Co robić z odpadami radioaktywnymi ?

Utworzono: środa, 12 sierpień 2009 Andrzej Strupczewski Drukuj E-mail

                      

A_ Strupczewski.jpg Elektrownie jÄ…drowe pracujÄ… bezpiecznie i tanio, zapewniajÄ…c czyste niebo, czystÄ… glebÄ™ i wodÄ™. Ludzie mieszkajÄ…cy w ich otoczeniu uważajÄ… je za "dobrych sÄ…siadów" i wiele gmin chce, aby nowa elektrownia jÄ…drowa powstaÅ‚a w ich okolicy. Natomiast skÅ‚adowiska odpadów radioaktywnych sÄ… wprawdzie akceptowane w Finlandii i Szwecji, ale w Polsce wciąż budzÄ… sprzeciwy. Kto ma racjÄ™ - Finowie konkurujÄ…cy o to, by skÅ‚adowisko odpadów wysokoaktywnych powstaÅ‚o wÅ‚aÅ›nie w ich gminie, a nie daleko od nich, czy dziaÅ‚acze antynuklearni, straszÄ…cy odpadami jako zÅ‚em absolutnym?

Energetyka jÄ…drowa szczyci siÄ™ tym, że bierze peÅ‚nÄ… odpowiedzialność za odpady produkowane w elektrowniach jÄ…drowych, zapewnia technologiÄ™ ich unieszkodliwiania  i oddzielania od biosfery, dopóki nie przestanÄ… być groźne oraz dostarcza Å›rodki finansowe potrzebne do tego celu. Odpady z elektrowni jÄ…drowej nie sÄ… rozsypywane po polach ani wyrzucane w atmosferÄ™. SÄ… one starannie zbierane, zamykane w pojemniki i przechowywane pod kontrolÄ…, tak by nie mogÅ‚y szkodzić ani nam, ani przyszÅ‚ym pokoleniom.

A w przeciwieÅ„stwie do odpadów z innych źródeÅ‚ energii, zawierajÄ…cych trucizny, które za milion lat bÄ™dÄ… równie groźne jak sÄ… dzisiaj, odpady radioaktywne z każdym rokiem stajÄ… siÄ™ mniej groźne. Mniej - bo każdy rozpad jÄ…dra radioaktywnego izotopu oznacza, że te jÄ…dro przestaje być radioaktywne, a wiÄ™c caÅ‚kowita pozostajÄ…ca radioaktywność maleje. Dlatego w perspektywie dziesiÄ…tków lub setek lat zagrożenie od odpadów krótko- i Å›redniożyciowych maleje tak bardzo, że przestajÄ… być groźne, tak jak niegroźne sÄ… pierwiastki radioaktywne w glebie w naszych ogródkach. Odpady nisko i Å›rednio aktywne to szeroka gama przedmiotów i materiaÅ‚ów, poczÄ…wszy od rÄ™kawiczek gumowych i pokrowców ochronnych na obuwie (sÄ… to tzw. odpady niskoaktywne) poprzez Å›cieki z obiegów chÅ‚odzenia elektrowni i odpady staÅ‚e (odpady Å›rednioaktywne). SÄ… one podobne do odpadów z przemysÅ‚u i medycyny, z jakimi mamy już ponad póÅ‚ wieku dobrego doÅ›wiadczenia w naszym kraju.

Odpady dÅ‚ugożyciowe i wysokoaktywne, zawierajÄ…ce niektóre radionuklidy powstajÄ…ce w procesach rozszczepienia lub przemian jÄ…drowych izotopów uranu, sÄ… groźne dÅ‚użej, przez tysiÄ…ce lat. Dlatego skÅ‚adowiska na te odpady buduje siÄ™ głęboko pod ziemiÄ… i z zachowaniem specjalnych wymagaÅ„. Ale w kategoriach geologicznych nawet tak dÅ‚ugi czas rzÄ™du dziesiÄ…tków i setek tysiÄ™cy lat jest krótki . Umiemy już rozwiÄ…zać problemy techniczne dla unieszkodliwienia nawet najgroźniejszych odpadów. Odpadów tych ich niewiele, jak widać na rysunku poniżej.

