Nauka i sztuka (el)

Autor: Anna Leszkowska

Opublikowano: 28 październik 2018

Odsłon: 1192

Do 17.03.19 w Muzeum Narodowym w Warszawie można oglądać wystawę na cześć 100-lecia odzyskania Niepodległości zatytułowaną „Krzycząc: Polska! Niepodległa 1918”.

Jej głównym założeniem jest skonfrontowanie przedstawień wydarzeń historycznych i politycznych – z przemianami polskiej sztuki na progu Niepodległości. Tytuł wystawy nawiązuje do wiersza Juliusza Słowackiego "Szli krzycząc: Polska! Polska!

W zbiorowej pamięci Polaków obraz dramatycznych wydarzeń, w wyniku których Polska odzyskała niepodległość, jest niewyraźny, zatarty, w najlepszym razie zbudowany z wyobrażeń powstałych w kręgu sztuki legionowej, wokół postaci „ojców niepodległości” – Józefa Piłsudskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Romana Dmowskiego – oraz ze starych fotografii i kronik filmowych. Naszą intencją jest przybliżenie obrazu tego chaotycznego, nieoczywistego i bolesnego okresu poprzez powstałe w tamtym czasie (i nieco później) dzieła sztuki.

Widzom zaprezentowana jest sztuka na ziemiach polskich tuż przed odzyskaniem niepodległości – poprzez dzieła Jacka Malczewskiego, Zofii Stryjeńskiej, Tadeusza Makowskiego, Witolda Wojtkiewicza i dziesiątków innych artystów zamieszkałych na ziemiach polskich i poza nimi. Ukazana została walka o niepodległość Polski, jej główni aktorzy, uwiecznieni na obrazach i w portretach Wojciecha Kossaka, Stanisława Fabijańskiego, Władysława Wankie, Leopolda Gottlieba, Leona Wyczółkowskiego – a także udział polskich artystów w działaniach wojennych i oddany przez nich obraz wojny i walki o niepodległość.

Osobna część wystawy poświęcona jest wojnie polsko-bolszewickiej i jej obrazowi w sztuce i grafice propagandowej. Silnie zarysowane na wystawie są wątki legionowe, postać J. Piłsudskiego, a także motywy batalistyczne – na zamknięcie zaś powstanie Sejmu w 1919 roku. Przedstawionym kilkuset obrazom, rzeźbom, grafikom sekundują wybrane fotografie i prezentacje multimedialne.

Wątkom niepodległościowym i patriotycznym towarzyszy prezentacja nowych, dynamicznie rozwijających się tendencji artystycznych, które również będą w przyszłości kształtowały nowoczesne oblicze odrodzonej Rzeczypospolitej.
Na wystawie znajdują się też prace artystów współczesnych, stanowiące rodzaj interwencji w zespoły dzieł dawniejszych – fragmenty "Wesela" Andrzeja Wajdy, rejestracja spektaklu Tadeusza Kantora "Wielopole, Wielopole" oraz realizacje Piotra Uklańskiego i Przemysława Trusta Truścińskiego.
Piotr Rypson, kurator wystawy

Więcej - http://www.mnw.art.pl/wystawy/krzyczac-polska-niepodlegla-1918,206.html

Autor: Piotr Jaworski, Lidia Kotkowska

Opublikowano: 28 październik 2014

Odsłon: 2517

W Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi do 3.01.2016 można oglądać wystawę historii Dywilanu pt. „Persy z Łodzi”.

Wystawa przypomina jeden  z najbardziej znanych łódzkich zakładów przemysłowych, którego wyroby, szczególnie w latach 70. i 80. XX w., stanowiły trudno dostępny przedmiot pożądania wielu Polaków. 

Początki Dywilanu  sięgają 1891 r., kiedy to, przy obecnej ul. Dowborczyków 17/19, Juliusz Fial i Wilhelm Lücker założyli niewielką fabryczkę tkanin pluszowych. Wkrótce do spółki przystąpił Ferdynand Finster, który w 1896 r. przejął interes. Po jego śmierci w 1900 r., właścicielem został jego brat – Teodor.

