Wydawnictwo Copernicus Center Press wydalo książkę Michala Hellera – Granice nauki.
Książka jest zbiorem artykułów i esejów Autora pisanych w ostatnich latach i opublikowanych w wielu miejscach. Ich wspólnym mianownikiem – jak podaje autor – jest refleksja nad możliwościami i ograniczeniami matematyczno-empirycznej metody naukowej. Podstawową filozoficzną konsekwencją tych ograniczeń jest stwierdzenie, że nasze postrzeganie świata zależy od tego, w jaki aparat poznawczy zostaliśmy wyposażeni i jaka aparaturę pojęciową udało nam się wypracować.
Jak pisze we Wstępie: Metoda naukowa ustaliła pewien typ racjonalności. Co więcej, ten typ racjonalności często uważa się za najwyższy rodzaj racjonalności, a niekiedy utrzymuje się, że poza nim nie ma żadnej innej racjonalności.
A zatem nasze pytanie o granice metody naukowej można sformułować w następujący sposób: czy granice metody naukowej pokrywają się z granicami racjonalności? Jeżeli te granice się pokrywają, wszystko, co wykracza poza nie, jest irracjonalne. Jeżeli te granice się nie pokrywają, istnieją inne rodzaje racjonalności, w których matematyczno-empiryczna metoda zawodzi. /…/
W historii nauki kilkakrotnie wytyczano takie bariery; np. w XIX wieku wyrażano pogląd, że nauka nigdy nie zbada, z jakich pierwiastków chemicznych zbudowane są gwiazdy. Wbrew pesymistycznym prognozom, wkrótce jednak analiza spektroskopowa rozwiązała ten problem. W odniesieniu do tego rodzaju przepowiedni słuszne jest powiedzenie, że w nauce nigdy nie należy mówić „nigdy”. Ale też trzeba umieć spojrzeć na naukę z perspektywy pytań, na które nie dostarcza ona odpowiedzi.
Książka składa się z sześciu części: I – Co istnieje?, II – Wszechświat wczoraj i dziś, III – Problemy kosmologii, IV – Nauka i wartości, V – Między nauką a religią, VI – Granice metody. Ponadto zawarto w niej indeks nazwisk oraz źródła zawartych w książce tekstów.(js)
Granice nauki , Michał Heller, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków 2014, wyd. I, s. 339, cena – 44,90 zł