Pomyśl, zanim pomyslisz

Wydawnictwo PWN wydało ciekawą książkę o myśleniu krytycznym i kreatywnym – Pomyśl, zanim pomyślisz, autorstwa Roberta DiYanniego.

Gdy rozmyślamy o myśleniu – pisze autor – często najpierw do głowy przychodzi jego „krytyczna” odmiana. Świat bardzo ceni sobie myślenie krytyczne – i ma ku temu ważkie powody, gdyż obejmuje ono analizę i ewaluację, interpretację i osąd. Myślenie krytyczne ma też podstawowe znaczenie dla nadawania światu sensu i rozumienia samych siebie.
Ale ograniczenie myślenia wyłącznie do rozumowania krytycznego jest niebezpieczne, bo chcąc wspierać myślenie krytyczne potrzebujemy myślenia kreatywnego – formy rozumowania prowadzącej do powstawania nowych pomysłów. Opanowanie umiejętności myślenia krytycznego i kreatywnego nie tylko poszerza percepcję, ale i wzbogaca intelektualnie i emocjonalnie.  Książka zawiera zarówno ogólne wytyczne, jak i konkretne techniki poprawiające proces myślenia. W jej części pierwszej autor wprowadza najważniejsze pojęcia i koncepcje krytycznego i kreatywnego myślenia (np. nawyki umysłu, bycie w błędzie, przekierowanie uwagi, kreatywna kradzież, itd.).
W drugiej pokazane jest myślenie krytyczne i kreatywne w praktyce: m.in. strategie i zastosowania myślenia krytycznego i kreatywnego. Część trzecia odnosi oba rodzaje myślenia do procesu podejmowania decyzji oraz kwestii etycznych (np. etyka i technologia, etyka informacji, etyczne prowokacje, itd.).

Ciekawym zabiegiem formalnym autora jest umieszczenie po każdej z części utrwalających podaną wiedzę zarówno bibliografii, jak i ćwiczeń, co czyni książkę cennym podręcznikiem dla nauczycieli wszystkich przedmiotów, ale przyda się też i studentom.
Sam autor podkreśla, iż uczenie się to jedno, natomiast wykształcenie umiejętności stosowania nabytej wiedzy – to drugie. Książka – bardzo przejrzyście zredagowana, urozmaicona ilustracjami – jest intelektualną przygodą dla każdego, kto nie lubi umysłowego lenistwa i preferowania w myśleniu drogi na skróty.(tm)

Pomyśl, zanim pomyślisz, Robert DiYanni, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2016, wyd. I, s. 303