Kultura akademicka. Koniec utopii? – to tytuł książki Łukasza Sułkowskiego wydanej przez PWN.
Obecnie na świecie działa ponad 16 tysięcy uniwersytetów i szkół wyższych, które zajmują się kształceniem studentów i prowadzeniem badań. Jednak wizja ekspansji formacji uniwersyteckiej w XXI wieku nie jest jednoznaczna – pisze autor we Wstępie tej monografii. Współczesne uniwersytety są poddane presji zmian, które powodują, że ich istotna część pogrąża się w kryzysie. Kwestionowane są również klasyczne modele funkcjonowania uczelni wyższych.
Niemniej uniwersytety nie zanikają, wprost przeciwnie, liczba szkół wyższych na świecie rośnie, głównie prywatnych, nastawionych na zyski.
Tym zmianom autor – profesor nauk ekonomicznych, specjalizujący się w kulturze organizacyjnej, znawca szkolnictwa wyższego na świecie - przygląda się z refleksją nad kondycją współczesnego uniwersytetu, przede wszystkim z perspektywy organizacji i zarządzania. I zauważa 14 tendencji zmian, jakim uczelnie podlegają – każda z nich została omówiona w osobnym rozdziale książki.
Opis sytuacji wychodzi od nakreślenia idei uniwersytetu humboldtowskiego i przekształcenia go w uniwersytet przedsiębiorczy. Następnie rozważana jest kultura akademicka i jej zmiany, skutki masowego dostępu do edukacji, kształtowanie się samorządu akademickiego oraz schyłek tradycyjnej kultury akademickiej wraz z tym, co mamy obecnie.
W kolejnych rozdziałach autor rozważa m.in. zagadnienia odpowiedzialności uniwersytetu, jakości kształcenia oraz neoliberalną ideę uniwersytetu wraz ze wszystkimi tego konsekwencjami, m.in. ubożejącą kadrą naukową, brakiem perspektyw rozwoju, upadkiem morale. Zastanawia się nad etosem nauki i jego erozją, zamianą intelektualistów w specjalistów, a także nowym zjawiskiem, jakim jest przemiana uniwersytetu z dobra publicznego na producenta dóbr prywatnych, czyli zaniku misji uniwersytetu.
Książkę kończą rozdziały związane z kulturą organizacji publicznych i zmianą kultur uniwersytetów. Nadto – bogata bibliografia.(al.) Kultura akademicka. Koniec utopii?, Łukasz Sułkowski, PWN, Warszawa, 2016, wyd. I, s. 220