Inteligenckość zaprzeczona

Wydawnictwo Naukowe Scholar wydaÅ‚o książkÄ™ Piotra Kulasa Inteligenckość zaprzeczona z podtytuÅ‚em: „Etos i tożsamość mÅ‚odych inteligenckich elit”.

Pytania, jakie towarzyszyły autorowi podczas prowadzenia przez dwa lata badań (książka jest ich owocem) dotyczyły tego, czym jest dzisiaj inteligencja. Czy jest potrzebna, jakim hołduje wartościom i czy te wartości są dzisiaj czytelne? Czy odczuwamy potrzebę publicznego zaangażowania i jaki jest stosunek inteligencji do przedstawicieli innych grup społecznych?

Autora interesuje nie tylko mÅ‚ode pokolenie polskich inteligentów, ich etos i tradycja moralna, ale ciekawiÄ… także idee oraz zaÅ‚ożenia moralne towarzyszÄ…ce ich dziaÅ‚aniom. Bada, czy inteligenckie wzory w Å›wiadomoÅ›ci i stylu życia, a także praktyki spoÅ‚ecznego zaangażowania nadal istniejÄ…, czy odeszÅ‚y w przeszÅ‚ość.

Zwraca też uwagÄ™, że inteligencja– obok narodu – stanowi jeden z fundamentalnych problemów polskiej socjologii. Nie jest ona rozważana tylko w ramach nauk spoÅ‚ecznych, ale także przez kulturoznawców czy badaczy literatury, przede wszystkim zaÅ› historyków. Należy do podstawowych problemów polskiej kultury i interesuje autora wÅ‚aÅ›nie od tej strony – jako problem kulturowy, ale nie spoÅ‚eczny, ani psychologiczny.

GÅ‚ównym celem tej książki – jak pisze we Wprowadzeniu - jest analiza tożsamoÅ›ci oraz etosu mÅ‚odych ludzi (gÅ‚ównie trzydziestolatków z terenu caÅ‚ego kraju) należących do inteligencji, podejmujÄ…cych dziaÅ‚ania w sferze publicznej.
Dla badacza ważne wiÄ™c byÅ‚o uzyskanie odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób reprezentanci tej grupy spoÅ‚ecznej postrzegajÄ… swojÄ… rolÄ™, zadania i funkcje jako osób obecnych w sferze publicznej, stÄ…d czÄ™sto cytuje ich wypowiedzi. Stara siÄ™ też odpowiedzieć na pytania, na ile dzisiejsi mÅ‚odzi inteligenci nawiÄ…zujÄ… do wzorów zaangażowania obecnych w polskiej tradycji kulturowej.

BiorÄ…c pod uwagÄ™ konstrukcjÄ™ książki – dwie najobszerniejsze części (poprzedzone Prologiem), poÅ›wiÄ™cone sÄ… wynikom badaÅ„ w obszarze tożsamoÅ›ci i etosu inteligencji. Jednak nie mniej ciekawa jest część czwarta – Epilog, w której autor siÄ™ga do źródeÅ‚ inteligencji, warunków jej ksztaÅ‚towania siÄ™ na ziemiach polskich poczÄ…wszy od XVIII wieku. UzupeÅ‚niony licznymi przypisami, podobnie jak wszystkie inne rozdziaÅ‚y, sam w sobie jest kompendium wiedzy o polskiej inteligencji, dość bogato opisanej w przeszÅ‚oÅ›ci, co dokumentuje obszerna bibliografia. CiekawostkÄ… jest dodatek metodologiczny do książki, a zwÅ‚aszcza wskazówki do wywiadu z mÅ‚odymi inteligentami.(tm)

Inteligenckość zaprzeczona, Piotr Kulas, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017, wyd. I, s. 446