banner

 
Na wystawie znalazły się zarówno modele i prototypy, jak i ich realizacje przemysłowe. Wszystkie te przedmioty pochodzą ze zbiorów Ośrodka Wzornictwa Nowoczesnego MNW. Ekspozycję wzbogacają plakaty z kolekcji Muzeum Plakatu w Wilanowie.


Celem wystawy jest ukazanie polskiego designu lat 1955-1968 i jego specyficznego stylu, nazywanego często stylem form organicznych.
Estetyka ta wywodziła się od Alvara Aalto, Eero Saarinena oraz Charlesa i Ray Eamesów. Po odejściu od doktryny realizmu socjalistycznego najbardziej pożądaną cechą dzieła sztuki i najważniejszym pojęciem stała się nowoczesność. We wzornictwie pojawiły się wówczas formy o miękkich, asymetrycznych konturach przypominające świat oglądany pod mikroskopem.
Kolejnym ważnym odniesieniem dla designerów była sztuka abstrakcyjna, która znalazła swoje odzwierciedlenie w dekoracjach ceramiki, deseniach tkanin, architekturze wnętrz. W tym czasie rozpoczął się też proces kształtowania zawodu projektanta i definiowania wzornictwa jako odrębnej dziedziny plastyki.


Na wystawie zaprezentowano ok. 180 przedmiotów, m.in. meble, tkaniny, ceramika, szkło i plakaty. Abstrakcyjne desenie geometryczne i niegeometryczne zobaczymy na tkaninach drukowanych, a także w unikatowej ceramice z tzw. szkoły sopockiej i wrocławskiej, której niejednolite szkliwa naciekowe przywodzą na myśl grubo kładzione farby na obrazach.


krzeslo.jpgJedną z istotnych tendencji epoki była fascynacja nowymi tworzywami. Dzięki rozwijającej się technologii, która dawała projektantom nieosiągalne wcześniej możliwości kształtowania przedmiotu, można było tworzyć meble o wyrafinowanej formie z nowoczesnych mas plastycznych. W Polsce syntetyki były bardzo trudno dostępne, ale jednak kilku projektantom, m.in. Romanowi Modzelewskiemu czy Czesławowi Knothemu udało się, wbrew wszelkim przeciwnościom, stworzyć pod koniec lat 50. fotele i krzesła z tych materiałów. Najczęściej stosowanym substytutem materiałów syntetycznych była sklejka, która prowokowała do tworzenia różnego rodzaju form łupinowych, charakterystycznych dla stylistyki organicznej, dawała ogromne pole do eksperymentowania z konstrukcją mebla, a także pozwalała na tworzenie sprzętów niewielkich, lekkich, dostosowanych do bardzo ograniczonych przestrzeni ówczesnych mieszkań. W II połowie lat 50. powstało wiele takich krzeseł; kilka z nich, autorstwa m.in. Teresy Kruszewskiej, Marii Chomentowskiej czy Jana Kurzątkowskiego znalazło się na wystawie.
Ważną częścią ekspozycji są meble eksperymentalne - rzeźbiarskie konstrukcje tworzone z wykorzystaniem wikliny, siatki metalowej, stelaży z prętów wypełnionych sznurkiem, linką nylonową.
Nie brakuje - nowatorskich jak na owe czasy, często niezwykle udanych - projektów urządzeń technicznych, takich jak aparat fotograficzny czy telefoniczny.


Na wystawie pokazane są także dwa fragmenty wnętrz. Pierwsze zaprojektowane zostało w I połowie lat 60. XX wieku przez Mariana Sigmunda; jest to umeblowany pokój mieszkalny, uzupełniony o tkaniny i ceramikę. Wnętrze przetrwało do naszych czasów bez żadnym zmian, co stwarza wyjątkową możliwość odtworzenia autentycznego wystroju. Drugie urządzone jest modnymi sprzętami z końca lat 50., takimi jak np. meble i lampy z metalu i tworzyw sztucznych.


Ekspozycję wzbogacają liczne materiały dokumentacyjne - fotosy i fragmenty z ówczesnych filmów, plakaty i okładki czasopism, powiększenia fotografii archiwalnych, przedstawiających przedmioty, wystawy, wnętrza mieszkalne i użyteczności publicznej. Ważnym elementem wystawy jest czasopismo „Projekt" pokazujące najpełniej zainteresowania, osiągnięcia i tendencje epoki.


Prezentowane na wystawie prace powstały w różnych ośrodkach, takich jak: Instytut Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie, Zakłady Artystyczno-Badawcze Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Spółdzielnia Artystów „Ład", PWSSP we Wrocławiu, PWSSP w Sopocie, zakłady przemysłowe (fabryki ceramiki we Włocławku, Ćmielowie, Pruszkowie, fabryka mebli w Jasienicy).

Wystawie towarzyszy cykl czwartkowych spotkań i warsztatów z projektantami oraz sobotnie projekcje filmowe, wprowadzające w klimat epoki lat 50. i 60. XX wieku, a także

polsko-angielska ilustrowana publikacja.

Wystawa została zorganizowana we współpracy z Young Creative Poland, która jest inicjatywą Miśki Miller-Lovegrove i Anny Pietrzyk-Simone mającą na celu promocję polskiego designu.

Szczegółowy program imprez towarzyszących wystawie (spotkania i warsztaty z projektantami, projekcje filmowe, spotkania muzyczne) - http://www.mnw.art.pl/

Fot.  Maria Chomentowska, krzesło ze sklejki „Płucka", 1956