Wydawnictwo Trio wydało w serii „Historia państw świata w XX i XXI wieku” książkę Joanny Bar – Rwanda.
Prezentowana monografia jest próbą analizy XX-wiecznych przemian Rwandy, a przede wszystkim próbą odpowiedzi na pytania dotyczące genezy i przebiegu procesów społeczno-politycznych, które doprowadziły u progu lat 60. XX wieku do zaburzenia stabilnej dotąd konstrukcji państwowej i zarazem do nieodwracalnych zmian w strukturze społeczeństwa – pisze autorka we wstępie do książki. Najbardziej tragicznym ich skutkiem była 30-letnia wojna domowa, której momentem kulminacyjnym w 1994 roku była próba całkowitej eksterminacji Tutsi.
W drugiej połowie lat 50. XX w., u progu swej niepodległości, Rwanda była postrzegana jako jedno z nielicznych państw afrykańskich stabilnych pod względem politycznym. Trzy główne grupy mieszkańców – Hutu, Tutsi i Twa żyły obok siebie od wieków bez poważniejszych konfliktów, przestrzegając wzajemnie wypracowanych reguł współżycia./.../
Mało kto zdawał sobie wówczas sprawę, że tlący się od dziesięcioleci konflikt podsycany był szeregiem czynników wewnętrznych i zewnętrznych, wśród których rolę iskry zapalającej u schyłku lat 50. odegrało nagłe zaburzenie przez Belgów dotychczasowych reguł wzajemnego funkcjonowania Hutu i Tutsi. Pełne zrozumienie przesłanek tego konfliktu – krwawej wojny domowej, której pierwsze zwiastuny pojawiły się jeszcze przed odzyskaniem niepodległości i która wraz z przerwami toczyła się ponad 30 lat (do 1994) – niemożliwe jest bez szczegółowej analizy zarówno stosunków społecznych zastanych w Rwandzie w momencie pojawienia się tam Europejczyków, jak i roli, jaka w jego narastaniu odegrali kolonizatorzy.
W 12 rozdziałach książki autorka analizuje historię tego państwa, począwszy od opisania początków organizacji państwowej Rwandy, poprzez okres kolonizacji niemieckiej, administracji Belgów, niepodległości kraju i okres zbrojnego pokoju w latach 60., aż po dyktaturę Juvenala Habyarimany, rozwój opozycji emigracyjnej Tutsi, wojnę domową w latach 1990-93 i ludobójstwo w 1994 r. Końcowe rozdziały książki to powojenna odbudowa kraju oraz perspektywy jego rozwoju.
W Posłowiu analizuje przyczyny tragedii i polityczne uwarunkowania antropologicznych i historycznych badań XX wiecznej Rwandy.
Książka zawiera kalendarium zdarzeń, wykaz osób sprawujących najważniejsze urzędy w państwie, wykaz skrótów nazw organizacji i instytucji, indeks osób oraz wskazówki bibliograficzne. (al)
Rwanda, Joanna Bar, Wydawnictwo TRIO, Warszawa 2013, s.274, cena 35 zł