banner

Do 29.03.15 w Centrum Sztuki Współczesnej w Zamku Ujazdowskim w Warszawie  można oglądać instalację Teresy Murak pt. „Materia”. 

 

murakNajnowsza instalacja Teresy Murak "Materia" zrealizowana przy południowej fasadzie Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski powstawała równolegle z procesem wydobywania setek ton pokładów geologicznych spod dna Wisły przy budowie drugiej linii warszawskiego metra. "Materia" z głębi dna uformowana została przez artystkę w abstrakcyjną formę podporządkowaną osi wschód – zachód, pozytyw odpowiadający negatywowi wydrążonego tunelu. Ujawnia skrywane głęboko naturalne warstwy miasta, jego nieoczekiwanie odsłonięte miękkie, organiczne podłoże – niewidzialny fundament rzeki.
 

"Materia"  łączy się z wcześniejszymi realizacjami Teresy Murak.
W 1974 w szwedzkiej miejscowości Ubbeboda przez trzydzieści dni wykonywała  „Rzeźbę dla Ziemi", mającą formę zagłębienia na planie koła oraz usypanej obok górki zawierającej ziemię wybraną z zagłębienia, odpowiadającego skalą wzrostowi artystki.

"Materia" wpisuje się także w cykl realizacji warszawskich, odnoszących się do najbliższego sąsiedztwa Murak. Wciąż czeka na realizację zielona kładka nad ruchliwą warszawską Aleją "Solidarności", miękko łącząca dwie dzielnice i dwie sfery pamięci historycznej – Mirów i Muranów ("Most – Rzeźba spotkań", 2004-2005).
W „szczelinach rzeczywistości" miejskiego utylitarnego porządku powstawały barwne, liniowe kwietne zasiewy ("Dzieła lęgną się w szczelinach istnienia. Lniany strumień" i "Malwy idą do domu", 2004, "Szałwia. Ikona ziemi", 2004) – działania prekursorskie względem coraz popularniejszego nieformalnego i oddolnego miejskiego ogrodnictwa.

Najbliższy życiowy obszar w pobliżu pracowni i mieszkania przy ulicy Orlej jest także polem działań, czy też walki o działanie (wedle Murak, "Pole sztuki jest polem walki") dotyczące lokalnej społeczności mieszkańców i sąsiadów, gdzie rozgrywały się "Partytury na czas i miejsce" (2004) oraz powstał, jak określa to artystka, "kipiący kwadrat kwitnących zasiewów" (od 2006).

„Materia”  powiązana jest także z performatywnymi działaniami z rzecznym szlamem, przenoszonym do przestrzeni galerii. Linearna forma rzeźby nawiązuje do ważnego dla artystki motywu osi i traktów. Oś północ – południe wyznacza symboliczną duchową przeciwwagę dla politycznej osi Wschód – Zachód; ważną figurą jest także most jako organiczne połączenie, droga, wektor życia.


Teresa Murak
 (ur. 1949) – należy do najważniejszych polskich artystek i prekursorek performance’u, sztuki ziemi i sztuki feministycznej. Pracuje z krajobrazem, wykorzystując naturalne materiały: kiełkujące ziarna tworzące własną organiczną architekturę, rosnący zaczyn chlebowy, glinę, rzeczny szlam.
Kluczowe jest dla niej miejsce, ciało, czas, energia cyklu życia, prowadzące od wymiaru zmysłowego do porządku duchowego i religijnego. Osobista, cielesna skala rozwija się poprzez budowanie relacji z innymi, organiczny wzrost wspólnoty „w otwarciu na wszelką wzajemność".
Artystka studiowała historię sztuki na KUL a następnie na Wydziale Malarstwa ASP w Warszawie. Prace artystki realizowane były w wielu miejscach w formie jednorazowych i długotrwałych działań, stając się elementem krajobrazu w dużej skali, m.in. "Rzeźba dla Ziemi", Hoffmann Collection, Berlin (1996), "Słońce wschodzi z Ziemi", Centrum Rzeźby Orońsko (1994).
Indywidualne wystawy Murak były prezentowane m.in. w Instytucie Polskim w Düsseldorfie (2013), CSW Zamek Ujazdowski (1998), Galerii Bielskiej BWA (1998), Zachęcie - Narodowej Galerii Sztuki (1992). Jest laureatką nagrody im. Katarzyny Kobro (2005). 
 

Więcej http://csw.art.pl/index.php?action=aktualnosci&s2=1&id=1077&lang=