Dürer, Memling, Tycjan, Tintoretto, Veronese. Dzieła tych wspaniałych i cieszących się popularnością wśród publiczności artystów można oglądać w Krakowie do 27 września 2015 roku za sprawą wystawy Ottomania. Osmański Orient w sztuce renesansu. Przygotowało ją Muzeum Narodowe w Krakowie we współpracy z Palais des Beaux-Arts (BOZAR) w Brukseli.
„Wartością „Ottomanii” jest nie tylko prezentacja wspaniałych dzieł, lecz także problem, który porusza zarówno sama wystawa, jak i międzynarodowy projekt badawczy, w który się wpisuje. To wpływ Imperium Osmańskiego na kulturę i sztukę europejską XVI wieku, zaprzeczający dotychczasowemu postrzeganiu stosunków polsko-tureckich wyłącznie przez pryzmat XVII-wiecznych wojen” – mówi dyr. Muzeum Narodowego w Krakowie, Zofia Gołubiew.
Ekspozycja jest częścią dużego międzynarodowego projektu „Ottomans & Europeans: Reflecting on five centuries of cultural relations”. Biorą w nim udział ważne europejskie i tureckie instytucje kultury. Oprócz wspomnianego BOZAR w Brukseli, są to m.in. Istanbul Foundation for Culture and Arts (Istambuł) czy Witte de With, Center for Contemporary Art (Rotterdam). Podobna do krakowskiej wystawa pod tytułem „The Sultan's World. The Ottoman Orient in Renaissance Art” (Świat sułtanów. Orient osmański w sztuce renesansu), współorganizowana przez MNK, pokazana została w Brukseli na początku bieżącego roku.
Dzięki wystawie polska publiczność po raz pierwszy będzie mogła obejrzeć niektóre z prac wybitnych twórców renesansowych, znajdujące się na co dzień w najważniejszych kolekcjach europejskich. Obok malarstwa i grafiki licznie zaprezentowane jest także rzemiosło artystyczne.
Renesans, kojarzony z rozkwitem nauki i sztuki Zachodu, to także okres rozwoju Imperium Osmańskiego. W Europie, mimo strachu przed kolejnymi posunięciami zaborczej i wciąż rosnącej w siłę dynastii Osmanów, rozkwitała fascynacja Turcją i jej kulturą. Wystawa ma na celu pokazanie rozmaitych wizerunków Turcji osmańskiej i Turków w sztuce Włoch, Niemiec, Niderlandów, Polski i Węgier. Kraje te w szczególny sposób wchodziły w relacje z potęgą muzułmańską, nie tylko poprzez toczenie wojen, ale przede wszystkim dzięki niezliczonym kontaktom handlowym oraz wyprawom do Konstantynopola podejmowanym przez dyplomatów, podróżników i wreszcie wybitnych artystów.
Kraków jako siedziba królów polskich i centrum życia kulturalnego dawnej Rzeczypospolitej pełnił ważną rolę w wymianie wpływów między Turcją a Europą. Rola ta została uwypuklona na wystawie i w katalogu prezentacją bezcennych poloniców, takich jak np. wspaniała zbroja Stefana Batorego
ze zbiorów Kunsthistorisches Museum w Wiedniu czy też piękna kapa liturgiczna wykonana z tkaniny tureckiej, ufundowana przez przybyłego z Włoch nuncjusza papieskiego Francesco Simonettę.
„Ottomania to wystawa składająca się z siedmiu rozdziałów, które opowiadają o konfrontacji dwóch przeżywających rozkwit światów: muzułmańskiego Wschodu i chrześcijańskiej Europy – mówi kurator Michał Dziewulski. - Poszczególne części wystawy, np. „Zmieniający się świat”, „Na Wschód! Pielgrzymi, dyplomaci i kupcy”, „Czar orientu”, przez pryzmat dzieł mistrzów renesansu ukazują unikatowy moment w historii zetknięcia się tych dwóch kultur.
Wychodzimy od tematyki wojen i nieufności wobec innej kultury. Dzięki zgromadzonym na wystawie dziełom możemy dowiedzieć się np., jak kreowano w XVI-wiecznej Europie wizerunek Turka, postaci wówczas egzotycznej, ale i groźnej, w której upatrywano zwiastuna Apokalipsy i końca świata.
Zgromadzone dzieła pozwalają zobaczyć ówczesny Konstantynopol oczami renesansowego dyplomaty, pielgrzyma i kupca, a wreszcie samych artystów, w tym słynnego Gentile Belliniego. To oni przywieźli do Europy odmienną wizję Orientu, pełnego egzotyki i czaru, który znalazł stałe miejsce w europejskiej i polskiej kulturze, sztuce i rzemiośle”.
Jednym z najważniejszych eksponatów na wystawie „Ottomania” jest malarski portret Mehmeda II (sułtana, który zasłynął zdobyciem Konstantynopola, stolicy cesarstwa bizantyjskiego) pędzla osobistego malarza dożów weneckich – Gentile Belliniego. To arcydzieło ze zbiorów National Gallery w Londynie stanowi serce wystawy, wokół którego toczy się opowieść z jej pozostałych wątków.
Wystawa „Ottomania” to także rzemiosło, numizmaty, unikatowe mapy i rękopisy oraz tkaniny. Wśród tych ostatnich warto zwrócić uwagę na olbrzymią (5,5 na 3,5m) tapiserię przedstawiającą bitwę o Tunis, wykonaną dla cesarza Karola V w słynnym brukselskim zakładzie Pannemaekera. (MB)
Więcej o wystawie - http://ottomania.mnk.pl/wystawa.html