Kapitalizm po polsku
- Autor: al
- Odsłon: 3123
Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN wydało książkę Krzysztofa Jasieckiego – Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej. Jest to praca o charakterze interdyscyplinarnym – można ją zaliczyć zarówno do prac z zakresu porównawczej ekonomii politycznej, jak i makrosocjologicznej analizy wielości kapitalizmu czy nawet nowej socjologii ekonomicznej lub nowego instytucjonalizmu – napisał recenzujący książkę prof. Juliusz Gardawski. Jak podaje we Wstępie Autor - celem książki jest próba charakterystyki wybranych wymiarów gospodarki rynkowej w Polsce po 1989 roku z perspektywy różnorodności kapitalizmu. Perspektywa ta koncentruje uwagę badaczy na zastąpieniu konfrontacji kapitalizmu z komunizmem rywalizacją odmiennych wariantów kapitalizmu działających w różnych krajach oraz geograficznych regionach świata. W trzech rozdziałach, w jakich zamyka się podejmowana problematyka, Autor zajmuje się instytucjonalną różnorodnością kapitalizmu, odmianami kapitalizmu w Europie Środkowej oraz – co dla polskiego czytelnika najciekawsze - polskim wariantem kapitalizmu.
Rozdział poświęcony Polsce jest zasadniczą częścią książki i obejmuje dwie grupy zagadnień: wyznaczniki nowego ustroju Polski oraz główne instytucje gospodarki. Autor rozpatruje tu długookresowy charakter zacofania dzielącego nasz kraj od Europy Zachodniej i występowanie wyraźnego dualizmu rozwojowego, nadającego naszej części kontynentu status peryferii zachodu. Analizuje też specyfikę tworzenia ustroju kapitalistycznego w Polsce („kapitalizm bez kapitalistów”), która dowartościowała znaczenie elit politycznych i gospodarczych będących substytutem zachodniej burżuazji i konsekwencje tego dla jakości demokracji w Polsce. Omawia skutki ustrojowe przystąpienia Polski do UE – faworyzowanie interesów politycznych i gospodarczych państw zachodnich, choćby z uwagi na nierówność statusu Polski i państw tzw. starej UE, ale i ukształtowanie modelu gospodarczego, który w niewielkim stopniu stymuluje trwały rozwój kraju.
Podkreśla też niską jakość rządzenia i usług publicznych, jako jednej z barier rozwoju państwa i rozpatruje strukturę gospodarki i jej przekształceń pod tym kątem – m.in. relacje między polityką a gospodarką. W książce nie brakuje także analizy zbiorowych stosunków pracy w Polsce – kontrowersji wokół ich modelu instytucjonalnego, dialogu społecznego, czy erozji reprezentacji pracowniczych – ani problematyki edukacji i szkolenia zawodowego. Z kolei w części poświęconej transferowi innowacji prezentowane są sukcesy i ograniczenia „dyfuzji naśladowczej”. W zakończeniu Autor zamieszcza przegląd najważniejszych wniosków z badań, schemat analityczny zestawiający główne wymiary wyróżników polskiego modelu kapitalizmu. Ponadto w książce znalazły się aneksy (metodologiczny i merytoryczny) dotyczące badań (IFiS PAN) elit politycznych i gospodarczych Polski wobec integracji z UE, bibliografia oraz indeks osób. (al.) Kapitalizm po polsku. Między modernizacją a peryferiami Unii Europejskiej, Krzysztof Jasiecki, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2013, s. 486