Nauka i sztuka (el)
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2659
Sztuka z Estonii. Oswajanie modernizmu. Prowokacje i konfrontacje jest pierwszą w powojennej Polsce tak obszerną prezentacją dokonań estońskiej sceny artystycznej. Na wystawie w warszawskim Muzeum Narodowym do 3 lipca pokazywane są prace najwybitniejszych twórców estońskich działających począwszy od przełomu XIX i XX wieku po lata 40. (Oswajanie modernizmu) i od początku lat 70. XX w. po współczesność (Prowokacje i konfrontacje).
Oswajanie modernizmu. Klasycy sztuki estońskiej I połowy XX wieku
Na przygotowanej przez Muzeum Sztuki Kumu w Tallinie wystawie prezentowanych jest ok. 100 dzieł klasyków sztuki estońskiej reprezentujących najważniejsze osobowości i nurty artystyczne od początku XX w. po lata 40. Pochodzące z kolekcji Estońskiego Muzeum Sztuki oraz z Muzeum Sztuki w Tartu prace prezentowane są w Warszawie po raz pierwszy.
Ekspozycja pokazuje różne oblicza sztuki estońskiej – symbolizm i ilustracje narodowych sag, impresjonistyczne i postimpresjonistyczne pejzaże, dzieła awangardy lat 20. oraz odmiany realizmu i koloryzmu okresu międzywojennego. Rozwijając się początkowo głównie w kręgach akademii Petersburga i Düsseldorfu, a później w orbicie artystycznych wpływów Paryża i Berlina, zachowała w znacznym stopniu odrębny charakter.
Prowokacje i konfrontacje. Spojrzenie na współczesną sztukę estońską
Wystawa Prowokacje i konfrontacje obejmuje zakresem dzieła sztuki estońskiej znane z międzynarodowych wystaw sztuki i architektury od początku lat 70. XX w. po dziś dzień. Składa się z dwóch części. Część Prowokacje wyraża krytyczne postawy artystów wobec przemocy społecznej, przemocy w rodzinie czy problemów seksualności. Konfrontacje dotyczą konfliktów etnicznych oraz zmian politycznych.
Prezentowane prace reprezentują różne nurty sztuki kontestacyjnej i w dużej mierze podejmują tematykę współistnienia na jednym obszarze społeczności estońskiej i rosyjskiej.
O problemie tym traktuje m.in. film Kristiiny Norman Monolit ukazujący eskalację konfliktu społecznego związanego z usunięciem z centrum Tallina pomnika Brązowego Żołnierza – symbolu okupacji radzieckiej. Wątek ewolucji pozycji kobiety w zmieniającej się rzeczywistości i kryzysu ekonomicznego widzianego oczami robotnic z likwidowanej fabryki zarysowany jest w wideo Siostry Nory Marge Monko.
Wiele prac jest ekspresją wolności wypowiedzi, uzyskanej przez artystów estońskich w latach 90. Posługując się językiem prowokacji, często konfrontują się z problemami społecznymi, politycznymi i gospodarczymi. Przykładem są Niewidzialne perły Jaana Toomika, skłaniające do dyskusji o problemie samookaleczania się więźniów i Małe dramaty Marko Mäetamma, które w formie wyimaginowanej brutalnej wizji ukazują problem przemocy w rodzinie. Prowokującą pracą jest także performance Księga gości serca Sandry Jõgevy, koncentrujący się na problemach doświadczenia duchowego i cielesnego. Doświadczenie bólu paradoksalnie odczuwalne jest tu bardziej przez publiczność niż przez samą osobę poddawaną zabiegowi tatuowania klatki piersiowej.
Wystawa Sztuka z Estonii. Oswajanie modernizmu. Prowokacje i konfrontacje, wcześniej pokazywana w Muzeum Narodowym w Szczecinie, realizuje program współpracy między instytucjami szczecińską a warszawską w zakresie prezentacji sztuki krajów bałtyckich.
