Kościół z nauką?
KoÅ›cióÅ‚ z naukÄ…?
Autor: Tomasz Twardowski 2008-01-17
Publikujemy list, jaki prof. Tomasz Twardowski - prezes Polskiej Federacji Biotechnologii - skierowaÅ‚ do Abp Józefa Å»yciÅ„skiego, po zabraniu przez niego gÅ‚osu w sprawie gmo. Dziwi, że takiej wymiany poglÄ…dów nie inicjuje Å›rodowisko naukowców.
Ekscelencjo, Księże Arcybiskupie!
Z ogromnym uznaniem i szacunkiem zapoznaÅ‚em siÄ™ z krótkÄ… i rzeczowÄ… wypowiedziÄ… KsiÄ™dza Arcybiskupa nt. GMO. W moim głębokim przekonaniu sytuacja jest wÅ‚aÅ›nie taka jak zwięźle ujÄ…Å‚ to KsiÄ…dz Arcybiskup „aby nie bali siÄ™ żywnoÅ›ci modyfikowanej genetycznie. Medycyna nie ma żadnej wiedzy, by żywność zmieniona genetycznie niosÅ‚a jakieÅ› zagrożenia” (PAP, 4.12.2007 r.).
Dziwna jest sytuacja, w której praktycznie nie znajdujemy żadnej „propagandy” i „reklamy” genetycznie zmodyfikowanych produktów (roÅ›lin, pasz, ich przetworów, czy też innych preparatów, jak leków), a obserwujemy intensywnÄ… krytykÄ™ i zgÅ‚aszanie obaw, które nie sÄ… poparte kompleksowymi badaniami. Komisja Europejska prowadziÅ‚a prace nad efektami GMO dla czÅ‚owieka i Å›rodowiska przez wiele lat; Europejski UrzÄ…d BezpieczeÅ„stwa Å»ywnoÅ›ci (EFSA) prowadzi ciÄ…gÅ‚y nadzór, European Joint Research Center nadzoruje sieć laboratoriów kontrolnych GMO. Jednakże pojedyncze, nie zweryfikowane oÅ›wiadczenia w mediach (sÅ‚awetne prace Pusztaia sprzed blisko 10 lat czy też Ermakowej z 2006 r.) zyskujÄ… znacznie wiÄ™kszy rozgÅ‚os i te poglÄ…dy popularyzowane sÄ… przez dystyngowanych naukowców (www.ppr.pl/artykul.php?id=142703).
Wbrew popularnym opiniom tych, którzy okreÅ›lajÄ… siÄ™ jako „odpowiedzialni uczeni” nie ma reproduktywnych, a przez to wiarygodnych informacji o negatywnych efektach inżynierii genetycznej dla czÅ‚owieka lub Å›rodowiska. Natomiast sÄ… liczne dane jednoznacznie wykazujÄ…ce pozytywne efekty, jak przykÅ‚adowo: wyższe zyski rolników, zmniejszenie iloÅ›ci stosowanych herbicydów i pestycydów, a przez to obniżenie skażenia Å›rodowiska; produkcja leków czy też oczyszczanie Å›rodowiska naturalnego – to kwestie nie podlegajÄ…ce nawet krytyce.
Przeciwnicy inżynierii genetycznej i wykorzystania GMO bardzo starannie pomijajÄ… nader istotny problem: ile my, Polacy, ten przysÅ‚owiowy Kowalski, stracimy na rezygnacji z nowoczesnej biotechnologii. Przecież rynek nie uznaje „próżni”. Jeżeli my zrezygnujemy – to inni zajmÄ… nasze miejsce! A zatem ile bÄ™dzie nas kosztować błąd zaniechania i kto bÄ™dzie za to pÅ‚acić?
Odpowiedź na drugie pytanie o płatnika jest prosta: zapłacimy my wszyscy, podatnicy.
Natomiast jaka jest cena rezygnacji z nowoczesnej, innowacyjnej technologii?
Wycena caÅ‚oÅ›ciowa jest niemożliwa. Natomiast sÄ… konkretne przykÅ‚ady. Polska nie jest samowystarczalna żywnoÅ›ciowo. Rocznie importujemy ok. 2 mln ton genetycznie zmodyfikowanej soi i kukurydzy na cele paszowe. Można nabyć surowiec gwarantowanie niezmodyfikowany, ale ok. 30% droższy. Wówczas sÄ… dwie możliwoÅ›ci: produkty powstaÅ‚e na podstawie tych pasz (czyli: jaja, kurczaki, mleko, schabowy, woÅ‚owina) podrożejÄ… o ok. 10-20% lub… te same produkty bÄ™dziemy importować (zamiast produkować), a sprowadzane z zagranicy np. kurczaki bÄ™dÄ…… skarmione paszÄ… genetycznie zmodyfikowanÄ… i jako produkt z importu bÄ™dÄ… droższe. BÄ™dziemy zatem pÅ‚acić wiÄ™cej, stracimy rynek zbytu i miejsca pracy.{mospagebreak}
Inny przykÅ‚ad z krajowego rolnictwa: Omacnica prosowianka nie wystÄ™powaÅ‚a w Polsce przed 2000 r. jednakże już w 2006 r. spowodowaÅ‚a w poÅ‚udniowej Polsce straty rzÄ™du 40%. Zabiegi agrotechniczne nie dajÄ… praktycznie żadnego efektu; co wiÄ™cej kukurydza zniszczona przez omacnicÄ™ jest dodatkowo zanieczyszczona mykotoksynami, które sÄ… groźne dla ssaków, czyli także dla czÅ‚owieka. Genetycznie zmodyfikowana kukurydza MON810 zawierajÄ…ca biaÅ‚ko Bt zapewnia plony bez strat. Aczkolwiek ziarno siewne jest droższe – to rolnik ma zapewniony zysk, a nie stratÄ™. Ta kukurydza GM w niewielkim zakresie jest uprawiana w naszym kraju od 2006 r.