elek1.jpg

Ilość odpadów radioaktywnych (zeszkliwionych), jaka przypada na  osobÄ™ na caÅ‚e życie przy czerpaniu energii wyłącznie z EJ ( J. WÅ‚odarski)

IloÅ›ci odpadów wytwarzanych przez elektrowniÄ™ jÄ…drowÄ…, które sÄ… starannie zabezpieczane i odseparowywane od otoczenia (ok. 180 m3/GWe-rok, w tym odpady wysokoaktywne ok. 3 m3/GWe-rok) sÄ… znikomo maÅ‚e w porównaniu z odpadami wytwarzanymi przez elektrownie wÄ™glowe i skÅ‚adowane na otwartych skÅ‚adowiskach (masa samych odpadów staÅ‚ych to okoÅ‚o 500 000 t/GWe-rok).

Dobre doÅ›wiadczenia z Różana

Zacznijmy jednak od odpadów o maÅ‚ej i Å›redniej aktywnoÅ›ci, z którymi mamy już w Polsce bogate i dobre doÅ›wiadczenie, bo od póÅ‚ wieku sÄ… one skutecznie unieszkodliwiane i skÅ‚adowane w Krajowej SkÅ‚adnicy Odpadów Promieniotwórczych w Różanie nad NarwiÄ….

SkÅ‚adowisko jest umieszczone w dawnym forcie wojskowym o Å›cianach gruboÅ›ci okoÅ‚o 1,5 m, które zapewniajÄ… peÅ‚nÄ… osÅ‚onność biologicznÄ… ulokowanym w nich odpadom. Wody gruntowe znajdujÄ… siÄ™ pod warstwÄ… gliny o bardzo maÅ‚ej przepuszczalnoÅ›ci i warstwÄ… gleby o wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ciach sorpcyjnych na głębokoÅ›ci kilkunastu metrów poniżej skÅ‚adowiska. SkÅ‚ad podÅ‚oża przeciwdziaÅ‚a skutecznie migracji odpadów, które mogÅ‚yby na skutek nieszczęśliwych wydarzeÅ„ przeniknąć do gleby.

W tym skÅ‚adowisku znajdujÄ… siÄ™ zużyte radioizotopy ze szpitali, oÅ›rodków medycznych i zakÅ‚adów przemysÅ‚owych z caÅ‚ej Polski, produkowane w reaktorach Instytutu Energii Atomowej w Åšwierku. SÄ… tam także nisko- i Å›rednioaktywne odpady z tych reaktorów, odpowiednio zagÄ™szczone, zalane żywicÄ… lub zwitryfikowane i zamkniÄ™te w szczelnych pojemnikach osÅ‚onowych.

Przed wprowadzeniem do KSOP odpady sÄ… przygotowywane (kondycjonowane) do skÅ‚adowania. Przygotowanie to obejmuje prasowanie odpadów dla zmniejszenia ich objÄ™toÅ›ci, zatopienie ich w żywice lub betonowanie dla zapewnienia, że bÄ™dÄ… stabilne i odporne na ewentualne wymywanie, a nastÄ™pnie zamkniÄ™cie w pojemnikach osÅ‚onowych i szczelnych, odpornych na wilgoć i normalne wydarzenia mogÄ…ce wystÄ…pić w transporcie.

PrzykÅ‚ad zamkniÄ™cia w pojemniku osÅ‚onowym igÅ‚y radowej używanej w szpitalu do leczenia pacjentów pokazano na rysunku poniżej:

elek2.jpg

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Takie pojemniki zapewniajÄ… peÅ‚ne bezpieczeÅ„stwo obsÅ‚udze, a tym bardziej ludnoÅ›ci, która nie jest narażona na promieniowanie ani podczas przewozu odpadów, ani po ich umieszczeniu w skÅ‚adowisku. 

I rzeczywiście to składowisko nie szkodzi nikomu - ani ludziom, ani środowisku.

