Książka Pamięć i polityka historyczna w stosunkach polsko-rosyjskich to wspólne dzieło 12 naukowców – autorów, redaktorów naukowych: Stanisława Bielenia i Andrzeja Skrzypka, Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego (wkład finansowy) oraz Oficyny Wydawniczej ASPRA-JR, która książkę wydała.
Tytuł książki w pełni oddaje jej treść – każdy z 12 zawartych w niej autorskich tekstów dotyczy spojrzenia naukowców na stosunki polsko-rosyjskie widziane zarówno z pozycji Polaków jak i Rosjan. To próba krytycznego, analitycznego i rzeczowego podejścia do tzw. polityki historycznej i konfliktu pamięci w stosunkach polsko-rosyjskich, jak podkreślają redaktorzy tomu.
„Z przedstawianiem Rosji w Polsce są bowiem problemy nie tylko natury politycznej, ale i psychologicznej. Jeśli się ją prezentuje z pozycji krytyka, zyskuje się sympatię w wielu kręgach odbiorców. Jeśli natomiast stara się być obiektywnym, zyskuje się miano niebezpiecznego stronnika Rosji, „agenta wpływu”.
Obiektywizm w ocenie Rosji nie popłaca, gdyż „zawodowi” znawcy tego mocarstwa, wprzęgnięci w „politykę patriotyczną”, bądź działający na polityczne zamówienie, przypisują inaczej niż oni myślącym rusofilię i działanie na szkodę własnej ojczyzny. Takie nastawienie z pewnością nie odpowiada standardom akademickim”- piszą we Wstępie redaktorzy naukowi tomu.
Sytuację komplikuje fakt, iż nie ma u nas niezależnych ośrodków badawczych, zaś uczeni akademiccy pracują często na zlecenie rodzimych, bądź obcych agend politycznych i medialnych.
Podejście zaprezentowane w tej książce znacznie odbiega od panującej w tej materii mody, czego potwierdzeniem są zawarte w książce teksty wybitnych znawców tematu z wielu ośrodków naukowych Polski i Rosji. Dzięki nim i środowisku naukowemu skupionemu wokół Międzyinstytutowej Pracowni Badań nad Rosją i Państwami Poradzieckimi na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych UW, inne, wyważone i obiektywne spojrzenie na to, co nas – Polaków i Rosjan – dzieli, a co łączy stało się możliwe – mimo rozbudowanej w Polsce w ostatnich latach propagandy niechęci, wręcz nienawiści do Rosji.
Książka, jak na tematykę i narodowość części autorów przystało, jest dwujęzyczna, zawiera teksty rosyjskie i polskie, z licznymi przypisami dobrze dokumentującymi materię, o jakiej piszą specjaliści w tej dziedzinie. (al.)
Pamięć i polityka historyczna w stosunkach polsko-rosyjskich, red. nauk. Stanisław Bieleń, Andrzej Skrzypek, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2017, s.238