do działania.
Opracowano ogólnounijny program monitorowania gatunków owadów zapylających służący lepszemu zrozumieniu statusu ich populacji i przyczyn ich ginięcia. Wkrótce program ten będzie wdrażany lokalnie w całej UE. Komisja stworzyła specjalny system informacji o owadach zapylających i uruchomiła serię odpowiednio dostosowanych inicjatyw badawczych.
Konieczne będzie jednak wzmożenie starań, w szczególności w celu powstrzymania utraty siedlisk na obszarach rolniczych oraz zniwelowania skutków stosowania pestycydów. W ramach unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na 2030 r., unijnej strategii „od pola do stołu” oraz unijnego planu działania na rzecz eliminacji zanieczyszczeń wytyczono serię szczegółowych celów służących rozwiązaniu tego problemu, takich jak rozszerzenie obszarów chronionych i odbudowa ekosystemów, propagowanie rolnictwa ekologicznego, odtworzenie na gruntach rolnych elementów krajobrazu o wysokiej różnorodności, znaczące zmniejszenie stosowania pestycydów i innych substancji zanieczyszczających środowisko, szkodliwych dla owadów zapylających. Nowa strategia UE w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu i większe ambicje dotyczące neutralności klimatycznej pomogą w łagodzeniu skutków zmiany klimatu dla owadów zapylających.
Kontekst
W przyjętej w czerwcu 2018 r. inicjatywie na rzecz owadów zapylających przedstawiono cele strategiczne i zestaw działań, które powinna podjąć UE i państwa członkowskie, aby rozwiązać problem spadku liczebności owadów zapylających w UE i wnieść wkład w globalne starania na rzecz ich ochrony.
Owady zapylające stanowią integralną część zdrowych ekosystemów. Bez nich zmaleje liczebność wielu gatunków roślin, a w końcu znikną one wraz z organizmami, które są od nich zależne, co miałoby poważne skutki ekologiczne, społeczne i gospodarcze. W samej Unii wegetacja czterech na pięć gatunków zbóż i dzikich roślin kwiatowych zależy, przynajmniej częściowo, od zapylania przez zwierzęta.
Więcej informacji:
https://ec.europa.eu/environment/pollinator-park_en
https://ec.europa.eu/poland/news/210527_biodiversity_pl