Zarówno na terenie skÅ‚adowiska, jak i wokóÅ‚ niego, prowadzi siÄ™ monitoring lokalny, który pozwala na ocenÄ™ sytuacji radiologicznej, ocenÄ™ zagrożenia radiacyjnego ludnoÅ›ci, a także badanie dÅ‚ugookresowych zmian radioaktywnoÅ›ci. Monitoring jest prowadzony przez instytucje niezależne od prowadzÄ…cego eksploatacjÄ™ ZakÅ‚adu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych ZUOP, a mianowicie

  • PaÅ„stwowy Instytut Geologiczny,
  •  Dozór JÄ…drowy PaÅ„stwowej Agencji Atomistyki.
  •  Laboratorium Pomiarów Dozymetrycznych IEA

Zapewnia to peÅ‚nÄ… wiarygodność i wzajemnÄ… kontrolÄ™ pomiarów. Okazuje siÄ™, że stężenia substancji promieniotwórczych w wodach rzeki Narew, w wodach studziennych, źródlanych oraz gruntowych nie odbiegajÄ… od wartoÅ›ci normalnie obecnie wystÄ™pujÄ…cych w Å›rodowisku naturalnym.

Wszyscy pracownicy skÅ‚adowiska sÄ… regularnie badani na liczniku caÅ‚ego ciaÅ‚a, zapewniajÄ…cym bardzo wysokÄ… czuÅ‚ość pomiaru. Nie wykryto żadnych przypadków przekroczenia normalnej zawartoÅ›ci izotopów naturalnie wystÄ™pujÄ…cych w organizmach wszystkich ludzi. Nie stwierdzono też wÅ›ród spoÅ‚ecznoÅ›ci lokalnych żadnych ujemnych skutków zdrowotnych. Przeciwnie - umieralność na choroby nowotworowe w gminie Różan należy do najniższych w Polsce.

Odpady pod ziemiÄ™!

Po zbudowaniu elektrowni jÄ…drowych w Polsce gama aktywnoÅ›ci i czasów rozpadu odpadów bÄ™dzie wiÄ™ksza. Odpady promieniotwórcze z energetyki jÄ…drowej pochodzÄ… gÅ‚ównie z przetwarzania wypalonego paliwa jÄ…drowego oraz z procesów oczyszczania obiegów technologicznych elektrowni. W wypalonym paliwie jÄ…drowym znajdujÄ… siÄ™ wysokoaktywne izotopy promieniotwórcze o różnorodnym, także o dÅ‚ugim okresie póÅ‚rozpadu. W odpadach z eksploatacji elektrowni jÄ…drowej (nisko-, Å›rednio- i wysokoaktywnych) sÄ… izotopy o krótkim i Å›rednim okresie póÅ‚rozpadu.

Promieniowanie odpadów radioaktywnych z elektrowni ma małą energiÄ™ i wystarcza niewielka grubość materiaÅ‚u osÅ‚onowego, by je zatrzymać. Można siÄ™ o tym Å‚atwo przekonać - każdy, kto odwiedza reaktor badawczy MARIA w IEA w Åšwierku może stanąć nad basenem, gdzie pod warstwÄ… 4 metrów wody znajdujÄ… siÄ™ wypalone zestawy paliwowe reaktora. Te 4 metry wody zapewniajÄ… peÅ‚nÄ… osÅ‚onÄ™ przed promieniowaniem bezpoÅ›rednim z paliwa - równie aktywnego jak paliwo z elektrowni atomowej. Cztery metry wody to tyle, co ok. 3 metry gleby. Niewiele trzeba, by osÅ‚onić siÄ™ przed promieniowaniem. A same pojemniki, w których przewozi siÄ™ odpady radioaktywne, sÄ… wyposażone w warstwy osÅ‚onowe z żelaza lub oÅ‚owiu, które zapewniajÄ… peÅ‚ne bezpieczeÅ„stwo otoczenia przed promieniowaniem. Dlatego bezpoÅ›redniego promieniowania nie boimy siÄ™ wcale.

Zasadniczym potencjalnym zagrożeniem jest wprowadzenie odpadów promieniotwórczych do Å›rodowiska, przenikniÄ™cie ich do wody pitnej i wchÅ‚oniÄ™cie przez istoty żywe, w których promieniowanie może oddziaÅ‚ywać bezpoÅ›rednio na komórki i procesy zachodzÄ…ce w organizmie.

