banner

 

Przez cały czas swojego istnienia WWF - działając w ponad 150 krajach - ratował ginące gatunki roślin i zwierząt, ochronił wiele miejsc ich występowania, zapobiegał degradacji środowiska, poprawiając w ten sposób poziom życia ludzi.

Polska posiada unikalne oazy przyrodnicze, niespotykane już na zachodzie Europy oraz w innych częściach świata. Puszcza Białowieska, Doliny Odry oraz Wisły, Bagna Biebrzańskie - to tylko niektóre z unikatowych miejsc, na rzecz ochrony których działa WWF w Polsce. W ciągu ostatnich dziesięciu lat fundacji udało się przyczynić do ochrony dużych ssaków w Polsce.

W tym roku mija też inna ważna dla WWF rocznica - 30 lat od powstania Konwencji z Ramsar na rzecz ochrony mokradeł. To, co dla WWF w Polsce będzie zatem najważniejsze w najbliższym czasie to ochrona mokradeł, które zapobiegają powodziom, domaganie się zaprzestania regulacji rzek i górskich potoków oraz zmiana podejścia do obszarów zmeliorowanych.

Obszary wodno-błotne pełnią niezwykle ważną rolę. Zatrzymują i oczyszczają wodę i przeciwdziałają powodziom. Zanikanie mokradeł w rezultacie melioracji doprowadziło do wielu nieodwracalnych zmian w środowisku. Wraz z utratą tych obszarów, w wielu miejscach zniknął naturalny filtr, wchłaniający wszelkie zanieczyszczenia w charakterze bufora, który osłaniał rzeki i inne cieki wodne przed bezpośrednim przenikaniem substancjami wprowadzonymi przez człowieka.

Tylko w ubiegłym wieku powierzchnia takich obszarów zmniejszyła się o połowę. Skutki tych zmian są obserwowane w Bałtyku - wzrost ilości fosforanów i azotanów trafiających do naszego morza, przyczynia się do zakwitów sinic. Związki azotu i fosforu używane przez rolników do nawożenia pól są wypłukiwane wprost do rowów melioracyjnych, rzek, którymi docierają do Morza Bałtyckiego. Dzieje się tak nie tylko ze względu na powszechne stosowanie nawozów, ale również z powodu braku naturalnych stref buforowych, zatrzymujących azot i fosfor, co z kolei jest rezultatem m.in. melioracji, którą przeprowadzono jeszcze w ubiegłym wieku.

Niszczenie obszarów wodno-błotnych wynikało z traktowania ich jako nieużytki. Dziś wiemy, że te „nieużytki" są ostoją wielu rzadkich gatunków roślin i zwierząt i mają wpływ na kondycję środowiska w regionach, w których są położone. Obszary te pełnią obok funkcji przyrodniczych bardzo ważną rolę - zwiększają ochronę przeciwpowodziową zbierając wodę i opóźniając jej odpływ.

Dzięki wsparciu WWF powstał Biebrzański Park Narodowy. Wśród kolejnych działań podejmowanych przez WWF na tym terenie znalazły się m.in. biebrzańskie sianokosy, czyli mistrzostwa w koszeniu łąk. Wielowiekowa tradycja koszenia podmokłych łąk chroniła obszar doliny Biebrzy przed zarastaniem, tworząc dogodne miejsca lęgowe dla wielu rzadkich gatunków ptaków. Porzucenie tych praktyk miało negatywny wpływ na przyrodę. Dlatego WWF postanowił przywrócić ginącą tradycję koszenia, organizując specjalne zawody. Jak pokazał przykład Biebrzy, na ochronie obszarów wodno-błotnych korzystają również ludzie, bo Biebrzański Park Narodowy przyciąga co roku rzesze turystów, którzy pragną obejrzeć dolinę tej niezwykłej rzeki. Może być tam też prowadzona gospodarka rolna, o ile nie ma to negatywnego wpływu na przyrodę.

Przed WWF wciąż jednak wiele do zrobienia w ochronie obszarów wodno-błotnych. Jeżeli chcemy powstrzymać dalszą degradację tych terenów, natychmiast powinno się zaprzestać regulacji rzek i potoków górskich. Jednocześnie należałoby rozpocząć przywracanie stanu naturalnego (renaturyzacja) tych obszarów, tak, aby zwiększyć ich naturalną retencję, co korzystnie wpłynie na ochronę przeciwpowodziową, zwalniać tempo spływu wody w rzekach. Przykładem takich działań może być projekt WWF prowadzony na rzecz rewitalizacji obszarów nadrzecznych nad Odrą, którego celem jest poprawa stanu środowiska w dolinie tej rzeki przez przywrócenie nadrzecznych łęgów. Jednocześnie realizacja tego projektu obniży ryzyko powodzi na terenach zamieszkanych przez ludzi.

Kolejną kwestią wymagającą pilnego rozwiązania są obszary już zmeliorowane, tam gdzie jakość produkcji rolnej jest nieadekwatna do kosztów, które musiałyby zostać poniesione w związku z pracami melioracyjnymi. W tym przypadku powinny być również podjęte działania na rzecz renaturyzacji, co pomoże zwiększyć powierzchnię obszarów wodno-błotnych.

więcej o urodzinach WWF: www.wwf.pl/urodziny