Hans Rosling, nieżyjący już szwedzki profesor zdrowia publicznego, popularyzator wiedzy, założyciel (wraz z synem Olą Roslingiem i synową Anną Rosling Rönnlund) fundacji Gapminder, mającej na celu walkę z ignorancją, jest autorem wydanej właśnie przez Wydawnictwo Media Rodzina książki pt. Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą. Książkę – idealną na nasze burzliwe czasy - tłumaczyła Monika Popławska.
Factfulness (faktyczność) - słowo, które nie ma dobrego odpowiednika w języku polskim, to w wolnym tłumaczeniu – otwarcie oczu na fakty. Autor – znany popularyzator wiedzy, którego wykłady TED (nazwa amerykańskich konferencji naukowych popularyzujących ważne idee) można oglądać w sieci, uważa, iż idea factfulness, podobnie jak zdrowa dieta i codzienne ćwiczenia, może i powinna stać się częścią naszego codziennego życia.
Przekonuje o tym czytelnika na przykładach z życia wziętych, dotyczących edukacji, biznesu, medycyny, polityki i gospodarki, uzupełnionych danymi statystycznymi, przejrzystymi wykresami , tabelami i rysunkami. Uważa bowiem, iż obraz świata oparty na faktach jest bardziej skuteczny w życiu, a w dodatku jest wygodny – powoduje mniej stresu i poczucia beznadziei w porównaniu z podejściem dramatycznym, które ma charakter negatywny i zbudza przerażenie.
Wstępem do książki, który dobrze uzasadnia powyższe opinie, ale i ukazuje potrzebę takiej publikacji jest 13-punktowy test z popularnej wiedzy o świecie, w jakim żyjemy, którego rozwiązanie pokazuje czytelnikowi obszar jego ignorancji.
Testem tym sprawdzono wiedzę 14 tys. osób z 12 krajów, ale tylko jedna (sic!) osoba uzyskała wynik prawie idealny (pomyliła się w jednym punkcie). Aż 15% respondentów uzyskało natomiast 0 punktów! Wyniki testu nie zależały ani od wykształcenia, ani od zamieszkania, ani od wieku – nawet laureaci Nagrody Nobla wypadli w nim blado. W dodatku każda z grup badanych postrzegała świat w znacznie ciemniejszych barwach niż jest on w rzeczywistości.
Jakie są przyczyny tego stanu rzeczy? Okazuje się – pisze autor - że ignorancja nie wynika tylko z niewiedzy, błędnych danych, czy propagandy mediów. Przesadnie pesymistyczny obraz świata, jaki zazwyczaj mamy jest wynikiem sposobu, w jaki funkcjonuje nasz mózg – w pewnym stopniu „opóźniony” do współczesnych zjawisk i wyzwań, z jakimi przychodzi mu się mierzyć.
„Książka jest próbą wywarcia wpływu na świat – pisze autor. Chcę zmienić sposób myślenia ludzi, ukoić ich irracjonalne lęki i skierować ich energię na konstruktywne działania. Świat bowiem nie jest taki straszny jak mogłoby się wydawać”. Opinię tę, wzbogaconą ciekawą lekturą omawianego dzieła warto wziąć sobie do serca i rozumu, zwłaszcza w dobie pandemii.(js)
Factfulness. Dlaczego świat jest lepszy niż myślimy, czyli jak stereotypy zastąpić realną wiedzą, Hans Rosling, Wydawnictwo Media Rodzina, s.367, cena 39 zł.