Dzięki przeprowadzonym inwestycjom Łódzka Manufaktura Pluszowa Teodor Finster wyrosła na największy w swojej branży zakład, zatrudniający w 1913 r. 190 pracowników, produkujący plusze konfekcyjne i dekoracyjne, pokrycia meblowe oraz pluszowe serwety i kapy, z czego ok. 70% wyrobów zbywano w Rosji.
W dwudziestoleciu międzywojennym Teodor Finster poszerzył asortyment produkcji o dywany i chodniki welurowe, a rozbudowane zakłady w końcu lat 30. zatrudniały blisko 600 osób.

Po II wojnie światowej firma została przejęta przez państwo i przemianowana na Państwowe Zakłady Przemysłu Jedwabniczo-Galanteryjnego Nr 1, a w 1949 r. otrzymała nową nazwę – Fabryka Pluszu i Dywanów im. Tadka Ajzena.

W latach 1972 – 1974, w dzielnicy Dąbrowa Przemysłowa, wybudowano nawy zakład produkcyjny,  który otrzymał zmienioną nazwę: Fabryka Dywanów „Dywilan”. Spłacał on koszty budowy poprzez eksport wyrobów, stając się największym eksporterem w przemyśle jedwabniczo-dekoracyjnym. Głównymi odbiorcami dywanów i wykładzin były: Francja, Belgia, USA, Kanada. Japonia, oraz kraje Bliskiego Wschodu.

Kryzys lat 80., wojna Iraku z Iranem, a następnie koszty transformacji ustrojowej z początku lat 90. oraz wybuch I wojny w Zatoce Perskiej, pozbawiły „Dywilan” rynków zbytu w tym regionie. Zakład został zmuszony do zmniejszenia produkcji i zaczął przynosić straty, wobec czego, w 1996 r., powołano zarząd komisaryczny. Nie udało się jednak poprawić sytuacji finansowej i ostatecznie 17 czerwca 1999 r. ogłoszono upadłość firmy. 

Tradycje dawnego „Dywilanu” kontynuuje spółka „Dywilan” S.A., która kupiła część fabryki razem ze znakiem towarowym i prawem do korzystania z dorobku wzorniczego. Obecnie firma wdraża innowacyjną produkcję sztucznej trawy metodą dywanową.
 Piotr Jaworski

Na wystawie pokazane są m.in.: widoki i plany architektury fabrycznej, fotografie pracowników, akcje, księgi pamiątkowe i sztandary zakładowe. Obok nich eksponowana jest dokumentacja projektowa – karty przedstawiające wzory dywanów z lat 30. XX w. oraz projekty dywanów i chodników z lat 50.-90, wykonane przez znanych artystów, m.in.: Bolesława Tomaszkiewicza, Barbarę i Henryka Kubików, Halinę Ładanowską,  Zygmunta Sutego, Zofię Somoggy i Annę Hanzl.

Prezentowany jest także szeroki asortyment tkanin, począwszy od niezwykle popularnych i wysoko cenionych serwet i kap pluszowych z pocz. XX w. po plusze konfekcyjne, meblowe i dekoracyjne z lat 50. i 60.

Ekspozycję wzbogacają dywany, m.in. cieszące się ogromną popularnością „Polowanie” oraz dywan „Królewski”.
Prezentowana jest również sztuczna trawa – oryginalny wyrób dywilanowski,  wprowadzony na rynek w 2010 roku.

Wystawa wzbogacona jest wirtualnym pokazem wzornictwa dywanów od lat 60. do czasów współczesnych oraz filmem przedstawiającym różne techniki powstawania dywanów.

Lidia Kotkowska

Autor: al

Opublikowano: 28 lipiec 2013

Odsłon: 2625

>

>

>Śnieżka ze scenariuszem i w reżyserii Pabla Bergera to wyjątkowy film. Przede wszystkim – niemy i czarno-biały, zakwalifikowany do gatunku dramatu i fantasy, choć wykorzystano do stworzenia jego fabuły słynną baśń braci Grimm o królewnie Śnieżce i okraszono ją rytmami flamenco.

