Wikileaks o GMO w Polsce
2006-01-25 13:36
"Starszy doradca w zakresie biotechnologii rolniczej, Madelyn Spirnak odwiedziÅ‚a WarszawÄ™ w dniach 29 - 30.11.2005, aby przedyskutować stanowisko rzÄ…du USA w sprawie GMO z przedstawicielami rzÄ…du polskiego, naukowcami i mediami. Spirnak byÅ‚a zadowolona z pozytywnego stosunku do inżynierii genetycznej niektórych pracowników ministerialnych i profesorów, jednak to pozytywne wrażenie osÅ‚abia fakt, że wiele jeszcze pracy trzeba, aby odwrócić powszechnie panujÄ…ce negatywne opinie o GMO.
Jedna konkluzja byÅ‚a szczególnie jasna: kwestia GMO jest obecnie regulowana przez nastawienie opinii publicznej i dlatego potrzeba taktyki politycznej i socjologicznej aby wygrać z decydentami i opiniÄ… spoÅ‚ecznÄ…. Spirnak w pierwszej kolejnoÅ›ci spotkaÅ‚a siÄ™ z szeÅ›cioma naukowcami z zakresu genetyki roÅ›lin. Wszyscy ci naukowcy narzekali, że choć przed laty spoÅ‚eczeÅ„stwo polskie zaakceptowaÅ‚o GMO, dziÅ› 70% spoÅ‚eczeÅ„stwa jest przeciwko GMO w rolnictwie i żywnoÅ›ci.
W ich opinii, adwokaci GMO - wpÅ‚ywajÄ…c na opiniÄ™ publicznÄ…, muszÄ… skupić siÄ™ na potencjalnych zyskach dla konsumentów, a nie dla producentów. Jeden z naukowców zauważyÅ‚, że część opozycji dla GMO wynika z faktu, że w Polsce nikt nie gÅ‚oduje, wiÄ™c po co wprowadzać GMO. Z drugiej strony Polacy nie sprzeciwiajÄ… siÄ™ wykorzystaniu GMO w medycynie, ponieważ to daje dostÄ™p do taÅ„szych leków. Naukowcy stwierdzili, że kampania skupiona na potencjalnie mniejszych kosztach żywnoÅ›ci otrzymanej z GMO przemówi do przeciÄ™tnego Polaka.
Spirnak odwiedziła także ministerstwa: Rolnictwa i Środowiska, aby poznać opinie rządu polskiego. Anna Liro, zastępca dyrektora powiedziała, że dolne szczeble administracji opierają się na argumentach naukowych, ale minister środowiska w swoich decyzjach bierze pod uwagę opinię publiczną i kwestie polityczne.
W Ministerstwie Rolnictwa Spirnak spotkaÅ‚a siÄ™ z sekretarzem Lechem RóżaÅ„skim, który powiedziaÅ‚, że w Polsce opinia publiczna jest przeciw GMO i rzÄ…d musi brać to pod uwagÄ™. RzÄ…d rozważa regulacje bardziej restrykcyjne niż Unia Europejska. RóżaÅ„ski wyjaÅ›niÅ‚, że polskie produkty majÄ… w UE markÄ™ zdrowych i naturalnych i sÄ… konkurencyjne na rynku. Użycie GMO może osÅ‚abić tÄ™ opiniÄ™ i pozycjÄ™ rynkowÄ… Polski. Kiedy Spirnak i doradca rolniczy z ambasady powiedzieli, że takie podejÅ›cie bÄ™dzie wielkim problemem dla USA, UE i WTO, RóżaÅ„ski uspokoiÅ‚ siÄ™ i powiedziaÅ‚, że Polska bÄ™dzie postÄ™pować zgodnie z regulacjami UE. (dopisek: RóżaÅ„ski zÅ‚agodziÅ‚ swoje stanowisko na kolejnym spotkaniu, w którym uczestniczyÅ‚ amerykaÅ„ski doradca rolniczy).
(...)Spirnak dyskutowaÅ‚a o braku akceptacji dla GMO wÅ›ród polskiej opinii publicznej z Robertem Gabarkiewiczem, przedstawicielem Monsanto. Gabarkiewicz powiedziaÅ‚, że 10% polskich rolników produkuje 80% żywnoÅ›ci spożywanej w Polsce. Ci producenci sÄ… za GMO, bo zależy im na wyższych plonach i wiÄ™kszych zyskach. Ale 90% polskich rolników, którzy produkujÄ… 20% żywnoÅ›ci jest stanowczo przeciwnych, ponieważ sÄ… oni zależni od dopÅ‚at unijnych w ramach wspólnej polityki rolnej UE. Ponieważ ten segment populacji polskiej siÄ™ga milionów, ich gÅ‚osy majÄ… silny wpÅ‚yw na decyzje polityczne.