Aby zyskać pewność, że odpady bÄ™dÄ… oddzielone od biosfery, stosujemy system barier, podobnie jak w elektrowni jÄ…drowej. System ten zapewnia odizolowanie odpadów od Å›rodowiska czÅ‚owieka przez taki czas, aby ich aktywność zmalaÅ‚a do wartoÅ›ci nieszkodliwych dla otoczenia.

Systemy barier stosowane na Å›wiecie sÄ… różne, w zależnoÅ›ci od warunków geologicznych lokalizacji skÅ‚adowiska, ale majÄ… szereg wspólnych cech. Zapoznajmy siÄ™ najpierw z systemem, który ma powstać w Szwecji, okoÅ‚o roku 2015 w głębokim skÅ‚adowisku geologicznym w Oskarshamn. Podobnie jak w innych rozwiÄ…zaniach, szereg kolejnych barier (pojemnik na paliwo, glina bentonitowa otaczajÄ…ca pojemnik, skaÅ‚a) zwiÄ™ksza bezpieczeÅ„stwo systemu. JeÅ›li zawiedzie jedna bariera, inne przejmujÄ… jej rolÄ™.

PierwszÄ… barierÄ… jest pojemnik miedziany. Jego zadaniem jest odizolowanie paliwa od Å›rodowiska. Jak dÅ‚ugo pojemnik pozostaje szczelny, nie może wystÄ…pić żadna ucieczka radioaktywnoÅ›ci. NajwiÄ™kszÄ… groźbÄ™ dla caÅ‚oÅ›ci pojemnika stanowi korozja (powodowana gÅ‚ównie przez tlen i zwiÄ…zki siarki rozpuszczone w wodzie podziemnej), a także ruchy skaÅ‚y, mogÄ…ce spowodować przeÅ‚amania pojemnika. Miedź jest materiaÅ‚em, który bardzo dobrze wytrzymuje dziaÅ‚anie agresywnych substancji w wodzie podziemnej. WkÅ‚adki żeliwne pozwalajÄ… pojemnikowi przetrzymać bardzo duże obciążenia mechaniczne.

Pojemnik otoczony jest warstwÄ… gliny bentonitowej zwanej buforem, ponieważ chroni ona pojemnik przed maÅ‚ymi ruchami w warstwie skalnej I utrzymuje go na miejscu. Bufor ma dwie dodatkowe funkcje. Bentonit pochÅ‚ania wodÄ™ i powiÄ™ksza przy tym swÄ… objÄ™tość, co praktycznie wyklucza przedostanie siÄ™ wody gruntowej przez warstwÄ™ gliny i dotarcie do pojemnika. JednoczeÅ›nie bentonit dziaÅ‚a jako filtr. Radionuklidy przywierajÄ… do powierzchni czÄ…stek gliny. W bardzo maÅ‚o prawdopodobnym przypadku uszkodzenia pojemnika, ogromna wiÄ™kszość radionuklidów pozostanie w pojemniku. WiÄ™kszość tych, które wycieknÄ…, zostanie wychwycona w bentonicie. W ten sposób znakomicie opóźniamy transport radionuklidów na powierzchniÄ™, co zapewnia dalszy naturalny rozpad radioaktywny i redukcjÄ™ ich aktywnoÅ›ci.

SkaÅ‚a, w której umieszczamy skÅ‚adowisko, gra istotnÄ… rolÄ™ w opóźnieniu transportu radionuklidów. GÅ‚ównym jej zadaniem jest ochrona pojemnika i bufora przed uszkodzeniem mechanicznym i zapewnienie stabilnego Å›rodowiska chemicznego. Z punktu widzenia pojemnika ważne jest, by w wodzie podziemnej nie byÅ‚o rozpuszczonego tlenu. Ponadto, maÅ‚a szybkość przepÅ‚ywu wody w skale stanowi zaletÄ™ dla utrzymania integralnoÅ›ci wszystkich barier.

