Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego wydało książkę Zmysł smaku Barbary Mitrengi.
Książka jest studium leksykalno-semantycznym dotyczącym zmysłu smaku, ukazującym zmiany w postrzeganiu czterech podstawowych smaków: słonego, słodkiego, kwaśnego i gorzkiego. Przedstawia wyniki bardzo oryginalnych badań interdyscyplinarnych, pokazujących jak na przestrzeni wieków zmieniały się nie tylko nazwy zmysłów (miały formy odczasownikowe), ale i upodobania smakowe Polaków (np. kto wie, że w XVI w. cukier zastąpił staropolski miód, co odbiło się też na słownictwie dotyczącym tego smaku?). W komentarzu historyczno-kulturowym do tej obszernej analizy autorka pokazuje też proces kształtowania się kuchni polskiej.
W polskim językoznawstwie brakowało dotąd monografii poświęconej zmysłowi smaku, choć istnieją publikacje dotyczące innych zmysłów. Przypuszczalnie może to wynikać z mniejszego znaczenia tego zmysłu (odbieramy przy jego pomocy tylko ok. 1% informacji o świecie) w porównaniu ze wzrokiem i słuchem oraz jego nikłej wartości poznawczej dla człowieka. Zmysł smaku Barbary Mitrengi przeciera zatem szlaki w tym obszarze nauki, można powiedzieć, że stanowi kwintesencję smaku.
Opis leksyki smakowej dotyczy zarówno polszczyzny historycznej, jak i współczesnej i obejmuje sześć zagadnień szczegółowych: funkcjonujące na przestrzeni wieków nazwy zmysłu smaku, leksykę związaną z czterema podstawowymi smakami oraz synestezje przejawiające się na płaszczyźnie językowej.
Analiza lingwistyczna poszerzona została o komentarz historyczny i kulturowy na temat m.in. historii smaku w Polsce, historii i symboliki soli, znaczenia i wartościowania poszczególnych smaków dawniej i dziś, zjawiska synestezji. W podsumowaniu każdego z siedmiu rozdziałów znalazły się najważniejsze informacje i wnioski z przeprowadzonych analiz. (tm)
Zmysł smaku. Studium leksykalno-semantyczne, Barbara Mitrenga, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2014, s. 291, cena 32 zl (+VAT)