Spirnak spotkaÅ‚a siÄ™ także ze SÅ‚awomirem Zagórskim z Gazety Wyborczej, która ma najwiÄ™kszy nakÅ‚ad w Polsce. Zagórski, szef dziaÅ‚u naukowego Wyborczej sÅ‚uchaÅ‚ Spirnak życzliwie i wspomniaÅ‚, że napisaÅ‚ niedawno artykuÅ‚ o GMO (po wizycie w USA, sponsorowanej przez WydziaÅ‚ Rolnictwa (USA?). Po tej publikacji byÅ‚ oskarżany, że jest agentem Monsanto, który bierze Å‚apówki, żeby pozytywnie pisać o GMO. Chociaż wciąż jest zainteresowany tematem, po prostu nie może teraz napisać kolejnego artykuÅ‚u o GMO, biorÄ…c pod uwagÄ™ silnie negatywnÄ… reakcjÄ™ publicznÄ… na pierwszy artykuÅ‚.
Dwa zagadnienia pojawiÅ‚y siÄ™ podczas wizyty Spirnak: polskie spoÅ‚eczeÅ„stwo i polski rzÄ…d. Polacy zwyczajnie wierzÄ…, że w UE jest nadprodukcja żywnoÅ›ci, a GM produktów nie da siÄ™ porównać z ich naturalnymi odpowiednikami pod wzglÄ™dem smaku i wartoÅ›ci odżywczej. SÅ‚yszeliÅ›my stale, że ludzie powinni mieć prawo wyboru, ale chcÄ… oznakowaÅ„, aby wiedzieć, czy jedzÄ… GM żywność. Po drugie, jest jasne, że eksperci w ministerstwach majÄ… naukowe podejÅ›cie do GMO. Jednak ich przeÅ‚ożeni, ci na poziomie politycznym, wiÄ™cej uwagi zwracajÄ… na opiniÄ™ publicznÄ….
Na podstawie dyskusji z naukowcami i innymi dziaÅ‚aczami pro-biotechnologicznymi, powstaÅ‚ wniosek, że nasza strategia, aby wpÅ‚ynąć na bardziej pozytywne nastawienie opinii publicznej, powinna być skupiona na podkreÅ›laniu zysków dla konsumentów i na pozytywnym wpÅ‚ywie jaki GMO może mieć na redukcjÄ™ kosztów żywnoÅ›ci i leków. Nasze wysiÅ‚ki powinny skupiać siÄ™ również na przedstawieniu pozytywnego wpÅ‚ywu GMO na Å›rodowisko poprzez obniżenie zużycia pestycydów, herbicydów i rezygnacjÄ™ z głębokiej orki.
W najbliższym czasie jest kluczowe, aby pracować z czÅ‚onkami rzÄ…du polskiego, aby zapobiec proponowanemu dwuletniemu moratorium na nasiona GM i aby wpÅ‚ynąć na ksztaÅ‚t przyszÅ‚ych przepisów o koegzystencji z nadziejÄ… zapewnienia, że nie bÄ™dÄ… one tak restrykcyjne, aby zapobiec komercyjnemu użytkowaniu ziarna GMO w Polsce. Stopniowe wprowadzanie GM ziarna paszowego (w przeciwieÅ„stwie do konsumpcji przez ludzi) mogÅ‚oby w koÅ„cu zmiÄ™kczyć spoÅ‚eczny sprzeciw wobec innych zastosowaÅ„ GMO. Importowane pasze GMO już sÄ… w Polsce, a wiec ten most zostaÅ‚ już przerzucony."
Tłumaczenie: dr Katarzyna Lisowska.
Jak dowiadujemy siÄ™ z depeszy dyplomatycznej ujawnionej niedawno przez portal Wikileaks, ambasada USA we Francji zalecaÅ‚a utworzenie listy krajów, wobec których należy zastosować "odwet" za przeciwstawianie siÄ™ uprawom roÅ›lin modyfikowanych genetycznie (GMO).
Z depeszy dowiadujemy siÄ™, że ambasada USA w Paryżu radziÅ‚a administracji w Waszyngtonie rozpoczÄ™cie wojny handlowej z każdym krajem Unii Europejskiej, który sprzeciwia siÄ™ uprawom GMO.
W odpowiedzi na decyzjÄ™ Francji o zakazie dotyczÄ…cym różnych odmian kukurydzy firmy Mosanto, przyjaciel i partner biznesowy byÅ‚ego prezydenta USA Georga Busha, ambasador Craig Stapleton, w sformuÅ‚owanej w stylu militarnym depeszy prosiÅ‚ Waszyngton o ukaranie Unii Europejskiej, a szczególnie krajów, które nie popierajÄ… upraw GMO.
„ZespóÅ‚ krajowy Paryż zaleca opracowanie listy Å›rodków odwetowych, które odczuÅ‚aby caÅ‚a Unia Europejska, ponieważ mamy do czynienia ze zbiorowÄ… odpowiedzialnoÅ›ciÄ…, lecz która jednoczeÅ›nie koncentruje siÄ™ w części na najpoważniejszych sprawcach. (worst culprits! - przyp. tÅ‚um) (....) Åšrodki te powinny być wyważone - niezbyt brutalne, lecz muszÄ… być skuteczne w dÅ‚ugim okresie czasu, ponieważ nie można spodziewać siÄ™ szybkiego zwyciÄ™stwa. OdwoÅ‚anie siÄ™ do Å›rodków odwetowych pokaże jasno krajom Unii Europejskiej, że kontynuowanie obecnej polityki oznaczać bÄ™dzie realne koszty dla ich interesów, a także może wzmocnić pozycjÄ™ zwolenników biotechnologii," - powiedziaÅ‚ ambasador Stapleton, który w latach dziewięćdziesiÄ…tych byÅ‚, wraz z prezydentem Bushem, wspóÅ‚wÅ‚aÅ›cicielem drużyny bejsbolowej Texas Rangers.
