Polska-Niemcy: partnerstwo zastąpiło konfrontację
Autor: RG 2008-03-06
Polski Instytut Spraw Międzynarodowych opublikował ostatnio niezwykle interesującą książkę: „Polska−Niemcy 1945−2007. Od konfrontacji do partnerstwa i współpracy. Studia i dokumenty”.
Redaktorem naukowym tomu jest prof. Witold M. Góralski z Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego, zarazem autor dwóch z ośmiu artykułów dotyczących normalizacji stosunków między Polską a Niemcami. Autorami pozostalych prac sa dyplomaci i naukowcy: prof. prof. Adam Daniel Rotfeld, Władysław Czapliński, Jan Barcz, Anna Wolff-Powęska, Bogdan Koszel, dr Jan Truszczyński. II część tomu zawiera 7 ważnych dokumentów z archiwum MSZ: oświadczenia i przemówienia szefow rządów polskiego i niemieckiego.
Promocja książki (22.01.08.) zgromadziła w Pałacyku MSZ przy ul. Foksal wielu dyplomatów i naukowców zainteresowanych problematyką stosunków polsko-niemieckich w powojennym okresie. Dyrektor PISM dr Sławomir Dębski przypomniał, że tom ten jest kontynuacją czterech wcześniejszych publikacji poświęconych tej tematyce, także pod redakcją naukową profesora Witolda M. Góralskiego. Cykl tych książek ma wielkie znaczenie, gdyż, jak stwierdził wicemin. spraw zagranicznych dr Jan Borkowski, „Na nasze wzajemne stosunki (z Niemcami) kładą się cieniem wydarzenia historyczne, które próbuje się z lepszym lub gorszym skutkiem przezwyciężać, w różny sposób. Rozwiązywanie problemów, po to, żeby kształtować dobrą przyszłość wzajemnych relacji i całej Europy, wymaga wyobraźni historycznej, wymaga wiedzy... Ten ostatni tom odpowiada na pytanie, na jakim etapie są obecnie stosunki polsko-niemieckie”.
Także Władysław Bartoszewski, sekretarz stanu w Kancelarii premiera RP, jego pełnomocnik ds. Dialogu Międzynarodowego, ocenił, że ta wielce aktualna książka przywraca nas do rzeczywistości; trafia w oczekiwania ludzi zajmujących się problematyką polsko-niemiecką w momencie, kiedy potrzebujemy zróżnicowanych refleksji na te tematy. Dla ludzi, którzy dziś będą analizować stosunki polsko-niemieckie na wolnej od uprzedzeń i kompleksów płaszczyźnie, książka dotycząca tej tematyki jest bardzo cennym dokumentem źródłowym. W stosunkach z Niemcami jesteśmy na dobrej drodze, musimy tu rekonstruować to co dobrze, a eliminować to co złe. W. Bartoszewski kończąc swe wystąpienie wyraził nadzieję, że prezentowana książka pobudzi uczestniczących w jej promocji naukowców i dyplomatów do twórczej dyskusji.
Zachęcał do niej także W.M. Góralski, który zwrócił uwagę na fakt, iż z chwilą przyjęcia Polski do UE nastąpiła pewna rewizja niektórych problemów, które wcześniej wydawały się zamknięte. Wspólna przeszłość nadal przeszkadza w rozwijaniu partnerskiej współpracy, trzeba więc takie sprawy, dotyczące np. żądań rekompensat, rozwiązywać praktycznie na gruncie prawa. Najważniejsze, iż po roku 1990 powstały trwałe podstawy dobrych stosunków polsko-niemieckich. Bardzo ważny jest fakt, iż w tych stosunkach nie ma żadnych roszczeń z punktu widzenia prawa polskiego, ani niemieckiego, ani międzynarodowego. Niestety w 2005 r. zaczęto powracać do tych spraw, pomimo iż są one już uregulowane. Perspektywa stosunków polsko-niemieckich opiera się przede wszystkim na dialogu, i temu celowi służy omawiana książka.
Wbrew oczekiwaniom organizatorów, obecnym na sali zabrakło chęci do dyskusji. Jedynie Grzegorz Kostrzewa Zorbas postawił pytanie: Co można zrobić, żeby Polska i Niemcy wraz z innymi krajami podjęły jakąś ważną wspólną inicjatywę, żeby „stworzyć nowy porządek, i iść do przodu”?
Odpowiadając W. Bartoszewski powiedział, że np. w toku jest projekt powołania we Wrocławiu międzynarodowego instytutu technologicznego. Jest też ważne, aby obaj sąsiedzi popierali wzajemnie swoje inicjatywy. Trzeba szukać płaszczyzn współdziałania w różnych dziedzinach technologii, w nauce, inwestycjach, handlu. Bardzo piękne są już doświadczenia współpracy samorządów w rejonach przygranicznych Polski i Niemiec.
Zamykając spotkanie wicemin. spraw zagranicznych dr J. Borkowski podkreślił, że stosunki Polski i Niemiec będą się także rozwijać na szerszej płaszczyźnie międzynarodowej. Świetnym polem jest tu Unia Europejska. Trzeba Unię zwrócić bardziej w stronę Wschodu, to jest zadanie na wiele lat, i Niemcy są tu dla Polski świetnym partnerem