W Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, w piwnicach skrzydła zachodniego Pałacu Krzysztofory, do 26 stycznia 2017 r. można oglądać wystawę pn. Zamek Lubownia jako siedziba zastawu spiskiego.
Wystawa przedstawia bardzo ważną epokę w dziejach Spisza – Zastaw spiski oraz zamek Lubownia jako siedzibę starostwa. Zastaw spiski to umowa zawarta dnia 8 listopada 1412 w Zagrzebiu między królem węgierskim i niemieckim Zygmuntem Luksemburskim, a królem Polski Władysławem Jagiełłą. Zastaw Lubowni, Podolińca, Gniazd oraz 13 miast spiskich stanowił zabezpieczenie zwrotu pożyczki, której Jagiełło udzielił Zygmuntowi. Pożyczona została kwota 37 000 kop groszy praskich, czyli ówcześnie około 7,5 ton czystego srebra. Pieniądze te pochodziły głównie z odszkodowań wojennych wypłaconych Polsce przez Krzyżaków. Pożyczka miała zostać zwrócona w tej samej wysokości i w tym samym miejscu, gdzie ją wypłacono – na węgierskim wówczas zamku w Niedzicy. Z zastawionych terytoriów utworzono starostwo spiskie z siedzibą w Zamku Lubowlańskim.
Wystawa pokazuje okoliczności rozpoczęcia zastawu spiskiego, czyli spotkanie Zygmunta Luksemburczyka i Władysława II Jagiełły. Przedstawieni są też starostowie spiscy, którzy rządzili zastawioną częścią Spisza. Jednym z pierwszych był w latach 1420-1428 Zawisza Czarny z Garbowa, najsłynniejszy polski rycerz. Najdłużej rządziła z kolei rodzina Lubomirskich. Podczas rządów Stanisława Lubomirskiego zamek Lubownia został przebudowany w stylu barokowym i uzyskał dzisiejszy kształt. Na wystawie pokazano portrety najznakomitszych przedstawicieli rodziny Lubomirskich oraz eksponaty z nimi związane.
Można też na niej zobaczyć repliki klejnotów koronnych Królestwa Polskiego, które podczas potopu szwedzkiego w latach 1655 – 1661 zostały ukryte na zamku Lubownia.
Ostatnia część wystawy jest poświęcona Marcinowi Oracewiczowi, który zasłynął bohaterską obroną Krakowa podczas Konfederacji Barskiej. Skutkiem zastawu było przyłączenie tych terytoriów do Polski, początkowo na czas dopóki pożyczka nie zostanie spłacona. Gdy jednak kilkadziesiąt lat później Węgry (bez spłacenia pożyczki) podjęły próbę odzyskania zastawionych miast, wyrokiem sądu papieskiego, który odbył się we Wrocławiu w 1489, tereny te zostały przyznane na stałe Polsce i pozostały w jej granicach.
Więcej - http://www.mhk.pl/wystawy/wystawa