Wydawnictwo Zysk i S-ka wydało Wolterowskie Powiastki filozoficzne: Zadig, Tak toczy się światek, Kandyd, Prostaczek w historycznym tłumaczeniu Tadeusza Żeleńskiego (Boya).
Wszystkie z wybranych do tego tomu powiastek dotyczą krytyki instytucji i obyczajów panujących we Francji, choć ich akcja rozgrywa się w egzotycznych krajach. Wolter już w młodości więziony za swoje dzieło (pamflet Puero regnante), wolał nie ryzykować zbyt dosłowną krytyką państwa w dziełach kolejnych. Francja w owym czasie nie była zbyt tolerancyjna dla odważnych poglądów, jakie głosił Wolter, a które wkrótce zostały określone wolterianizmem.
Cztery utwory składające się na Powiastki filozoficzne powstawały już pod koniec życia (1694-1778) jednego z najwybitniejszych filozofów Oświecenia i encyklopedysty (Tak toczy się światek… Widzenie Babuka - 1746, Zadig, czyli los - 1748, Kandyd, czyli optymizm - 1759, Prostaczek - 1767). Pisarz i filozof komentuje w nich ważne wydarzenia epoki i formułuje aktualne do dziś prawdy, będące niezgodą na nieprawość, niesprawiedliwość i krzywdę, walczy o uznanie wolności człowieka, tolerancję dla odmiennych poglądów.
W dyskusji, jaka toczyła się i jeszcze trwa o roli Oświecenia i skutkach braku czy skąpej obecności w Polsce tej epoki rozumu, inicjatywom wydawniczym dzieł Woltera – zwanego królem filozofów - tylko należy przyklasnąć. I choć z uwagi na odległy czas powstania, utwory te mogą być traktowane nieufnie, to ponadczasowe problemy, jakie porusza filozof oraz jego znakomite pióro pozwala nie odczuwać dystansu epok. (tm)
Powiastki filozoficzne, Wolter, tłum. Tadeusz Żeleński (Boy), Wydawnictwo Zysk i s-ka, Poznań 2014, wyd. I, s.350, cena 39,90 zł.