Nie trzeba było długo czekać na skutki prowadzonej polityki rządu w nauce. Po ogłoszeniu, iż na zbrojenia rząd przeznaczył 4% PKB, na stronie Narodowego Centrum Nauki pojawiła się informacja o regresie w finansowaniu badań podstawowych.
Podaje się w niej, iż „Rada Narodowego Centrum Nauki wprowadza zmiany, które mają powstrzymać lub spowolnić spadek współczynnika sukcesu w konkursach NCN, spowodowany niewystarczającym w stosunku do potrzeb i oczekiwań środowiska naukowego poziomem finansowania Centrum.
Od 15 marca 2023 r. łączna liczba projektów NCN kierowanych oraz wniosków złożonych do oceny w NCN przez daną osobę wynosić może maksymalnie dwa. Liczbę tę zwiększa się do trzech, jeśli co najmniej jeden z projektów lub wniosków dotyczy konkursu międzynarodowego. W limitach nie uwzględnia się konkursów PRELUDIUM BIS i Dioscuri.
Od kilku miesięcy współczynnik sukcesu, czyli procent aplikujących, którzy otrzymują granty w konkursach NCN, jest znacząco niższy od oczekiwań. W rezultacie finansowania nie otrzymują już nawet bardzo dobre wnioski projektowe, które zdaniem oceniających je ekspertów w pełni zasługują na finansowanie.
W rozstrzygniętym w grudniu konkursie OPUS – najpopularniejszym konkursie NCN – współczynnik sukcesu wyniósł zaledwie 13%, w konkursie PRELUDIUM dla początkujących naukowców był jeszcze niższy.
Sytuacja powtórzyła się pod koniec lutego, gdy rozstrzygnęliśmy konkursy SONATA BIS (dla naukowców, którzy planują stworzyć nowy zespół) i MAESTRO (dla doświadczonych badaczek i badaczy). Finansowanie w pierwszym z konkursów otrzymało 14% aplikujących, a w MAESTRO – mniej niż 7% (w sumie zaledwie pięcioro spośród 72 naukowczyń i naukowców).
Tak niskiego wskaźnika sukcesu w tych programach nie odnotowywaliśmy niemal od początku istnienia NCN. Zdaniem Rady NCN w warunkach optymalnego finansowania granty powinno otrzymywać 25-30% aplikujących.
Obecna wysokość współczynnika sukcesu to wypadkowa zamrożenia budżetu NCN, wysokiej inflacji i związanych z nią rosnących kosztów prowadzenia badań oraz ogólnie coraz większych potrzeb środowiska naukowego w zakresie finansowania badań podstawowych.
Nowe ograniczenia liczby realizowanych projektów i wniosków składanych w NCN
Kierowane przez Dyrekcję i Radę NCN do władz publicznych apele o adekwatne do potrzeb zwiększenie finansowania NCN nie odniosły skutku. Dlatego zgodnie z podnoszonymi już wcześniej zapowiedziami, by powstrzymać lub spowolnić dalszy spadek współczynnika sukcesu w naszych konkursach, jesteśmy zmuszeni rozpocząć trudny proces wprowadzania ograniczeń przy ubieganiu się o grant.
Począwszy od konkursów ogłoszonych 15 marca (OPUS 25 i PRELUDIUM 22), łączna liczba realizowanych przez daną osobę projektów NCN oraz złożonych w NCN wniosków, będących w trakcie oceny lub zakwalifikowanych do finansowania, w których osoba ta wskazana jest jako kierownik projektu, nie będzie mogła przekraczać dwóch. Limit ten zwiększa się do trzech, gdy co najmniej jeden z tych projektów lub wniosków dotyczy konkursu międzynarodowego. W limitach tych nie uwzględnia się konkursów PRELUDIUM BIS i Dioscuri”./…/
„Dopóki sytuacja finansowa NCN się nie zmieni i budżet Centrum nie zostanie znacząco zwiększony, należy oczekiwać, że konieczne będą także dalsze ograniczenia – podaje kierownictwo NCN. I w tej sytuacji wskazuje drogę wyjścia dla naukowców, typu: radźcie sobie sami, przypominając możliwości, jakie mają naukowcy na forum międzynarodowym. Liczy też na solidarność środowiskową poprzez wspieranie NCN w wysiłkach o zwiększenie budżetu Centrum.(al)
Więcej - https://www.ncn.gov.pl/aktualnosci/2023-03-15/komunikat-rady