W ostatnich dekadach świat zdaje się ześlizgiwać w stronę nieuniknionej kolizji między rozwojem gospodarczym, a globalnymi ograniczeniami. Wraz z rosnącym potencjałem przemysłowym krajów rośnie emisja związków węgla. Obawy występowania szczupłości zasobów wywołują wojny lub przygotowania do wojen, co ma miejsce w przypadku wody czerpanej z rzek, metali wydobywanych w Afryce, ropy z Bliskiego Wschodu, czy nowych terenów roponośnych pod Morzem Południowo-chińskim.
Jako antidotum dla dzisiejszego wszechogarniającego pesymizmu, na rynku księgarskim pojawiły się ostatnio trzy książki z bardzo pozytywnym przesłaniem – Przyszłość jest lepsza niż myślisz:
- Diamandis Peter H., Kotler Steven: Abundance. The future is better than you think;
- Naam Ramez: The infinite resource. The power of ideas on a finite planet;
- Drexler K. Eric: Radical abundance. How a revolution in nanotechnology will change civilization.
Diamandis i Kotler omawiają mechanizm rozwiązywania najistotniejszych problemów ludzkości, wykorzystując cztery pojawiające się siły – technologie rozwijające się wykładniczo, innowatorzy typu „zrób to sam”, technologiczni filantropi oraz rodzący się dodatkowy miliard ludzi.
Autorzy analizują oszałamiający wpływ powyższych sił na proces określania konkretnych celów wymagających zmian, wytyczają strategiczną mapę drogową dla rządów, przemysłu i przedsiębiorców oraz dostarczają wielu powodów do optymizmu.
W książce zamieszczono 81 tabel i wykresów zawierających materiały źródłowe, które stanowią podstawę dla pozytywnych scenariuszy przyszłości.
Z kolei Ramez Naam przedstawia zaskakujące, przekonujące i optymistyczne argumenty w zakresie radzenia sobie z kryzysem niedostatku przy pomocy idei. Jego zdaniem, najwartościowszym zasobem na Ziemi nie jest ropa, złoto, woda lub grunt.
Największy zasób stanowi nasza zdolność powiększania ludzkiej wiedzy i jest ona kluczem do poradzenia sobie z bardzo realnym i potężnym wyzwaniem, jakim jest niekorzystny wpływ człowieka na środowisko. Historia ludzkości pokazuje sposoby radzenia sobie z niedostatkiem i przeciwnościami losu poprzez wykorzystywanie innowacji – jedynego zasobu, który, wraz z jego coraz szerszym stosowaniem, nie zmniejsza się, a powiększa. Obecne stulecie cechuje wyścig między naszą wyniszczającą nadmierną konsumpcją a rosnącym rozumieniem metod pozyskiwania i utylizacji obfitych zasobów naturalnych przy mniejszym oddziaływaniu na planetę.
Eric Drexler pyta: co będzie, jeśli będziemy autentycznie dobrzy w wytwarzaniu rzeczy? Jeśli mielibyśmy umiejętności wytwarzać je czysto, niedrogo i na skalę globalną? Jeśli płyty solarne i super laptopy mogą kosztować nie więcej niż wytworzenie tektury i folii aluminiowej? Ultra wydajne pojazdy, oświetlenie oraz cała infrastruktura cywilizacji przemysłowej może być wykonana, dostarczona i stosowana przy niskich kosztach i zerowej emisji związków węgla. Wyniki te będą mogły wstrząsnąć samymi podstawami naszej gospodarki zapewniając zaistnienie nowej ery radykalnego dostatku. Zdaniem Drexlera, wszystkie powyższe uwagi sprowadzają się do nanotechnologii, w ramach której niedostatek wynikający z nieuwagi przekształcony zostanie w dostatek dzięki projektowaniu.
Główne przesłania wszystkich trzech książek są optymistyczne, zaś autorzy nie pominęli również omówienia pojawiających się zagrożeń, których unikanie będzie decydowało o dalszym sukcesie ludzkości.
Wydana w roku 2011 przez Wydawnictwo Politechniki Śląskiej w języku polskim książka autorstwa Pawła Szewczyka - Nanotechnologie. Aspekty techniczne, środowiskowe i społeczne* zawiera podstawowe informacje dotyczące tych nowych technologii, z którymi wiązana jest wielka nadzieja na dostatnią przyszłość.
Paweł Szewczyk
-
Diamandis Peter H., Kotler Steven: Abundance. The future is better than you think; Free Press, New York, London,… 2012 (ISBN 978-1-4516-1421-3), s.386
-
Naam Ramez: The infinite resource. The power of ideas on a finite planet; University Press of New England, Hanover and London 2013 (ISBN 978-1-61168-255-7)
-
Drexler K. Eric: Radical abundance. How a revolution in nanotechnology will change civilization; Public Affairs, New York 2013 (ISBN 978-1-61039-113-9)
* Zamieściliśmy recenzję tej książki w numerze 8-9/12 - Wszystko o nanotechnologiach