Kolekcja Litawińskich w Kazimierzu Dolnym

Tadeusz Litawiński (1902-1986), inżynier budownictwa, kolekcjoner i znawca sztuki, urodził się w Krakowie-Podgórzu. Studia odbył w rodzinnym mieście na Wydziale Architektury przy Akademii Sztuk Pięknych.
W czasach studenckich zaczął rozwijać swoją pasję zbieracką i wówczas też zakupił pierwsze obrazy w krakowskich antykwariatach. Prawdziwy rozkwit kolekcji nastąpił jednak po roku 1928, kiedy to Litawiński zamieszkał na stałe w Zakopanem.
 

Budowanie kolekcji, w której znalazły się przede wszystkim obrazy artystów polskich z przełomu XIX i XX wieku, ale także dzieła mistrzów włoskich, francuskich i flamandzkich, przerwał wybuch drugiej wojny światowej. Większość dzieł sztuki zarekwirowało gestapo, reszta uległa dewastacji.

Litawiński rozpoczął odbudowywanie zbiorów po powrocie do Zakopanego po wojennej zawierusze. Tym razem obok obrazów malarzy polskich zaczął gromadzić również cenne przykłady wyrobów rzemiosła artystycznego, w tym ceramiki, sreber, brązów i szkła.
Apogeum rozwoju kolekcji przypadło na lata 1960-1973, kiedy to Litawiński dokonywał największej ilości zakupów. Ostatecznie zakopiańska kolekcja przybrała wszechstronny, wielodziałowy charakter, a jej wyraźnym rysem było zamiłowanie właściciela do dzieł o tematyce podhalańskiej.

Pretekstem do zaprezentowania ciągle mało znanej, a niezwykle cennej kolekcji Olgi i Tadeusza Litawińskich, jest przypadająca w tym roku 30. rocznica przekazania jej do KUL. Kolekcjonerzy postanowili podarować swój dorobek Uniwersytetowi, „aby to piękno, które stanowiło sens ich życia, które tak bardzo kochali, służyło innym, a przede wszystkim adeptom i miłośnikom sztuki jako materiał pomocniczy w studiach na KUL”.
W zbiorach Uniwersytetu znalazło się około 70% obiektów z zakopiańskiej kolekcji. Pozostałe uległy rozproszeniu jeszcze za życia kolekcjonerów.

Założeniem wystawy jest możliwie pełna rekonstrukcja historycznej kolekcji w oparciu o zbiory muzealne KUL, zasoby polskich muzeów oraz kolekcjonerów prywatnych. Na wystawie zgromadzono obrazy tak wybitnych malarzy jak: Olga Boznańska, Cécile Chalus, Stanisław Chlebowski, Wojciech Fleck, Maurycy Gottlieb, Jacek Malczewski, Rafał Malczewski, Piotr Michałowski, Antoni Piotrowski, Władysław Skoczylas, Włodzimierz Tetmajer, Stanisław Tondos czy Leon Wyczółkowski.
 

Wystawie kolekcji Litawińskich towarzyszy prezentowana równolegle w Oddziale Kamienica Celejowska wystawa pt. "Galeria Wojciecha Flecka. Niespełnione marzenie Tadeusza Litawińskiego".

Pokazano na niej ponad 50 prac Wojciecha Ottona Flecka (1903-1972), pochodzących ze zbiorów muzealnych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Dzieła artysty trafiły do KUL w 1987 r. z Zakopanego, jako dar Olgi Litawińskiej. Donatorka przekazała Uniwersytetowi bogaty zbiór prac zgromadzony przez męża, który był miłośnikiem i mecenasem twórczości Flecka.

Wystawa wzbogacona została prezentacją 27 prac ze zbiorów Ewy i Pawła Bogutów, prywatnych kolekcjonerów i mecenasów sztuki. Zestawienie ze sobą tych dwóch ważnych kolekcji pozwoli poznać i w pełni docenić walory oryginalnej i różnorodnej twórczość Wojciecha Flecka, wybitnego kolorysty i pejzażysty, absolwenta warszawskiej ASP, ucznia Karola Tichego, Władysława Skoczylasa i Wojciecha Jastrzębowskiego. Będzie także symbolicznym spełnieniem niezrealizowanych planów Tadeusza Litawińskiego, który marzył o założeniu stałej Galerii Wojciecha Flecka.

Część wystawy została przygotowana z myślą o osobach z dysfunkcjami wzroku. Repliki niektórych eksponatów zostały opracowane w druku 3D oraz metodą tyflografiki. Dodatkowo stworzono opisy w audiodeskrypcji do wybranych dzieł.