Mój dybuk

Wydawnictwo Naukowe Scholar wydaÅ‚o książkÄ™ WÅ‚odzimierza Hermana pt. Mój dybuk. W poszukiwaniu tożsamoÅ›ci: drogi, bezdroża, dygresje.

Å»eby coÅ› powiedzieć o tej książce, niezbÄ™dne jest przedstawienie jej autora. WÅ‚odzimierz Herman to historyk i reżyser, w latach 1962-68 zwiÄ…zany z wrocÅ‚awskim Kalamburem, także z wrocÅ‚awskim Teatrem Polskim. W 1970 roku wyjechaÅ‚ z Polski do Danii, gdzie reżyserowaÅ‚ wiele sztuk w teatrach eksperymentalnych, ale i najbardziej nobliwych (m.in.Teatr Królewski w Kopenhadze), a jego dzieÅ‚em byÅ‚y też prapremiery sztuk polskich i rosyjskich na scenach duÅ„skich, nowojorskich, moskiewskich, budapeszteÅ„skich i szwedzkich.

Takie życie w wielu Å›wiatach, zarówno rzeczywistych, jak i wirtualnych, artystycznych, skÅ‚ania do refleksji nad sobÄ…, stÄ…d ów mistyczny dybuk – obca dusza, która opanowuje czÅ‚owieka. I tej refleksji nad wÅ‚asnym życiem, nad Å»ydami, ich niekoÅ„czÄ…cym siÄ™ wÄ™drowaniu, ich kulturÄ… – dziÅ› w dużej mierze utraconÄ… – poÅ›wiÄ™ca autor drugÄ… część tej książki. Jak sam to ujÄ…Å‚, jest to „krótki zarys historii jÄ™zyka jidysz, religii, mistyki, kultury, teatru, sztuki i obyczajów żydowskich, czyli moja wÄ™drówka z dybukiem w poszukiwaniu tożsamoÅ›ci.

Pierwsza część książki natomiast jest tÅ‚umaczeniem z jidysz znanej dobrze w Polsce sztuki teatralnej Dybuk Szymona An-skiego (Szlojme Zajnwela Rapoporta), powstaÅ‚ej w 1914 roku i noszÄ…cej tytuÅ‚ „MiÄ™dzy dwoma Å›wiatami”. Znany z polskich scen „Dybuk” to jej podtytuÅ‚.
Autor spodziewa siÄ™, że wspóÅ‚czesna polska inscenizacja tej legendy scenicznej w czterech aktach, powinna przemówić do nieco szerszego niż dotÄ…d krÄ™gu odbiorców. I nie tylko do ich nostalgiczno-muzealnych uczuć i zainteresowaÅ„ historiÄ… czy kulturÄ… Å»ydów, co jest teraz w Polsce modne. PrzekÅ‚ad tej sztuki (wraz z uwagami inscenizacyjnymi) zostaÅ‚ bowiem pomyÅ›lany jako jeden z etapów subiektywnej wÄ™drówki autora do czasu dawno już utraconego, wÄ™drówki w poszukiwaniu tożsamoÅ›ci, co nadaje mu dodatkowy walor - autobiograficzny.(js)

Mój dybuk, WÅ‚odzimierz Herman, Wydawnictwo Naukowe Scholar, wyd. I, Warszawa, s. 309