Symfonia C – to książka Roberta M. Hazena o węglu i ewolucji prawie wszystkiego, jak mówi jej podtytuł. Symfonię C w tłumaczeniu Rafała Śmietany wydało Wydawnictwo Copernicus Center Press.
Węgiel (C – łac. carboneum) jest chyba jedynym pierwiastkiem, który został doceniony w tak oryginalny sposób – popularyzatorsko-muzyczny. Wynika to z zainteresowań Roberta Hazena – zajmującego się naukami o Ziemi, a szczególnie węglem, a jednocześnie będącego profesjonalnym muzykiem.
„Opowieść o węglu – pisze autor – jest w pewnym sensie opowieścią o wszystkim, choć nie do końca jeszcze rozumiemy jego znaczenie. Np. nie wiemy, jak go jest dużo na Ziemi, ani nie rozumiemy różnorodnych postaci tego pierwiastka ukrytych w jej głębi, zwłaszcza że liczba potencjalnych jego związków jest nieograniczona (liczba znanych jego związków organicznych wynosi obecnie prawie 11 milionów!).
Z tego, co wiemy na pewno, ten wyjątkowy i ciągle tajemniczy pierwiastek jest kluczem do zrozumienia ewolucji kosmosu i powstania oraz rozwoju życia na Ziemi. Oczywiście, tlen i wodór, krzem, azot i inne też były niezbędne w procesach ewolucyjnych, ale węgiel to inna bajka: jego powierzchniowy obieg stabilizuje klimat planety, zapewnia witalność ekosystemom, a nam dostarcza niedrogą energię.
Opowieść o węglu autor zbudował jak symfonię - z czterech części różniących się motywem przewodnim, nastrojem i tempem. Część pierwsza nazwana Ziemia, dotyczy minerałów i skał, druga – Powietrze – pokazuje obieg węgla w przyrodzie. Trzecia część – Ogień – opisuje węgiel jako źródło energii, natomiast czwarta – Woda – sięga do początków życia i roli węgla w tworzeniu biosfery.
Czyli: bez węgla nie ma życia. Na ten wyświechtany frazes, jakim dotychczas określaliśmy rolę węgla w przyrodzie warto więc spojrzeć uważniej i wnikliwiej – autor daje nam ku temu aż nadto przykładów.(js)
Symfonia C. Węgiel i ewolucja prawie wszystkiego, Robert M. Hazen, Wydawnictwo Copernicus Center Press, Kraków 2022, wyd. I, s. 350, cena 69,90 zł.