Poniżej - schemat systemu barier zabezpieczających przed wydzieleniem radioaktywności w składowisku wypalonego paliwa w Szwecji.

elek3.jpg

 A) Stos pastylek paliwowych z UO2 w koszulce. B) Pojemnik miedziany z wkÅ‚adkÄ… z żeliwa, zawierajÄ…cy wypalone elementy paliwowe, C) SkaÅ‚a, w której wykonano studnie wypeÅ‚nione bentonitem, D) Część podziemna skÅ‚adowiska głębokiego. (J.WÅ‚odarski)

 OczywiÅ›cie można rozważać, co siÄ™ stanie, gdy pojemniki na wysokoaktywne odpady rozszczelniÄ… siÄ™. TrwaÅ‚ość pojemnika stalowego oceniana jest na 1000 lat, wiÄ™c ewentualne zagrożenia należy rozpatrywać dla poziomów aktywnoÅ›ci paliwa po ok. 1000-letnim skÅ‚adowaniu. Zwitryfikowane cylindry z odpadami nie ulegajÄ… wymywaniu wodÄ…, ale na wypadek, gdyby jednak jakieÅ› odpady ulegÅ‚y rozpuszczeniu, ochronÄ™ stanowić bÄ™dzie wÅ‚aÅ›nie gruba warstwa skaÅ‚ oddzielajÄ…ca odpady od wód powierzchniowych. Jak dotÄ…d nie znaleziono lepszych miejsc na skÅ‚adowiska niż głębokie wyrobiska w skaÅ‚ach solnych, w których sól kamienna pozwala na skuteczne odprowadzanie ciepÅ‚a, a jednoczeÅ›nie jest Å‚atwa do drążenia. SkÅ‚adować można także w iÅ‚ach i granitach. Przechowywanie odpadów promieniotwórczych na poziomie 500 - 600 m pod ziemiÄ… zapewnia niewÄ…tpliwie wiÄ™ksze bezpieczeÅ„stwo niż przechowywanie ich na powierzchni.

Stabilne Oklo

W razie dyfuzji rozpuszczonych odpadów w wodzie procesy kinetyczne charakterystyczne dla dyfuzji spowodujÄ…, że pokonanie warstwy 500 - 1000 m musiaÅ‚oby zająć czas porównywalny z dziesiÄ…tkami tysiÄ™cy lat. Najlepszy przykÅ‚ad stabilnoÅ›ci odpadów radioaktywnych pochodzi z zupeÅ‚nie innej epoki, bo sprzed niemal 2 miliardów lat. W owym czasie frakcja uranu U-235 w uranie naturalnym byÅ‚a znacznie wiÄ™ksza niż obecnie i wynosiÅ‚a okoÅ‚o 3% (bo U-235 ulega rozpadowi naturalnemu z okresem poÅ‚owicznego rozpadu okoÅ‚o 700 milionów lat, podczas gdy dla U-238 okres ten wynosi ponad 4,5 miliarda lat). StwarzaÅ‚o to możliwość wystÄ…pienia  Å‚aÅ„cuchowej reakcji rozszczepienia, jeÅ›li bogata ruda uranowa byÅ‚a w kontakcie z wodÄ…. Taka sytuacja powstaÅ‚a w miejscowoÅ›ci Oklo w Gabonie, co spowodowaÅ‚o uksztaÅ‚towanie kilku naturalnych reaktorów jÄ…drowych, pracujÄ…cych z przerwami przez kilkaset tysiÄ™cy lat.

Pracownicy zatrudnieni w przedsiÄ™biorstwie eksploatujÄ…cym rudÄ™ uranowÄ… zauważyli, że w rudzie tej jest „za maÅ‚o" uranu rozszczepialnego U-235. ByÅ‚o go tylko okoÅ‚o 0,717 %, zamiast okoÅ‚o 0,72% jak zwykle we wszystkich próbkach rudy uranowej z różnych miejsc na kuli ziemskiej . ByÅ‚a to różnica maÅ‚a, co oznaczaÅ‚o, że reaktory naturalne pracowaÅ‚y na maÅ‚ej mocy i wypalaÅ‚y tylko okoÅ‚o 1% uranu U-235. Dalsze pomiary wykazaÅ‚y jednak, że w Oklo wystÄ™pujÄ… również frakcje U-235 obniżone dla 0,621%, a w jednej z próbek frakcja U-235 wyniosÅ‚a tylko 0,440%. OznaczaÅ‚o to, że w ciÄ…gu kilkuset tysiÄ™cy lat pracy tych reaktorów frakcja wypalonego uranu wyniosÅ‚a okoÅ‚o 26%! (NiezÅ‚y wynik jak na reaktor naturalny - wypalenie osiÄ…gane w nowoczesnych reaktorach wynosi okoÅ‚o 50-60%, a maksymalne to 75% ).

