Wydawnictwo Ossolineum wydało biografię „żelaznego kanclerza" Niemiec - Otto von Bismarck pióra Lecha Trzeciakowskiego. Jak podaje autor we wstępie do książki, postać Bismarcka budziła i budzi wielkie emocje i zainteresowanie historyków, a także polityków. Ci ostatni używają do dzisiaj terminu Realpolitik, pod którym kanclerz Niemiec rozumiał politykę opartą na kalkulacji sił własnych i przeciwnika, dobór odpowiednich metod działania , którą realizował, kierując się interesem państwa bez skrupułów i sentymentów, zgodnie z makiaweliczną maksymą iż cel uświęca środki.
Bismarck, który wywarł wielki wpływ na dzieje Niemiec i Europy, uważany za ojca zjednoczenia Niemiec pod przewodnictwem Prus, swoją wybitną pozycję zawdzięcza uzdolnieniom, wykształceniu, zrozumieniu czasów, w jakich przyszło mu żyć i metodom działania, które można ująć w dwóch słowach: brutalność i finezja. Był podziwiany i jednocześnie znienawidzony, toteż jest postacią kontrowersyjną, budzącą ciekawość nie tylko historiografów.
Ostatnimi czasy zainteresowanie Bismarckiem wyraźnie wzrosło, co zapewne wynika z dyskusji na temat odpowiedzialności Rzeszy wilhelmińskiej, której Bismarck był twórcą, a następnie Rzeszy hitlerowskiej za wybuch obu wojen światowych i zbrodnie tego okresu. Historycy spierają się, czy aby przyczyny obu tych nieszczęść nie tkwiły w Bismarcku i czy można mówić o kontynuacji w dziejach Niemiec uosobionej w trzech postaciach: Bismarck - Wilhelm II - Hitler? Czy już w dobie Bismarcka wystąpiły zjawiska stanowiące przedproże totalitaryzmu w Niemczech?
Wśród licznych publikacji o żelaznym kanclerzu nie brakuje głosu polskich historyków; od Juliana Klaczki poczynając, przez Stanisław Koźmiana, Józefa Feldmana, Witolda Jakóbczyka, Piotra Łysakowskiego, po Lecha Trzeciakowskiego. Autor tej ostatniej sięgnął nie tylko do literatury przedmiotu, źródeł drukowanych, ale i licznych archiwaliów z archiwów niemieckich, Wielkiej Brytanii, Austrii i USA, a także zbiorów prywatnych rodziny Bismarcków. To sprawiło, że postać wielkiego kanclerza ujęta jest nie tylko w świetle historycznym, politycznym, ale i jego życia osobistego. Ubarwieniem niezwykle starannie wydanej książki są ilustracje oraz bardzo szczegółowa i obszerna bibliografia obejmująca źródła archiwalne, drukowane i opracowania, a także przypisy i indeks osób.(al)
Lech Trzeciakowski, Otto von Bismarck, Ossolineum. Wrocław, s.359
oem software