Książka jest pokłosiem konferencji naukowej poświęconej kabaretowi, jaka odbyła się w październiku 2014 roku w ramach Festiwalu kabaretowego „Fermenty”. Znajdują się w niej artykuły, których punktem wyjścia były referaty wygłoszone na konferencji przez przedstawicieli wielu ośrodków uniwersyteckich, szkół badawczych i dziedzin opisujących kabaret pod różnym kątem, sytuując go w rożnych kontekstach i sferach współczesnego życia. Tym należy tłumaczyć niekompletność opisywanego zjawiska w książce, w której nadreprezentowany jest kabaret Wybrzeża i zjawiska z nim związane, a brakuje analizy kabaretu Piwnica pod Baranami, który wywarł wielki wpływ na kulturę polską w latach PRL, czy kabaretu Tey, o którym znalazła się jedynie wzmianka.
Trzynaście tekstów, jakie znalazły się w książce zostało ujętych w trzy rozdziały, z których pierwszy dotyczy kabaretu w przeszłości – przedwojennego w Łodzi i Lwowie oraz początków trójmiejskiego teatru studenckiego w PRL, a także artykułu opisującego zjawisko konferansjerki.
Rozdział drugi to kabaret w przestrzeni kultury, czyli między polityką, zabawą a marketingiem. Autorzy sześciu tekstów opisują pod tym katem konkretne współczesne kabarety: Pożar w burdelu, kabaret OT.TO, formacja Limo, Paranienormalni, Kabaret Moralnego Niepokoju. Jest też tekst opisujący funkcje plakatu kabaretowego.
W trzecim rozdziale zatytułowanym „W teatrze jak w kabarecie: kabaretowe transgresje” opisany jest nieistniejący już zakopiański Cabaret Voltaire, twórczość Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego oraz listy śpiewające Agnieszki Osieckiej i „Skaldów”. Mimo, że niekompletność opisu sceny kabaretowej w Polsce jest w książce znacząca, to pewnym jej atutem jest ujęcie tematyki z pozycji popkultury oraz nowych mediów. Autorzy szkiców nie tyle skupiają się na historii i programach opisywanych kabaretów, ile na zjawiskach, z jakich one powstały oraz obszarze oddziaływania, którym coraz częściej jest Internet.
W sumie: kto szuka historii polskiego kabaretu, ten takowej w opisywanej książce nie znajdzie, ale ten, kto interesuje się zjawiskami, z jakich wyrasta kabaret współcześnie, jakie są interakcje między otoczeniem kabaretu a nim samym – to lektura książki zapewne będzie ciekawą. (al)
Kabaret. Poważna sprawa?, red. Dorota Fox, Jacek Mikołajczyk, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2015, s. 226, cena 20 zł +VAT