Co wiÄ™cej, w mineraÅ‚ach z Oklo znaleziono produkty rozszczepienia takie jak neodym, a nawet ksenon - gaz, który uwiÄ™ziony w ziarnach fosforanów glinu pod rejonem grzÄ™zawisk wodnych przetrwaÅ‚ przez blisko dwa miliardy lat!

Produkty rozszczepienia z reaktorów naturalnych w Oklo nie byÅ‚y przechowywane w zÅ‚ożach skalnych, nie byÅ‚y zamykane w pojemniki, ani nie ulegaÅ‚y zeszkleniu. OddziaÅ‚ywaÅ‚a na nie woda (której obecność byÅ‚a niezbÄ™dna, by reaktory mogÅ‚y zacząć pracÄ™), znajdowaÅ‚y siÄ™ tuż pod powierzchniÄ… gruntu, narażone na wszelkie procesy mogÄ…ce sprzyjać ich migracji - a mimo to pozostaÅ‚y na miejscu, dopóki nie ulegÅ‚y naturalnemu rozpadowi. Tylko te najtrwalsze - o bardzo, bardzo dÅ‚ugich okresach rozpadu i odpowiednio bardzo maÅ‚ej aktywnoÅ›ci - Å›wiadczÄ… dziÅ› o tym, że reaktory naturalne dziaÅ‚aÅ‚y naprawdÄ™ i że nie spowodowaÅ‚y skażeÅ„ radioaktywnych w okolicy.

Geologowie twierdzÄ…, że procesy wymywania odpadów sÄ… bardzo powolne i nawet gdyby byÅ‚y one pozbawione pojemników i witryfikacji, to i tak nie wydostaÅ‚yby siÄ™ z głębokoÅ›ci 500 m na powierzchniÄ™ ziemi wczeÅ›niej niż za 20 - 100 tysiÄ™cy lat. PatrzÄ…c na próbki gazu wciąż tkwiÄ…ce w mineraÅ‚ach w Oklo można w to uwierzyć!

Przerób paliwa wypalonego

Ale w XXI wieku preferowanym rozwiÄ…zaniem nie jest już umieszczanie wypalonego paliwa pod ziemiÄ… w caÅ‚oÅ›ci. Prowadzimy przecież recykling i odzysk szkÅ‚a, miedzi, aluminium  -  wiÄ™c logiczne jest, że chcemy odzyskać uran i pluton z paliwa jÄ…drowego, a na skÅ‚adowisko wysÅ‚ać tylko takie odpady jak stront czy cez. Pozwala to zmniejszyć masÄ™ i czas życia odpadów. Na rysunku poniżej zagrożenie od nich porównano z zagrożeniem od toksycznych pierwiastków zawartych w żużlu i popiele po spalaniu wÄ™gla. OczywiÅ›cie to zagrożenie od substancji toksycznych nie maleje mimo upÅ‚ywu czasu. Pokazane na rysunku krzywe to:

·     Paliwo wypalone - jest to aktywność paliwa jÄ…drowego skÅ‚adowanego bez przerobu, z którego uzyskano energiÄ™ elektrycznÄ… 1 GW-rok

·     Odpady po przerobie paliwa EJ - przyjÄ™to, że separacja plutonu nie byÅ‚a doskonaÅ‚a i odpady zawierajÄ… jeszcze 0.5% resztkowego plutonu, gdyby go nie byÅ‚o, krzywa aktywnoÅ›ci malaÅ‚aby znacznie szybciej

· WK max i min  - miara toksycznoÅ›ci żużla i popioÅ‚u ze spalania wÄ™gla o maksymalnej lub minimalnej zawartoÅ›ci szkodliwych substancji.

