Przemysław Wielgosz – znany publicysta lewicowy – wydał w oficynie RM książkę o polskim kapitalizmie, globalnym kryzysie i wizjach lepszego świata pt. Witajcie w cięższych czasach.
Posłużenie się parafrazą tytułu powieści E.L. Doctorowa Witajcie w ciężkich czasach, wynika z porównania idei tego dzieła do sytuacji, w jakiej znaleźliśmy się w ostatnich dekadach – prawicowego zwrotu antydemokratycznego. Autor pisze: „Nie poprzestaję jednak na samej diagnozie – zależy mi na przedstawieniu pewnych sposobów na porzucenie fatalnej trajektorii, na której świat znalazł się pod koniec krótkiego XX wieku”.
We Wstępie, ustawiając cezurę roku 2015, jako tego, w którym „coś złego” wydarzyło się po obu stronach Atlantyku (zwiastując nadejście owych cięższych czasów), czyli dojście do władzy w USA Donalda Trumpa a w Polsce PiS, referendum w sprawie Brexitu i konflikt na Ukrainie, ofensywę ISIS, a także mocarstwowe roszczenia przywódców Rosji i Turcji, autor sięga też głębszych tego przyczyn.
Owe „demony, które po 1945 roku wydawały się skutecznie wyegzorcyzmowane z „cywilizowanego świata” w 2015 roku nie powstały bowiem znikąd – ich podglebiem był przełom lat 80. i 90., kiedy kapitalizm, po upadku socjalizmu, ostro skręcał w prawo, a w państwach socjalistycznych dokonywano przewrotów ustrojowych, wpychając je w XIX-wieczny, darwinistyczny kapitalizm przy użyciu międzynarodowych instytucji finansowych oraz ponadnarodowych korporacji, nie mówiąc już o rządach bogatych państw. Prapoczątków tego można zresztą szukać w latach jeszcze wcześniejszych: kontrkulturze z lat 60., czy latach 70., kiedy „chłopcy z Chicago” wymyślili neoliberalizm, a w Polsce modne stało się hasło: „Polska bogata bogactwem swoich obywateli”.
Na książkę będącą swoistą deklaracją polityczną, składa się zbiór tekstów publikowanych w polskiej edycji Le Monde diplomatique (P. Wielgosz jest jej redaktorem naczelnym) przez kilka lat, ułożonych tematycznie w sześć rozdziałów dotyczących bilansu polskiej transformacji, polityki historycznej, kryzysowi gospodarczemu w latach 2007-2008 i kryzysowi Unii Europejskiej, a także rządom prawicy w Polsce, konfliktom międzynarodowym, odrodzeniu imperializmu, również projektom innej, postępowej przyszłości. Każda z tych części zawiera 9-14 artykułów i felietonów pisanych w latach 2007-2019 tak, że można je czytać wyrywkowo, bez uszczerbku dla zawartych w książce treści i idei przewodniej.
Jak pisze Autor – „nie miałem ambicji stworzenia kompletnego obrazu jakiejś epoki. Chodziło raczej o wskazanie na te wydarzenia, zjawiska i dyskusje ostatnich lat, które mówią coś istotnego o naszym społeczeństwie, ukazując rządzące nim siły, mechanizmy strukturalne, a także najważniejsze antagonizmy i ich dynamiki. Waga niektórych z podjętych tu kwestii kontrastuje z tym, jak niewielkie zbudzają zainteresowanie mediów głównego nurtu i elit politycznych. Dokonany wybór, a także struktura książki podyktowane są chęcią zerwania ze sposobami myślenia o społeczeństwie, historii, polityce, ekonomii i ideach narzuconymi przez neoliberalno-konserwatywną hegemonię kulturową”. Kto zatem ciekaw innego niż mainstreamowy spojrzenia na to, co się dzieje na świecie i w Polsce – dostaje od Przemysława Wielgosza solidną porcję interesujących, niebanalnych rozważań intelektualnych w sam raz na nadchodzące cięższe czasy. (al.)
Witajcie w cięższych czasach. Polski kapitalizm, globalny kryzys i wizje lepszego świata, Przemysław Wielgosz, Wydawnictwo RM, Warszawa, s.373, cena 39,99 zł