banner


Inteligencja kwiatowWydawnictwo MG przypomina nam twórczość laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za 1911 rok - Maurice’a Maeterlincka – belgijskiego dramaturga i poety przełomu XIX i XX wieku. Nie jest to żadne z jego najbardziej znanych dzieł (Ślepcy, Nieproszony gość, Peleas i Melizanda), ale esej o … kwiatach, ich inteligencji – jak na klasycznego symbolistę (i syna ogrodnika-amatora) przystało.

Inteligencja kwiatów M. Maeterlincka w tłumaczeniu Franciszka Mirandoli z przepiękną okładką Ernsta Haeckela (1899) to poetycka i metafizyczna opowieść botaniczna, bogato ilustrowana XIX-wiecznymi, artystycznymi rysunkami roślin, niezwykle starannie opracowana edytorsko i redakcyjnie. Książka, którą choćby tylko z powodów estetycznych miło wziąć do ręki i która wzbudza pożądanie jej posiadania.

Mimo upływu ponad stu lat (Maeterlinck napisał Inteligencję kwiatów w 1906 r.), ogromnego postępu naukowego w biologii i botanice, oraz innych naukach, dzieło nie straciło swojego uroku. Zapewne z uwagi na swą poetycką narrację, nadającą mu ponadczasowość. Ale i antropomorfizację, która z naukowego punktu widzenia jest nie do przyjęcia, natomiast poecie jak najbardziej przystoi…

Jednak Maeterlinckowi nie do końca mogą botanicy zarzucać nienaukowość. Autor opisuje bowiem rośliny, których fizjologia i budowa – dostosowana do warunków środowiska - od dawna budzi zdumienie np. inżynierów - konstruktorów, czerpiących inspiracje twórcze z tego kierunku. Te niebywałe właściwości techniczne budowy kwiatów, także całych roślin, miałyby świadczyć o ich „inteligencji”, natomiast zapach według Maeterlincka to „dusza” kwiatów.
„Nie znając kwiatów, mielibyśmy nader mało znaków i wyrażeń dla określenia szczęścia. Chcąc należycie ocenić potęgę ich piękna i wesela, trzeba żyć w kraju, w którym panują niepodzielnie, to jest w Prowansji, gdzie piszę te moje uwagi” – zauważa. Ta konstatacja jest jednak prawdziwa także w Polsce, w porze wiosennej i letniej, kiedy kwiatów i radości z ich piękna też mamy dostatek. (tm)

Inteligencja kwiatów, Maurice Maeterlinck, wydawnictwo MG, Warszawa 2017, s.191