Robotnicy opuszczają miejsca pracy

Punktem wyjścia dla wystawy przygotowanej przez Joannę Sokołowską są współczesne przemiany pracy i produkcji, które badacze określają mianem postfordyzmu i łączą z globalnym rozwojem społeczeństwa informacyjnego, sektora usług i ekonomii opartej na wiedzy. Taki model gospodarki rozszerza tradycyjne granice produktywności o zróżnicowane spektrum procesów: społecznych, komunikacyjnych, intelektualnych i emocjonalnych. Prowadzi to do zaangażowania podmiotowości pracownika i konsumenta w procesy produkcji i reprodukcji kapitału, które odbywają się na różne sposoby, wymykające się sztywnym kategoriom i hierarchiom

 Praca staje się w tym ujęciu biopolityką, a więc zarządzaniem życiem, tworzeniem jego nowych form. Przemianie ulegają pojęcia kapitału i wartości dodatkowej. Zysk można bowiem produkować, przetwarzając informacje, obrazy, inicjując społeczne interakcje. Do tego wiele produktów czy usług musi być dziś sprzedane (według badań marketingowych) zanim powstanie, a konsumpcja nie zużywa ich całkowicie, tylko uruchamia nowe symboliczne i emocjonalne czynniki (np. poczucie przynależności do określonej grupy). Tym samym coraz trudniej zlokalizować jest miejsce pracy i handlowej wymiany. Wymóg ciągłej wydajności, samokształcenia, dostosowania do zmieniających się warunków - nazywany dziś pracą nad sobą - sprawia, że opuszczając stanowisko pracy, często wcale nie przestajemy wytwarzać kapitału. Produktywność wkracza w obszary, od których kiedyś była oddzielana: czasu wolnego, rozrywki, doznań estetycznych, społecznego zaangażowania, politycznej akcji czy zajęć domowych.
Na wystawie sproblematyzowane zostaną trzy główne i przenikające się wątki: przemysł, poszerzony i hybrydalny charakter współczesnej produktywności oraz praca i ekonomia artysty. Dzieła dotyczące przemysłu lub jego pozostałości postawią pytania o związane z fabryką procesy produkcji - również włączając w nie niematerialne przepływy znaczeń. Artyści umieszczający pracę w rozległym polu aktywności życiowych i społecznych, skoncentrują się m.in. na jej nieuchwytności, elastyczności i zmiennym statusie, pozwalającym np. balansować pracownikowi na granicy pomiędzy samorealizacją a (samo-)eksploatacją. I wreszcie: na ile praktyki artystyczne - polegające przecież na przetwarzaniu znaczeń i obrazów - związane są z aktualnymi przemianami kapitalizmu? {mospagebreak}
Jakie ekonomie projektują artyści, gdzie leży potencjał zerwania z dominującymi modelami produkcji?

Wprowadzeniem do wystawy jest cykl wykładów przygotowany we współpracy z Klubem Krytyki Politycznej w Łodzi.

Projekt „Robotnicy opuszczają miejsca pracy" stanowi rozwinięcie problemów zasygnalizowanych na wystawie „Arbeiter verlassen die Arbeitsstätte" w Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku w 2009 r.

Artyści:Joseph Beuys, Rafał Bujnowski, Roman Dziadkiewicz, Miklós Erhardt, Harun Farocki, Aleksandar Battista Ilić (we współpracy z Ivaną Keser i Tomislavem Gotovac) Kristina Inčiūraitė, Piotr Jaros, Ali Kazma, Jean-Luc Moulène, Frédéric Moser & Philippe Schwinger, Peter Piller, Martha Rosler, Mika Rottenberg, Janek Simon, Škart, Mladen Stilinović, Mona Vătămanu & Florin Tudor, Ingo Vetter, Artur Żmijewski, Haegue Yang.