Chopinspira

Oryginalnym i wielce cennym pomysłem Warszawskiej Jesieni upamiętniającym dwusetną rocznicę urodzin Fryderyka Chopina jest wydanie (dwujęzyczne, z tłumaczeniem na angielski) książki Chopinspira, według koncepcji i w opracowaniu Krzysztofa Droby.

PomysÅ‚ Krzysztofa Droby choć prosty i już raz zastosowany (w 1959 r. pod red. MieczysÅ‚awa Tomaszewskiego PWM wydaÅ‚o antologiÄ™ - Kompozytorzy polscy o Chopinie) - zbiór wypowiedzi autorytetów muzycznych na okreÅ›lony temat - okazaÅ‚ siÄ™ nietuzinkowy. I z racji treÅ›ci, i formy, i wartoÅ›ci popularyzatorskich, i edukacyjnych, czy dokumentacyjnych.

W książce 23 wspóÅ‚czesnych kompozytorów polskich snuje refleksje na temat ich stosunku do muzyki Chopina, inspiracji jego muzykÄ…. Każdy z nich traktuje te refleksje inaczej: sÄ… wspomnienia, wiersze, naukowe wywody, żartobliwe schematy logistyczne, listy, dzienniki, teksty krótsze i dÅ‚uższe, ale wszystkie ciekawe, każdy wnoszÄ…cy coÅ› nowego do percepcji tej muzyki i mówiÄ…ce też wiele o samych autorach.

Wypowiedzi tuzów kompozycji pokazujÄ…, że muzyka Chopina towarzyszy Polakom od koÅ‚yski, jest zwiÄ…zana z rodzinÄ…, krajem, krajobrazem, caÅ‚Ä…, nie tylko muzycznÄ…, i nie tylko polskÄ…, kulturÄ….

WiÄ™kszość z autorów wypowiedzi wskazuje na Bacha i Chopina, jako tych kompozytorów, którzy znaczÄ… dla nich najwiÄ™cej. Dobitnie ujÄ…Å‚ to Zbigniew Bujarski: „Bach stworzyÅ‚ jakÄ…Å› syntezÄ™, podsumowaÅ‚ epokÄ™, a może nawet caÅ‚Ä… istniejÄ…cÄ… przed nim muzykÄ™ europejskÄ…. Chopin zaÅ› wyprzedziÅ‚ swój czas grubo o ponad sto lat, bowiem XX-wieczny sonoryzm z jego generalnÄ… zasadÄ… brzmieniowoÅ›ci można odnaleźć w wielu jego utworach. Bach pozostaÅ‚ wiÄ™c w ostatecznie zamkniÄ™tej przeszÅ‚oÅ›ci, Chopin natomiast wyczuwaÅ‚, co przyniesie przyszÅ‚ość".

W ocenie nie tyle twórczoÅ›ci Chopina, co Roku Chopina nie brakuje już bardziej zróżnicowanych gÅ‚osów, wielu kompozytorów przyznaje, że nie lubi takiego natężenia informacji o artyÅ›cie w krótkim czasie, że powoduje to przesyt. Ale Jerzy Bauer i z tego faktu umiaÅ‚ wysnuć pozytywny wniosek, co wyraziÅ‚ dowcipnym, acz nie pozbawionym goryczy, wierszem

„Do Fryderyka":

Na Twój temat byÅ‚o już
tyle sÅ‚ów, tyle wierszy,
książek, filmów,
alkoholi -
i ja mam coś do tego dodać
na trzeźwo?
Więc będzie o tym, co mnie boli.

A boli mnie, oj, boli,
Narodowy Brak SÅ‚uchu,
chamstwo, prymityw, prawie zbydlęcenie,
Głuchota Narodowa ze słuchawką w uchu,
no i bezustanne tych basów dudnienie.

Twoje ballady, scherza, sonaty i walce
przepływają przez bliźnich
jak woda przez palce.
Dopiero gdy wzmocnione
jazzujÄ…cym bitem
mogą stać się na nowo naszych bliźnich hitem.

Co hit, bit, jazz znaczÄ…,
Ty na pewno nie wiesz.
Twoi bliźni zaś nie wierzą w geniuszy,
bo geniuszem u nas
może stać się każdy,
kto ma plecy, dobry węch i uszy.

Jedno się nie zmieniło od czasu Twojego:
musimy tak jak zawsze miłować
bliźniego.

Chopinspira. WspóÅ‚czeÅ›ni kompozytorzy polscy o Chopinie, opr. Krzysztof Droba, Warszawska JesieÅ„, Warszawa 2009, s. 130