Ekspozycji towarzyszą wykłady przygotowane m.in. przez ekspertów estońskich, a także pokazy filmowe oraz program edukacyjny. Źródłem niezbędnych informacji o ponad 40 artystach i nurtach sztuki jest obszerny katalog, wydany w wersji polsko-angielskiej.
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 508
Do19 listopada 2023 w Muzeum Narodowym w Szczecinie można będzie oglądać wystawę sztuki ludowej Meksyku z kolekcji Stanisława Kasprzyka pn. Radość życia.
Sztuka ludowa Meksyku jest synkretyczna jak kultura, której jest częścią. Charakteryzuje się wielobarwnością, przybiera ciekawe formy, prezentuje intrygującą tematykę. Można w niej odnaleźć wzory wywodzące się z wielkich prekolumbijskich cywilizacji oraz motywy pochodzenia hiszpańskiego. Między innymi te historyczne uwarunkowania stanowią o jej wyjątkowości.
Zaprezentowane na wystawie dzieła zostały stworzone rękami artesanos – artystów ludowych, którzy za pośrednictwem swojej twórczości ukazują otaczający ich świat, różnorodny obraz Meksyku. Meksykańskość przez nich przedstawiana jest intensywna i soczysta, a zarazem przepełniona prawdziwą radością życia.
Mianem artesanía (meksykańskiego rękodzieła ludowego) określa się wiele gałęzi rzemiosła. Na wystawie wyeksponowano wyroby rękodzielnicze, reprezentujące malarstwo, rzeźbę, ceramikę, tkactwo i hafciarstwo.
Prace pochodzą z różnych stanów Meksyku: Chiapas, Colima, Guerrero, Oaxaca, Meksyk, Puebla, a także z miasta Meksyk. Szczególną uwagę zwracają obrazy amate wykonane przez artystów z Xalitli, z regionu Alto Balsas w stanie Guerrero, zamieszkanego przez rdzenną grupę etniczną Nahua.
Nazwa amate wywodzi się od wyrazu amatl oznaczającego „papier”. Tradycja jego produkcji rzemieślniczej sięga czasów prekolumbijskich. Twórczość amate wśród Nahua narodziła się w latach 60. XX wieku. Na swoich dziełach artyści ukazują życie codzienne mieszkańców meksykańskiej prowincji, lokalne święta, obrzędy, zabawy, sceny religijne oraz przestylizowane zwierzęta.
Pośród przedstawień figuralnych przeważają wizerunki zwierząt wykonane przez artystów z położonego w południowym Meksyku stanu Oaxaca. Część z nich to drewniane alebrijes – przepełnione kolorami i wzorami meksykańskie rzeźby ludowe, prezentujące fantastyczne zwierzęta i stworzenia.
Na wystawie pojawiły się również podobizny zwierząt o prostszej formie i skromniej dekorowane, na przykład prace przedstawiające muzykantów, wykonane przez pochodzących z La Unión Tejalapam członków rodziny Santiagów.
Na ekspozycji można podziwiać również wielobarwne obrazy autorstwa rodziny Lorenzów, obrazy wotywne na blasze malowane, ceramikę z ośrodka ceramicznego w Metepec, gliniane i wełniane animalitos (zwierzątka) oraz haftowane tkaniny grupy Otomí.
Prezentacja dzieł przewidziana jest do listopada – miesiąca, w którym przypada Dzień Zmarłych w Meksyku. Día de los Muertos to jedno z najważniejszych wydarzeń w meksykańskim kalendarzu świątecznym, dlatego na szczecińskiej ekspozycji nie mogło zabraknąć prac z nim związanych.
Wszystkie dzieła pochodzą z kolekcji Stanisława Kasprzyka. Rok prezentowania wystawy jest szczególny dla obu narodów, ponieważ w 2023 roku obchodzimy 95. rocznicę ustanowienia stosunków dyplomatycznych między Polską a Meksykiem.