Fabułę prawie każdy zna: dziewczynka o imieniu Carmen (Macarena García) przychodzi na świat, kiedy jej matka umiera. Jej ojciec, niegdyś sławny torreador, zaniedbuje córkę, ulegając złemu wpływowi nowej żony. Macocha (Maribel Verdú) nienawidzi dziecka i pewnego dnia postanawia je zabić. Dziewczynka zostaje jednak uratowana przez młodzieńca z kompanii karłów-cyrkowców, którzy przyjmują ją do swojej grupy i nazywają „Śnieżką”. Carmen idzie w ślady ojca i - z pomocą nowych przyjaciół – staje się mistrzynią corridy. Dowiaduje się o tym macocha i ponownie zamierza ją zabić. Prawie się to jej udaje...

Finał filmu jest zaskakujący, metaforyczny i wieloznaczny. Zawiera się w nim cały smak tego dzieła, którego fabuła oparta jest na jednoznacznych moralnych postawach dobra i zła. Stąd też forma filmu – nie tylko niemego (czyny, postępki mówią same za siebie, nie potrzeba tu słów), ale i czarno-białego nabiera nowej wymowy.

Film, będący produkcją belgijsko-francusko-hiszpańską, uważany za hołd dla kina niemego i porównywany do wcześniejszego „Artysty”, zdobył już 32 nagrody, w tym 10 statuetek Goya (m.in. za najlepszy film i najlepszy scenariusz) oraz specjalną nagrodę jury na festiwalu filmowym w San Sebastian. Jest oficjalnym hiszpańskim kandydatem do Oscara.(al)

Autor: ANNA LESZKOWSKA

Opublikowano: 27 lipiec 2013

Odsłon: 2942

Ponad 500 plakatów mistrzów i początkujących twórców będzie można oglądać podczas 16. Salonu Plakatu Polskiego, który w Muzeum Plakatu w Wilanowie potrwa do 31 sierpnia 2013 r.

Tegoroczna wystawa towarzyszy obchodom 45-lecia Muzeum Plakatu w Wilanowie i jest wiodącą imprezą roku jubileuszowego Muzeum.

Salon Plakatu Polskiego to wystawa o ponad 30-letniej tradycji, jedna z najbardziej nieprzewidywalnych i demokratycznych prezentacji współczesnej sztuki graficznej. To wyjątkowe wydarzenie artystyczne pozwala poznać najnowsze trendy w grafice użytkowej, prześledzić wyrażone w plakacie życie naszego kraju, a także zaobserwować narodziny nowych gwiazd tej sztuki. W tym roku 16. Salon Plakatu Polskiego to święto podwójne. Wystawa jest wiodącą imprezą jubileuszową Muzeum Plakatu w Wilanowie, które w 2013 roku obchodzi 45. rocznicę istnienia.

Podczas 16. Salonu Plakatu Polskiego można podziwiać twórczość mistrzów gatunku, uznanych polskich artystów, a także prace młodych plakacistów i debiutantów. To swoiste połączenie klasyki i nowoczesności, doświadczenia i świeżości sprawia, że ekspozycja ma charakter eklektyczny, łączy w sobie wiele nurtów, inspirując do dalszej twórczości i poszukiwań.

„Otwarta forma wystawy, w ramach której każdy mógł zgłosić swoją pracę, czyni ją na wskroś demokratyczną i sprzyja udanym debiutom” − mówi Rafał Nowakowski, komisarz wystawy. „Oglądać możemy wszystkie, spełniające założenia regulaminu dzieła, niepoddawane ocenie jury ani żadnej selekcji. To obiektywny przegląd polskiej sztuki plakatu. Przepojone barwami, awangardowymi pomysłami prace są plastyczną interpretacją najważniejszych wydarzeń kulturalnych, politycznych i społecznych ostatnich dwóch lat”.

Muzeum Plakatu w Wilanowie, będące oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie jest pierwszym na świecie muzeum poświęconym sztuce plakatu. Oprócz organizacji wystaw, prowadzi także działalność wydawniczą. Obecnie placówka może pochwalić się kolekcją plakatu artystycznego liczącą 57 000 tytułów, z czego 33 000 obiektów to zbiór plakatów polskich. Muzeum Plakatu w Wilanowie jest oddziałem Muzeum Narodowego w Warszawie.

>