Zakulisowe umowy, które zmieniły świat – to tytuł książki Jacquesa Perettiego, angielskiego dziennikarza śledczego publikującego w BBC i Guardianie. Książkę – przetłumaczoną przez Bożenę Jóźwiak – wydała oficyna Dom Wydawniczy Rebis.
Choć tytuł książki jest aż nadto wymowny, jej podtytuł – Niepohamowane ambicje, tajne negocjacje i skrywanie prawdy w biznesie – pokazuje w dodatku aspekt owych zakulisowych umów i działań, jakie dziennikarz ujawnia. Nie są to umowy bez znaczenia – dotyczą ponadnarodowych korporacji, największych producentów, firm, banków i najbogatszych osób-instytucji działających w skali całego świata i wywierających wpływ na kształt naszej cywilizacji. Mają związek z podstawami egzystencji ludzi: ich zdrowiem, wyżywieniem, zamożnością, dostępem do pracy, ale i nowymi technologiami czy globalizacją.
Autor opisuje dziesięć umów, które nie były zwykłymi umowami biznesowymi, gdyż po pierwsze były niejawne, a po drugie - ich skutki (często druzgocące dla ludzi) dotyczyły zmian gospodarki światowej i całych społeczeństw. Pierwszą, wręcz podręcznikową, jest ta, która legła u podstaw postarzania wyrobów i sztucznego kreowania popytu – zmniejszenie trwałości zwykłej żarówki. Kolejne dotyczą żywności i wywołania epidemii otyłości, metod zwiększenia sprzedaży leków, powodów wprowadzenia plastikowego pieniądza, wynalezienia sposobu na nieustająca pracę, wykorzystania kryzysu naftowego do wzbogacenia się, zarabiania na obejściu podatków, nierównościach, skutków globalizacji oraz robotyzacji.
Umowy, o jakich pisze J. Peretti i dokładnie je dokumentuje, dotyczą głównie lat powojennych, (poza słynną żarówką, której żywot postanowiono skrócić już w 1932 roku), ale wiele opisanych to umowy najnowsze, z końca XX w. i początków XXI w. O niektórych z nich można było przeczytać w niszowych czasopismach uważanych za propagatorów teorii spiskowych. Dziś widać dokładnie, kto spiskował i dlaczego, a kto mówił prawdę.
Znakomicie napisana książka, którą czyta się jak kryminał, poza walorem dokumentalnym, ma jeszcze jeden, ważniejszy: odsłania bezwzględność w sposobach bogacenia się nielicznych, a tym samym – pokazuje współczesną drogę rozwoju kapitalizmu (tzw. neoliberalizm) i marność moralną naszej cywilizacji.(al.)
Zakulisowe umowy, które zmieniły świat. Niepohamowane ambicje, tajne negocjacje i skrywanie prawdy w biznesie, Jacques Peretti, Dom Wydawniczy Rebis, wyd. I, Poznań 2019, s. 359, cena 39,90 zł.