Kuratorka: Katarzyna Findlik-Gawron
- Autor: Anna Leszkowska
- Odsłon: 125
Do 03.03.2025 w Galerii Bielskiej BWA w Willi Sixta czynna będzie wystawa prac grupy Twożywo pn. Sztuka jako odezwa na nadchodzący czas.
Grupa Twożywo powstała w latach 90. XX wieku i była silnie związana z ówczesnym kontekstem społeczno-gospodarczym Polski – transformacją ustrojową i rozwojem kapitalizmu. Dzisiaj artyści występujący pod nazwą Twožywo, mimo zmiany realiów, wciąż w zaangażowany sposób opowiadają o wyzwaniach współczesnego świata.
Karolina Vyšata, kuratorka wystawy:
Na wystawie zobaczycie Zachętę Na Przyszłość, skonfrontujecie się z obiektami iskrząco dławiącymi, dojrzewającymi, typograficznymi, miejscami zaskakującymi w odcieniach różu i ciała, wypełnionymi wezwaniami na nadchodzący czas. Koleje losu jednostek tworzą historię zbiorowości. Każdy z nas ma wpływ na to co się wydarza i jednocześnie ulega wpływom innych. Moment dziejowy jest jak zawsze albo jak nigdy – dramatyczny i pełen niepewności, dlatego pokładamy nadzieję, że konkluzja będzie adekwatna do naszego zaangażowania. Co z tego wyniknie? Zobaczmy razem.
Grupa Twożywo powstała w 1994 roku, działając początkowo pod nazwą Pinokio (1994–1998). Przestrzenią jej wypowiedzi były ulice miast – artyści tworzyli murale, billbordy, naklejki – które grupa traktowała jako istotną dziedzinę życia publicznego. W 2006 roku Grupa Twożywo została laureatem nagrody Paszport „Polityki” w kategorii sztuki wizualne: „za sztukę łączącą w nowatorski sposób słowo z obrazem, za śmiałe wkraczanie ze swymi pracami tam, gdzie sztuka dotychczas nie docierała”. Grupa ukończyła swoją działalność w 2011 roku, ale dzisiaj jej ideę kontynuuje Grupa Twožywo w składzie: Krzysztof Sidorek, Karolina Vyšata i Mariusz Libel.
Grupa Twożywo w Bielsku-Białej prezentowała się już kilkakrotnie. W 2006 roku miejskie słupy ogłoszeniowe oraz ściany Galerii Bielskiej BWA zapełniły się zilustrowanymi przez artystów cytatami z opowiadania Jean-Paula Sartre’a „Herostrates”. Podczas wystawy „Iluzja jako źródło cierpień” w 2008 roku artyści namalowali na fasadzie Galerii Bielskiej BWA od strony ulicy 3 Maja mural „To tłum”, który istnieje do dziś, natomiast w 2022 roku zaprezentowali wystawę retrospektywną „prze\T/rwanie” złożoną z liter, projektów billboardów, murali, ilustracji, szablonów i naklejek oraz animacji i gier komputerowych.
Więcej - https://galeriabielska.pl/wystawa/grupa-twozywo-prawd-podobienstwo
- Autor: ANNA LESZKOWSKA
- Odsłon: 2501
W łódzkim Muzeum Sztuki ms2, otwarto wystawę Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm, którą można oglądać do 30 czerwca 2013.
Wystawa Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm to wielowątkowa panorama sztuki XX i XXI w. W jej ramach przedstawione są kluczowe zjawiska ostatniego stulecia w ich aktualnym znaczeniu. Opowieść o nich współtworzą korespondencje między dziełami sztuki, słowne i obrazowe interwencje Tomasza Kozaka oraz przestrzeń wystawy zaprojektowana przez Krzysztofa Skoczylasa.