·     Ruda uranowa - miara szkodliwoÅ›ci rudy, potrzebnej do wytworzenia paliwa jÄ…drowego dostarczajÄ…cego 1GW-rok energii elektrycznej:

Wskaźnik zagrożenia radiotoksycznego dla odpadów powstajÄ…cych przy wytworzeniu energii elektrycznej 1 GW-rok, mierzony iloÅ›ciÄ… wody, w jakiej należy rozpuÅ›cić odpady, by ich stężenie zmalaÅ‚o do dopuszczalnego dla wody pitnej .

elek4.jpgW razie peÅ‚nej separacji plutonu, a także oddzielenia rzadkich aktynowców aktywność pozostaÅ‚ych odpadów po przerobie maleje znacznie szybciej i po upÅ‚ywie 300 lat jest już niższa od aktywnoÅ›ci rudy uranowej. Cykl zamkniÄ™ty jest znacznie bardziej korzystny dla Å›rodowiska niż cykl otwarty. Pozwala on znacznie lepiej wykorzystać paliwo jÄ…drowe, redukuje ilość odpadów radioaktywnych oraz umożliwia ograniczenie czasu ich przechowywania do kilkuset lat.

Co ma piwo do atomu?                  

Jak pisaÅ‚em wyżej, w Polsce mamy za sobÄ… pomyÅ›lne przechowywanie odpadów przez póÅ‚ wieku w Różanie. A czy mamy doÅ›wiadczenie z  przechowywania ciaÅ‚ staÅ‚ych - lub   cieczy - przez 300 lat?

Dla zilustrowania odpornoÅ›ci przedmiotów na zniszczenie warto przytoczyć przykÅ‚ad zatopionego w 1628 roku w czasie katastrofy morskiej okrÄ™tu wojennego Vasa, który wydobyto po 333 latach i umieszczono w muzeum morskim w Sztokholmie. Na jego pokÅ‚adzie zachowaÅ‚y siÄ™ dobrze nie tylko armaty i rzeźby drewniane, ale nawet beczki z piwem.  Wprawdzie piwo nie nadawaÅ‚o siÄ™ do picia, ale beczki zachowaÅ‚y swÄ… szczelność! JeÅ›li zwykÅ‚e beczki z piwem mogÅ‚y wytrzymać tyle lat w trudnych warunkach podmorskich, to możemy zaÅ‚ożyć, że pojemniki z najbardziej trwaÅ‚ych materiaÅ‚ów znanych czÅ‚owiekowi w XXI wieku i umieszczone w stabilnych warunkach geologicznych nie ulegnÄ… również uszkodzeniu przez kilkaset lat. Można zatem stwierdzić, że:

·       Energetyka jÄ…drowa bierze peÅ‚nÄ… odpowiedzialność za wytwarzane w cyklu jÄ…drowym odpady radioaktywne. Pod tym wzglÄ™dem może ona być wzorem do naÅ›ladowania dla innych gałęzi przemysÅ‚u.

·       W perspektywie dÅ‚ugoterminowej odpady Å›rednio i niskoaktywne nie sÄ… groźne, a zagrożenie od odpadów wysokoaktywnych maleje z czasem. W przypadku recyklizacji paliwa, co jest naturalnym rozwiÄ…zaniem z punktu widzenia gospodarki odpadami w  XXI w., zagrożenie od odpadów wysokoaktywnych spadnie poniżej zagrożenia od odpadów ze spalania wÄ™gla po upÅ‚ywie 200-350 lat.

·       Åšrodki techniczne, jakie stosujemy przy skÅ‚adowaniu odpadów wysokoaktywnych, pozwalajÄ… odizolować je od otoczenia przez dziesiÄ…tki tysiÄ™cy lat. Dlatego problemy techniczne unieszkodliwiania odpadów wysokoaktywnych można uważać za rozwiÄ…zane.

Natomiast problem uzyskania akceptacji spoÅ‚ecznej jest trudny i do rozwiÄ…zania go trzeba prowadzić cierpliwy i dÅ‚ugotrwaÅ‚y dialog ze spoÅ‚eczeÅ„stwem. PrzykÅ‚ad Szwecji i Finlandii, gdzie uzyskano peÅ‚nÄ… zgodÄ™ miejscowych spoÅ‚ecznoÅ›ci na budowÄ™ skÅ‚adowisk odpadów wysokoaktywnych wskazuje, że jest to problem rozwiÄ…zywalny.

Andrzej Strupczewski

oem software Odsłony: 11831
DMC Firewall is developed by Dean Marshall Consultancy Ltd