Inne ujawnione niedawno depesze pokazujÄ…, że nacisk na wprowadzanie upraw GMO, jest nadrzÄ™dnym priorytetem, zarówno politycznym jak i handlowym, dyplomatów amerykaÅ„skich na caÅ‚ym Å›wiecie.
Ponieważ wielu biskupów katolickich w krajach rozwijajÄ…cych siÄ™ zaciekle sprzeciwia siÄ™ kontrowersyjnym uprawom, USA stosuje szczególny nacisk na doradców papieża.
Z depeszy z ambasady USA w Watykanie wynika, że rzÄ…d USA jest przekonany o zasadniczo pozytywnym nastawieniu papieża do upraw GMO po dÅ‚ugotrwaÅ‚ym lobbingu ze strony wysokich rangÄ… doradców Stolicy Apostolskiej, lecz żaÅ‚uje, że nie wyraziÅ‚ on jak do tej pory swojego poparcia publicznie. Specjalny doradca Departamentu Stanu USA ds. biotechnologii, jak również rzÄ…dowi doradcy biotechnologiczni z siedzibÄ… w Kenii naciskali na „swoich ludzi" w Watykanie, aby namawiali papieża do wyrażenia poparcia. ".....spotkaÅ‚ siÄ™ z (amerykaÅ„skim ksiÄ™dzem) ojcem Michaelem Osbornem z Papieskiej Rady Cor Unum, proszÄ…c o wywieranie nacisku na Watykan w kwestiach biotechnologicznych oraz analizÄ™ obecnego stanu rzeczy w omawianej sprawie w Watykanie" - dowiadujemy siÄ™ z jednej z depesz z 2008 roku.
"Istnieją możliwości forsowania sprawy w Watykanie i w rezultacie wpłynięcia na dużą część populacji w Europie oraz w krajach rozwijających się," - czytamy w innej depeszy.
Lecz sytuacja ulegÅ‚a komplikacji - ambasada USA dowiedziaÅ‚a siÄ™, że jej najbliższy sojusznik w kwestii GMO, przewodniczÄ…cy potężnej Papieskiej Rady Iustitia et Pax (Sprawiedliwość i Pokój), kardynaÅ‚ Renato Martino - czÅ‚owiek, który reprezentuje papieża w ONZ, wycofaÅ‚ swoje poparcie dla USA.
„ZastÄ™pca Martino powiedziaÅ‚ nam niedawno, że kardynaÅ‚ wspóÅ‚pracowaÅ‚ z ambasadÄ… w sprawie biotechnologii przez ostatnie dwa lata, częściowo dlatego, że chciaÅ‚ zrekompensować swojÄ… wyrażonÄ… publicznie dezaprobatÄ™ dla wojny w Iraku i jej nastÄ™pstw i utrzymać w ten sposób dobre stosunki z rzÄ…dem USA. Zgodnie z naszym źródÅ‚em, Martino nie widzi już uzasadnienia dla takiego podejÅ›cia," - mówi depesza.
Depesze ujawnione przez Wikileaks pokazujÄ… również, że dyplomaci amerykaÅ„scy pracujÄ… bezpoÅ›rednio dla firm biotechnologicznych, takich jak Monsanto. „W odpowiedzi na pilnÄ… proÅ›bÄ™ (ministra rolnictwa Hiszpanii) sekretarza stanu Josepa Puxeu i Monsanto, placówka prosi nowy rzÄ…d USA o wsparcie dla opartej na podstawach naukowych hiszpaÅ„skiej biotechnologii rolniczej poprzez interwencjÄ™ na wysokim szczeblu".
Okazuje siÄ™ również, że Hiszpania i USA wspóÅ‚pracowaÅ‚y Å›ciÅ›le, pracujÄ…c wspólnie nad nakÅ‚onieniem Unii Europejskiej do niezaostrzania przepisów dotyczÄ…cych biotechnologii.
W jednej z depesz ambasada w Madrycie pisze: "Jeśli Hiszpania padnie, podąży za nią reszta Europy."
Depesze nie tylko pokazujÄ…, że rzÄ…d Hiszpanii prosiÅ‚ USA o dalsze wywieranie nacisku na BrukselÄ™, lecz również Å›wiadczÄ… o tym, iż USA wiedziaÅ‚y, jak Hiszpania bÄ™dzie gÅ‚osować, przed opublikowaniem raportu hiszpaÅ„skiej komisji ds. biotechnologii.
J.S Na podstawie artykułu Johna Vidala "Wikileaks: US targets EU over GM crops"opublikowanego na stronie Guardian.co.uk 21.01. 2010 r.
Odsłony: 4474