Na wystawie zgromadzono około 400 dzieł sztuki nowoczesnej i współczesnej - m.in. dzieła Pabla Picassa, Meret Oppenheim i Roberta Maciejuka, Billa Violi, Magdaleny Abakanowicz i Mirosława Bałki albo Paula Klee, Katarzyny Kobro, Louise Bourgeois czy Tamásza Kasásza i Koła Klipsa, jak również Georgesa Braque’a, Douglasa Daviesa i Aleksandry Ska.
Na wystawie dzieła sztuki, materiały archiwalne, fragmenty tekstów i interpretacji ― zostały pogrupowane w dwanaście pasaży, odpowiadających kluczowym doświadczeniom ostatnich stu lat: Stracony list, Zakrzywianie przestrzeni, Niesamowite zamieszkiwanie, Praca dowcipu, Obietnice śmierci, Piękno nowoczesne, Odbicia narcyza, Materializacja spojrzenia, Uwiedzenie codziennością, Estetyka utowarowienia, Kryzysy i nowe porządki oraz Polityka marzenia.
Jednocześnie wystawa stawia pytanie o rolę sztuki nowoczesnej w tworzeniu ponadnarodowej kultury, a ściślej o możliwość uniwersalizacji. Powodem tego pytania jest niezwykła symetria między dwoma zbiorami ― między kolekcją Rupf Stiftung i Kunstmuseum Bern, a kolekcją Muzeum Sztuki w Łodzi. Mimo odmiennych założeń i powodów, dla których zostały stworzone oraz odmiennych warunków, w jakich były rozwijane przez kolejne dekady, są one uderzająco symetryczne, a nieraz – niemal identyczne.
W Szwajcarii Hermann Rupf, berneński przedsiębiorca, jeden z pierwszych kolekcjonerów sztuki awangardowej na świecie, kupował dzieła sztuki na prywatne potrzeby i z osobistej pasji. Dzięki bliskim relacjom z czołowym paryskim marszandem, Danielem-Henrym Kahnweilerem, kupował za jego namową dzieła m.in. Picassa, Braque’a, Klee czy Kandynskiego już od 1907 r., czasem wręcz w roku ich powstania. Początkowo miejscem ekspozycji prac były wnętrza jego prywatnego mieszkania oraz biura. Ponieważ jednak Rupf w sztuce widział narzędzie społecznej przemiany, rozpoczął już od lat 40. starania o ulokowanie zbioru w publicznej instytucji. W końcu, poprzez fundację jego imienia, przekazał swój zbiór do Kunstmuseum Bern w 1954 r., gdzie jest on nadal poszerzany.
W Polsce artyści i poeci z grupy „a. r.”, z inicjatywy Władysława Strzemińskiego, od 1929 r. prowadzili akcję – głównie w Paryżu – pozyskiwania dzieł do mającego powstać w Łodzi muzeum. Twórcy awangardy – m.in. Max Ernst, Fernand Léger, Hans Arp czy Alexander Calder – proszeni byli o przekazanie w darze dzieł dla Międzynarodowej Kolekcji Sztuki Nowoczesnej. Powstaniu kolekcji od samego początku towarzyszyła zatem idea publicznej prezentacji dzieł. Przekazanie zbioru do łódzkiego Muzeum i udostępnienie go ogółowi, które nastąpiło już w 1931 r., stanowiło element realizacji kluczowego zadania sztuki awangardowej ― przekształcenia rzeczywistości. W efekcie powstała jedna z pierwszych muzealnych kolekcji awangardy na świecie.
Trzon kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, dar grupy „a. r.” był uzupełniany o kolejne dzieła sztuki nowoczesnej i jest poszerzany do dziś.
Na przykładzie tych dwóch wyjątkowych kolekcji, wystawa Korespondencje. Sztuka nowoczesna i uniwersalizm stanowi próbę postawienia pytania o znaczenie sztuki dziś. A ściślej – o możliwość, a nawet potrzebę uwspólnienia doświadczeń kulturowych we współczesnym, zglobalizowanym świecie.
Kuratorzy: Jarosław Lubiak i Małgorzata Ludwisiak