Tak wyglÄ…da ilustracja przykÅ‚adowa kosztów „błędu zaniechania” w konkretnych sytuacjach. Czy sÄ… alternatywne rozwiÄ…zania, jak na przykÅ‚ad czÄ™sto wspominane rolnictwo ekologiczne, czy też żywność „naturalna”. Otóż produkcja ekologiczna jest bardzo kosztowna i maÅ‚o wydajna, a przez to adresowana do zamożnego konsumenta, gotowego za szczególny produkt zapÅ‚acić wysokÄ… cenÄ™. Obecnie rolnictwo ekologiczne w Polsce nie stanowi wiÄ™cej niż 1%. Poza tym należy zwrócić uwagÄ™ na nadzór i kontrolÄ™ jakoÅ›ci produktów okreÅ›lonych jako eko.
Warto i należy bardzo poważnie dyskutować wszelkie potencjalne zagrożenia. Pierwsza kwestia to monopole, globalizacja i zyski. Jest rzeczÄ… ewidentnÄ…, że producent pracuje dla zysku. ObowiÄ…zkiem paÅ„stwa jest kontrola, aby zysk byÅ‚ godziwy i nie zwiÄ…zany z krzywdÄ… ludzi. Obserwujemy globalizacjÄ™ w różnych formach. Także w przypadku biotechnologii. Jednakże, czy z powodu zysku firm my mamy obniżać jakość naszego życia?
Podobnie wyglÄ…da kwestia Å‚adu w przyrodzie oraz zachowania bioróżnorodnoÅ›ci. Å»aden rolnik ani żaden dziaÅ‚kowiec nie toleruje bioróżnorodnoÅ›ci. Każdy producent rolny dąży do monokultury, a zatem aby na polu pszenicy rosÅ‚a tylko i wyłącznie pszenica, a nie maki i chabry. ZrozumiaÅ‚e, że do realizacji tego celu rolnik stosuje chemiÄ™, która (co też oczywiste) zanieczyszcza Å›rodowisko. Dążymy do otrzymania nowych wÅ‚aÅ›ciwoÅ›ci roÅ›lin i zwierzÄ…t, takich które sÄ… nam potrzebne, a które nie wystÄ™powaÅ‚y wczeÅ›niej w przyrodzie. PrzykÅ‚adem może być pszenżyto (czyli krzyżówka dwóch nie krzyżujÄ…cych siÄ™ w Å›rodowisku naturalnym gatunków: pszenicy i żyta), które otrzymano zaledwie 50 lat temu. Albo tzw. czarne tulipany, których wyhodowanie byÅ‚o możliwe dziÄ™ki zastosowaniu… promieniotwórczoÅ›ci.
Pozostaje otwartÄ… niezwykle istotna kwestia, czy mamy „100%” pewnoÅ›ci i bezpieczeÅ„stwa?, czy wiemy jakie bÄ™dÄ… efekty naszych dzisiejszych dziaÅ‚aÅ„ za kilka pokoleÅ„? Otóż uczciwa odpowiedź brzmi: zarówno w tej kwestii jak i w wielu innych nasza dziaÅ‚alność, przeksztaÅ‚canie myÅ›li uczonych w codzienne produkty konsumpcyjne prowadzi do wiÄ™kszej liczby pytaÅ„ niż odpowiedzi. Taki jest postÄ™p nauki i techniki. DziÄ™ki temu wspóÅ‚czeÅ›nie żyjemy tak dÅ‚ugo, a jakość naszego życia jest na tak wysokim poziomie. Natomiast rezygnujÄ…c z innowacji – zatrzymujemy siÄ™ w miejscu i rezygnujemy z poprawy warunków naszego wspólnego bytu.
KonkludujÄ…c: Warto i trzeba przeprowadzić bilans zysków i strat. Zgodnie ze zdrowym rozsÄ…dkiem i zasadÄ… przezornoÅ›ci rozumianÄ… w naszym codziennym życiu. Inżynieria genetyczna w rolnictwie (jak i w medycynie czy też przemyÅ›le), rozwija siÄ™ intensywnie, z sukcesami i zyskami, dla tych, którzy jÄ… stosujÄ…. My również możemy zyskać na rozwoju biotechnologii.
Z wyrazami szacunku - Tomasz Twardowski